محمد بانکی، خیلی سال پیش از این، یعنی از اواخر دهه چهل کارش را به عنوان بازیگر نقشهای مکمل در فیلمفارسی‌ها آغاز کرد و این بازیگری در نقشهای فرعی را تقریبا چهار دهه ادامه داد تا در اواخر دهه هشتاد، توانست اولین فیلم خود در مقام کارگردان را با عنوان «دو خواهر» جلوی دوربین ببرد.فیلمی که به واسطه حضور محمدرضا گلزار، فروش نسبتا خوبی هم داشت.این فروش بالا، بانکی را واداشت که فیلم دومش را هم در حال و هوای فیلم قبلی و البته باز هم با حضور گلزار بسازد، اما این فیلم در رقابت با فیلمهایی مانند «کلاه قرمزی و بچه ننه» و حتی «ضدگلوله» شکست تجاری سختی خورد. بانکی اما هنوز شکستش را باور نکرده و امیدوار است با ادامه اکران فیلمش در شهرستانها، لااقل هزینه هشتصد میلیونی تولید فیلمش را برگرداند.
برخلاف پیش‌بینی‌ها، «تو و من» نتوانست در کشاندن مخاطبان به سینما موفق باشد. چرا؟!
– فروش فیلم، آن قدرها هم نومیدکننده نبوده! باید درنظر بگیرید که فیلم ما اواخر شهریور روی پرده رفت، یعنی دورانی که آخرین مسافرت‌های تابستانی مردم انجام می‌شود. من از دهه 40 در سینما بوده ام و از آن موقع تاکنون همواره دیده ام که اواخر شهریورماه، فروش فیلمها با افت مواجه می‌شود و این مختص فیلم من نیست.
اما شما قبل از اکران این فیلم گفته بودید که اگر فیلمی خوب باشد، در هر زمانی که روی پرده برود می‌فروشد!
– باز هم همین را می‌گویم. من خودم عادت دارم که در هفته‌های ابتدایی اکران، در کنار مردم عادی به تماشای فیلم بنشینم و نظر مخاطب را جویا شوم. اگر مخاطب از فیلم خوشش آمده بود، من هم برای فیلم تبلیغ می‌کنم و اگر مخاطب نظرش منفی بود، سعی می‌کنم تبلیغات بیش از حد برای فیلم ام انجام ندهم. درباره «تو و من» هم، تقریبا هر کس که فیلم را دیده، از آن راضی بوده!
یعنی تمام آنها که فیلم را دیده اند، از خط داستانی تکراری آن که همچنان درگیرودار فیلمفارسی هاست، رضایت داشتند!؟
– من به صورت نسبی درباره رضایت مخاطبان صحبت کردم و درباره موضوع فیلم هم همین قدر بگویم که با بحرانی که در سینمای ما وجود دارد، تنها یک راه برای کشاندن مخاطبان به سینما وجود دارد و آن هم تکیه بر همین الگویی است که می‌بینید! شک نکنید که اگر اندکی از این الگوها عدول کنیم، همین مخاطبان اندک را هم نخواهیم داشت!
اما کاهش شدید مخاطبان «تو و من» نسبت به «دو خواهر»، نشان دهنده آن است که مخاطبان هم از مسیری که شما در پیش گرفته اید رویگردان شده‌اند!
– ما دست مان باز نیست که هر چه دلمان می‌خواهد بسازیم! فکر می‌کنید من دلم نمی‌خواهد یک سوژه اجتماعی صریح را دستمایه خلق فیلمنامه کنم؟! چرا، ولی اولا به لحاظ دریافت مجوز ساخت برای تولید این گونه سوژه‌ها با مشکل روبروییم و ثانیاً به لحاظ تأمین بودجه، من نمی‌توانم با سرمایه بخش خصوصی به سراغ ساخت فیلمی بروم که دریافت مجوز ساختش هم با «اما» و «اگر» روبرو است، مجوز نمایش که جای خود دارد!
آیا نمی‌شود با سود فیلمهایی تجاری مثل «دو خواهر»، زمینه‌ای فراهم کرد برای تولید آثاری کمی متفاوت‌تر؟
– می‌شود، اما این، یک ریسک بزرگ است. دقیقاً به همین دلیل است که تمام فیلمهایی که به اصطلاح درونمایه‌ای نو دارند و به نوعی ساختارشکن هستند، با بودجه کلان ارگانهای دولتی ساخته می‌شوند و به ارگانهایی مانند فارابی یا شهرداری وابستگی مالی دارند، در صورتی که ما دیناری از بخش دولتی نمی‌گیریم و با بودجه شخصی فیلم می‌سازیم. شک نکنید که اگر کمکهای دولتی شامل حال ما هم بشود، ما هم بدمان نمی‌آید که سوژه‌های خاص و البته نو را دستمایه کار کنیم. خیالتان را راحت کنم، بخش خصوصی واقعا در تنگنا است. باورتان نمی‌شود که من در ابتدای اکران فیلم«تو و من»، وقتی برای اجاره بیلبورد اقدام کردم، صحبت از اجاره‌ای ششصد هزار تومانی برای ده روز بود، اما به فاصله یک هفته، این رقم به یک میلیون و چهارصد هزار تومان رسید! وقتی قیمتها چنین بی‌ضابطه در کشور ما رشد می‌کنند معلوم است که بخش خصوصی هم جرات ریسک کردن ندارد. همین الان یک فیلم متوسط، از ابتدای تولید تا اکران آن، هزینه‌ای حدود 700 میلیون تومان را روی دست تهیه کننده می‌گذارد، اما واقعا چند فیلم در سال جاری توانسته‌اند فروشی در همین حد داشته باشند؟!
– حدوداً 800 میلیون تومان صرف ساخت این فیلم شد و تا این لحظه هم فروش فیلم، مطابق انتظاراتم نبوده…
شما برای نقش اول فیلم از گلزار استفاده کردید تا با این تمهید، حداقل بخشی از مخاطبان را به سینماها بکشانید. فکر می‌کنید چرا دیگر مخاطب عام هم به گلزار روی خوش نشان نمی‌دهد؟
– من از گلزار استفاده نکردم که فروش فیلم ام بیشتر شود. هر کس فیلم می‌سازد، باید برود سراغ سوپراستار تا فیلمش جلوه خوبی داشته باشد و به این طریق، فروش فیلمش هم بالاتر برود. هنرپیشه، مهم است، اما مهمتر از هنرپیشه، خودِ فیلم است. اگر فیلم، خوب باشد، هنرپیشه هم به روند فروش کمک می‌کند.
پس اینکه فیلم شما خوب نفروخته، به این برمی گردد که خودِ فیلم خوب نبوده؟!
– باید کمی صبر کنیم و بعد از پایان اکران فیلم در شهرستانها در این باره صحبت کنیم!
درباره گلزار همواره این انتقاد وجود داشته که او علیرغم خوش چهره بودن، بازیگر خوبی نیست، طوری که بعد از سالها حضور در سینما، حتی راه رفتن در برابر دوربین را هم نیاموخته است! شما که دو تجربه همکاری با گلزار داشتید، چرا برای رفع این نقیصه‌ها اقدام نکردید؟
– اگر شما دقت کرده باشید می‌بینید که من حتی یک پلان از راه رفتن گلزار هم فیلم نگرفته‌ام! سر صحنه «دوخواهر» هم بارها به او گفتم که راه رفتن‌اش ایراد دارد و از او خواستم سعی کند تا راه رفتن‌اش را اصلاح کند، اما متاسفانه این شیوه راه رفتن به عادت گلزار بدل شده، درست مثل یکی از بازیگران نقش «جیمز باند» که یکی از پاهایش، کج است. بالاخره هر هنرپیشه ای یک ایراد جزیی دارد و باید با این ایرادها کنار آمد.
اما میمیک گلزار هم کاملا جدی و دور از هر انعطافی است و اینها ایرادات جزیی نیستند!
– به هر حال من که مدرسه بازیگری ندارم تا به بازیگران کم توان کمک کنم! من فقط می‌خواستم از گلزار به عنوان هنرپیشه نقش اصلی فیلمم استفاده کنم و سعی کردم فیلمبرداری را هم طوری پیش ببرم که این ایرادات کمتر به چشم بیاید!
