جشنواره فیلم فجر در سه دهه عمرش محلی برای رقابت کارگردانان نسلهای مختلف سینمای ایران و معرفی استعدادهای جدید بوده است.
مازیار شیبانی: جشنواره فیلم فجر که از بهمن ماه سال 1361 آغاز شده، بدون وقفه تا امروز ادامه یافته و هر سال بخشی بر آن افزوده یا گاهی از آن کم شده است. نگاهی به کارنامه سی ساله جشنواره فیلم فجر در خصوص تعداد فیلمهای شرکت کننده در بخش مسابقه سینمای ایران و آثاری که جوایز بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به خود اختصاص دادهاند، میتواند نمای مناسبی از شرایط کلی سینمای کشور ارایه کند.
جشنواره فیلم فجر توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار میشود. بنیانگذاران این جشنواره در پی بستری برای بررسی فیلمهای تولید شده در طول همان سالی که جشنواره برگزار میشود و جهت دهی آثار سالهای بعد بودهاند. به همین دلیل در ابتدا تا برگزاری چهاردهمین جشنواره فیلم فجر در سال 1364، جشنواره فقط به بررسی فیلمهای ایرانی میپرداخت و در کنار آن برخی آثار خارجی نیز مورد توجه و مطالعه قرار میگرفت.
از دوره چهاردهم، جشنواره فیلم فجر به صورت بین المللی برگزار شد. یعنی فیلمهای خارجی که در آن شرکت میکردند، به رقابت با یکدیگر میپرداختند. همواره در بخش بین الملل چند فیلم ایرانی نیز حضور مییافتند که این اتفاق شاخص و معیار مناسبی برای سنجش در اختیار سیاستگذاران سینمایی کشور قرار میداد تا بتوانند آثار قابل قبول ایرانی را با ساخته سینمایی دیگر کشورهای جهان به مقایسه بگذارند.
شاید یکی از جذابترین بخش این محک معرفی بهترین فیلم و بهترین کارگردان باشد. هر چند در این انتخاب همواره اما و اگرهای زیادی وجود داشته است، ولی نگاهی کلی به فهرست کارگردانهایی که برای انتخاب اثرشان و خودشان به عنوان بهترین تلاش کردهاند، میتواند روند حرکتی سینمای ایران تا حدود زیادی روشن کند.
خبرآنلاین
حضور کارگردانان سینمای ایران در سی دوره جشنواره فجر
دورههای جشنواره فیلم فجر
|
تعداد فیلمهای شرکت کننده در بخش مسابقه سینمای ایران
|
کارگردانهای شاخص
|
استعدادهای جدید
|
جایزه بهترین فیلم
|
جایزه بهترین کارگردانی
|
اولین دوره جشنواره فیلم فجر
1361
|
بخش کودکان و نوجوانان 1 فیلم
بخش مسابقه فیلم های بلند 4 فیلم
|
مسعود کیمیایی
بهرام بیضایی
علی حاتمی
|
فریبرز صالح
رضا میرلوحی
|
هیچ فیلمی عنوان الگو و بهترین را دریافت نکرد
|
هیچ کارگردانی عنوان برتر را دریافت نکرد
|
دومین دوره جشنواره فیلم فجر
1362
|
بخش سینمای ایران 37 فیلم
بخش سینمای حرفه ای 24 فیلم
|
خسرو سینایی
علیرضا داود نژاد
منصور تهرانی
|
محسن مخملباف
سعید حاجی میری
حسن هدایت
رسول صدرعاملی
|
هیات داوران هیچ یک از فیلمها را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم ندانست
|
خسرو سینایی
برای فیلم هیولای درون
|
سومین دوره جشنواره فیلم فجر
1363
|
مسابقه نخستین آثار فیلمسازان 20 فیلم
مسابقه فیلم های بلند 20 فیلم
|
علی حاتمی
زاون قوکاسیان
سیروس الوند
یداله صمدی
|
محمدعلی نجفی
رسول ملاقلی پور
کیومرث پور احمد
امیر قویدل
|
مترسک
ساخته حسن محمدزاده
|
یدالله صمدی
برای فیلم مردی که زیاد میدانست
|
چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر
1364
|
مسابقه فیلم های بلند 22 فیلم
|
ساموئل خاچیکیان
عباس کیارستمی
ابوالفضل جلیلی
یداله صمدی
محسن مخملباف
محمد متوسلانی
|
علی ژکان
مسعود جعفری جوزانی
محمدرضا هنرمند
مرضیه برومند
محمد علی طالبی
|
اولیها
ساخته عباس کیارستمی
و
بهار
اثر ابوالفضل جلیلی
|
کیانوش عیاری
برای فیلم تنوره دیو
|
پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر
1365
|
مسابقه فیلم های بلند 20 فیلم
|
داریوش مهرجویی
مهدی صباغ زاده
محمدعلی نجفی
عباس کیارستمی
مسعود جعفری جوزانی
حسن هدایت
ناصر تقوایی
ابراهیم فروزش
کیومرث پور احمد
پوران درخشنده
|
ابراهیم حاتمی کیا
داریوش فرهنگ
|
پرواز در شب
به کارگردانی رسول ملاقلی پور
|
عباس کیارستمی
برای فیلم خانه دوست کجاست؟
|
ششمین دوره جشنواره فیلم فجر
1366
|
مسابقه سینمای ایران 27 فیلم
|
محمدعلی نجفی
محمدرضا هنرمند
بهرام بیضایی
بهرام ری پور
خسرو سینایی
|
داریوش عیاری
رخشان بنی اعتماد
فریدون جیرانی
سیف اله داد
|
هیئت داوران هیچ فیلمی را به عنوان اثر برتر انتخاب نکرد
|
کیانوش عیاری
برای فیلم آن سوی آتش
|
هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر
1367
|
مسابقه سینمای ایران 22 فیلم
|
رسول ملاقلی پور
مهدی فخیم زاده
ابراهیم حاتمی کیا
کیانوش عیاری
رخشان بنی اعتماد
محسن مخملباف
مسعود کیمیایی
|
مجتبی راعی
بهروز افخمی
کمال تبریزی
امراله احمدجو
سعید ابراهیمی فر
|
در مسیر تندباد
به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی
|
محسن مخملباف
برای فیلم بای سیکل ران
|
هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر
1368
|
مسابقه سینمای ایران 18 فیلم
|
ناصر تقوایی
رخشان بنی اعتماد
مسعود کیمیایی
عباس کیارستمی
علی حاتمی
داریوش مهرجویی
ابراهیم حاتمی کیا
|
احمدرضا درویش
تهمینه میلانی
علیرضا رئیسیان
علیرضا سمیع آذر
|
مهاجر
اثر ابراهیم حاتمیکیا
|
داریوش مهرجویی
برای فیلم هامون
|
نهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1369
|
مسابقه سینمای ایران با 12 فیلم
|
بهروز افخمی
یداله صمدی
داریوش فرهنگ
محسن مخملباف
|
واروژ کریم مسیحی
شهریار پارسی پور
ابوالحسن داودی
کامبوزیا پرتوی
محمدمهدی عسگرپور
|
آپارتمان شماره 13 به کارگردانی یداله صمدی
|
واروژ کریم مسیحی
برای فیلم پرده آخر
|
دهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1370
|
مسابقه سینمای ایران با 25 فیلم
|
ابراهیم حاتمی کیا
بهرام بیضایی
محسن مخملباف
مهدی فخیم زاده
رخشان بنی اعتماد
علیرضا داود نژاد
مهدی صباغ زاده
داریوش مهرجویی
|
علی شاه حاتمی
بزرگمهر رفیعا
مسعود کرامتی
عزیزاله حمیدنژاد
عبداله باکیده
|
نیاز
کاری از علیرضا داودنژاد
|
رخشان بنی اعتماد
برای فیلم نرگس
|
یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1371
|
مسابقه سینمای ایران 38 فیلم
|
مسعود جعفری جوزانی
مسعود کیمیایی
سیامک شایقی
ساموئل خاچیکیان
داریوش مهرجویی
رسول ملاقلی پور
ابراهیم حاتمی کیا
|
جواد شمقدری
احمد امینی
سیروس مقدم
محمدحسین حقیقی
|
از کرخه تا راین
اثر ابراهیم حاتمی کیا
|
سیروس الوند
برای فیلم یکبار برای همیشه
|
دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1372
|
مسابقه سینمای ایران 24 فیلم
|
ساموئل خاچیکیان
بهرام ری پور
بهروز افخمی
کیومرث پوراحمد
محمدعلی طالبی
|
احمدرضا معتمدی
فرج اله سلحشور
شفیع آقامحمدیان
|
هیچ فیلمی به عنوان بهترین فیلم معرفی نشد.
|
محمد بزرگ نیا
برای فیلم جنگ نفت کشها
|
سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1373
|
مسابقه سینمای ایران 37 فیلم
|
حسن هدایت
کامبوزیا پرتوی
کیومرث پوراحمد
داریوش مهرجویی
مسعود کیمیایی
|
داود میرباقری
جعفر پناهی
شهرام اسدی
|
روز واقعه
به کارگردانی شهرام اسدی
|
داریوش مهرجویی
برای فیلم پری
|
چهاردهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1374
|
مسابقه سینمای ایران با 42 فیلم
|
رسول ملاقلی پور
کمال تبریزی
محسن مخملباف
ابراهیم حاتمی کیا
مسعود کیمیایی
|
فریدون حسن پور
عبدالحسین برزیده
ابوالقاسم طالبی
|
پدر
کاری از مجید مجیدی
|
کیومرث پوراحمد
برای فیلم خواهران غریب
|
پانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1375
|
مسابقه سینمای ایران با 44 فیلم
|
داریوش مهرجویی
علی ژکان
شاپور قریب
ایرج قادری
|
محمود کلاری
فرهاد مهرانفر
پرویز شهبازی
عباس رافعی
|
بچههای آسمان ساخته مجید مجیدی
|
مجید مجیدی
برای فیلم بچههای آسمان
|
شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1376
|
مسابقه سینمای ایران 21 فیلم
|
ابراهیم حاتمی کیا
رخشان بنی اعتماد
داود میرباقری
مسعود کیمیایی
کمال تبریزی
داریوش مهرجویی
|
خسرو معصومی
سمیرا مخملباف
سعید حاجی میری
|
آژانس شیشهای
به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا
|
ابراهیم حاتمیکیا
برای فیلم آژانس شیشهای
|
هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1377
|
مسابقه سینمای ایران 20 فیلم
|
فریدون جیرانی
کمال تبریزی
ابراهیم حاتمی کیا
مجید مجیدی
مسعود کیمیایی
|
حمید جبلی
مهدی هاشمی
ناصر هاشمی
|
هیوا
ساخته رسول ملاقلی پور
|
رسول ملاقلی پور
برای فیلم هیوا
|
هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1378
|
مسابقه سینمای ایران 19 فیلم
|
بهمن فرمان آرا
خسرو سینایی
احمدرضا درویش
مسعود کیمیایی
داریوش مهرجویی
|
پرویز شیخ طادی
رفیع پیتز
|
بوی کافور عطر یاس کاری از بهمن فرمان آرا
|
بهمن فرمان آرا
برای فیلم بوی کافور عطر یاس
|
نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1379
|
مسابقه سینمای ایران 23 فیلم
|
مجید مجیدی
ابراهیم فروزش
بهرام بیضایی
رضا میرکریمی
محمدعلی سجادی
کیانوش عیاری
سامان مقدم
|
مازیار میری
ایرج کریمی
|
باران
به کارگردانی مجید مجیدی
|
مجید مجیدی
برای فیلم باران
|
بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر
1380
|
مسابقه سینمای ایران با 21 فیلم
|
ناصر تقوایی
مرضیه برومند
رسول ملاقلی پور
فریدون جیرانی
داریوش مهرجویی
ابراهیم حاتمی کیا
|
وحید موسائیان
رهبر قنبری
علیرضا امینی
حمید فرخ نژاد
|
خانهای روی آب کاری از بهمن فرمان آرا
|
رسول صدرعاملی
برای فیلم من ترانه 15 سال دارم
|
بیست و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر
1381
|
مسابقه سینمای ایران با 22 فیلم
|
کمال تبریزی
فریدون جیرانی
تهمینه میلانی
مسعود کرامتی
مجتبی راعی
رضا میرکریمی
|
محمد رسول اف
اصغر فرهادی
عبدالرسول گلبن حقیقی
|
دیوانه از قفس پرید به کارگردانی احمدرضا معتمدی
|
رضا میرکریمی
برای اینجا چراغی روشن است
|
بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر
1382
|
مسابقه سینمای ایران 34 فیلم
|
بهروز افخمی
مهدی فخیم زاده
رسول ملاقلی پور
پوران درخشنده
مسعود کیمیایی
عزیزاله حمید نژاد
احمدرضا درویش
|
حمید نعمت اله
ایرج کریمی
سامان سالور
مهدی کرم پور
|
میهمان مامان ساخته داریوش مهرجویی
|
احمدرضا درویش
برای فیلم دوئل
|
بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر
1383
|
مسابقه سینمای ایران 22 فیلم
|
مجید مجیدی
پرویز شیخ طادی
فریدون جیرانی
کمال تبریزی
|
علی رفیعی
انسیه شاه حسینی
محسن امیریوسفی
بیژن میرباقری
|
خیلی دور، خیلی نزدیک
کاری از رضا میرکریمی
|
مجید مجیدی
برای فیلم بید مجنون
|
بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر
1384
|
مسابقه سینمای ایران 24 فیلم
|
ابراهیم حاتمی کیا
خسرو معصومی
اصغر فرهادی
فریدون جیرانی
سامان مقدم
|
محمدرضا ورزی
شاهد احمدلو
ابراهیم شیبانی
مونا زندی حقیقی
مانی حقیقی
مسعود آب پرور
امید بنکدار
کیوان علیمحمدی
مهرداد خوشبخت
|
به نام پدر
ساخته ابراهیم حاتمی کیا
|
اصغر فرهادی
برای فیلم چهارشنبه سوری
|
بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر
1385
|
مسابقه سینمای ایران 28 فیلم
|
سعید ابراهیمی فر
داریوش مهرجویی
پوران درخشنده
کیومرث پوراحمد
رخشان بنی اعتماد
مسعود کیمیایی
خسرو سینایی
بهرام توکلی
|
عبدالرضا کاهانی
مسعود فضلی
مسعود ده نمکی
پوریا آذربایجانی
مهرداد فرید
|
روز سوم
به کارگردانی علیرضا جلالی
|
محمدحسین لطیفی
برای فیلم روز سوم
|
بیست و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر
1386
|
مسابقه سینمای ایران 24 فیلم
|
کمال تبریزی
سیامک شایقی
فرزاد موتمن
رسول صدرعاملی
مانی حقیقی
رضا میرکریمی
خسرو معصومی
مجید مجیدی
|
پناه بر خدا رضایی
پریسا بخت آور
روح اله حجازی
|
به همین سادگی کاری از سیدرضا میرکریمی
|
مجید مجیدی
برای فیلم آواز گنجشکها
|
بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر
1387
|
مسابقه سینمای ایران 25 فیلم
|
بهرام بیضایی
اصغر فرهادی
بیژن میرباقری
حمید نعمت اله
ابراهیم فروزش
تهمینه میلانی
حسن فتحی
فریدون حسن پور
واروژ کریم مسیحی
|
محمدهادی کریمی
مسعود اطیابی
مسعود نقاش زاده
|
تردید
به کارگردانی واروژ کریممسیحی
|
اصغر فرهادی
برای فیلم درباره الی
|
بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر
1388
|
مسابقه سینمای ایران 26 فیلم
|
ابراهیم حاتمی کیا
علیرضا امینی
علیرضا رئیسیان
|
بهرام توکلی
|
به رنگ ارغوان اثر ابراهیم حاتمی کیا
|
برای فیلم به رنگ ارغوان
|
بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر
1389
|
مسابقه سینمای ایران 34 فیلم
|
اصغر فرهادی
مسعود کیمیایی
بهروز افخمی
ابراهیم حاتمی کیا
داریوش مهرجویی
مازیار میری
کمال تبریزی
علی رفیعی
|
مرتضی احمدی هرندی
حمید بهمنی
|
جدایی نادر از سیمین
به کارگردانی اصغر فرهادی
|
اصغر فرهادی
برای فیلم جدایی نادر از سیمین
|
سی امین دوره جشنواره فیلم فجر
1390
|
مسابقه سینمای ایران 31 فیلم
|
عبدالرضا کاهانی
مانی حقیقی
علی مصفا
خسرو معصومی
داریوش مهرجویی
جواد اردکانی
منوچهر هادی
محمدعلی آهنگر
|
حمید امجد
پیمان معادی
وحید اسلامی
مانلی شجاعی فرد
رضا عطاران
|
نارنجی پوش
به کارگردانی داریوش مهرجویی
|
رضا عطاران
برای فیلم خوابم می آد
|