نقد و بررسی فیلم Thor ( ثور )

تابحال فیلمهای زیادی در وصف اَبر فهرمان ها به سینماها آمده اند؛ شخصیت هایی که روحیه حماسی دارند و ناجی دنیا به شمار می آیند. ویژگی مشترک این شخصیت ها این است که هر کدام قدرت های مخصوص به خود را دارند که برگ برنده آنها در برابر دشمنانشان به حساب می آید. مرد عنکبوتی با تارهایش می تواند به همه جا بچسبد، هالک اگر عصبانی شود هیچ کسی را یارای مقابله با او نیست ، سوپرمن که این یکی در مقایسه با دیگران یک سرو گردن بالاتر است و رسماً سیاره حرکت می دهد! و بسیاری دیگر از قهرمانهایی که همه شما با آنها آشنا هستید. همه این قهرمانها علاوه بر توانایی شان در نجات دنیا، توانایی دیگری هم دارند و آن پول درآوردن برای هالیوود است!. بدون شک صنعت هالیوود بخش مهمی از سود فراوان آمده بدست آمده از اکران فیلمهای اَبرقهرمانی را مدیون اِستَن لی است. اِستَن لی خالق اکثر شخصیت های داستانهای کمیک است که ذهن خلاق همراه با روایت حماسی اش باعث شد تا شخصیت داستانهایش به شهرت بسیاری دست پیدا کنند. این مقدمه را به این جهت یادآوری کردم که بگویم سینما اینبار به سراغ یکی دیگر از شخصیت داستانهای لی رفته که جای خالی اش در فیلمهای اَبرقهرمانی احساس می شد. ثور نام شخصیتی است که اولین حضورش در دنیای کمیک مربوط به سال 1962 و داستان ” سفر به دنیای اسرارآمیز ” می شد. بعد از آن، ثور برای اولین بار در سال 1966 صاحب یک کتاب کمیک اختصاصی شد اما بعد از آن هر از چند گاهی در داستانهای اَبرقهرمان های دیگر نظیر 4 شگفت انگیز هم ظاهر می شد. از ویژگی های ثور باید خدمتتان عرض کنم که او از نظر فیزیکی قوی ترین شخصیت داستان های کمیک به شمار می آید. اِستَن لی در وصف ثور گفته بود : من همیشه می خواستم قهرمانی خلق کنم که از هالک قوی تر باشد. اما نمی دانستم چجوری باید موجودی خلق کنم که از قوی ترین موجود دنیا ، قوی تر باشد! بنابراین تصمیم گرفتم تا ثور را خلق کنم و ویژگی ایی نزدیک به خدا به او بدهم تا از همه قوی تر باشد!. از دیگر ویژگی های جناب ثور می توان به سرعت فوق العاده بالای او اشاره کرد. ثور می تواند سریعتر از نور حرکت کند و البته در زمان هم سفر کند. قدرت بدنی و سوخت و ساز بدن ثور به او اجازه می دهد تا 9 ماه بدون خوردن و آشامیدن به طور پیوسته فعالیت انجام دهد و چیزیش هم نشود!. ثور کمربندی به همراه دارد که در صورت بستن آن فناناپذیر می شود و رسماً دیگر کسی قادر نیست او را مهار کند، پُتک ثور اما آشنا ترین ویژگی اش در نزد طرفدارانش است. این پُتک قابلیت استفاده ازعناصر طبیعی از جمله نور و آب و خاک را دارا می باشد که ثور به وسیله آن می تواند هرجایی از دنیا را که اراده کند منهدم کند. تنها کافی است وی این پُتک را در بالای سرش بچرخاند تا مشاهده کنید که جهان چگونه بهم می ریزد! ( بنابراین بهتر است با پُتک او شوخی نکنیم! ) این ها گوشه ایی از توانایی ها و قدرت های این شخصیت تازه وارد به دنیای سینما است که به نظر می رسد در مقابل سوپرمن حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.

البته ثور در کشورمان برعکس شخصیت هایی مثل مرد عنکبوتی و بتمن، چندان محبوب نیست و مهمترین دلیل آن را هم می توان به عدم استمرار حضور در کمیک ها اشاره کرد. البته او در آمریکا از شهرت فراوانی برخوردار است اما در کشورهای دیگر از جمله کشور خودمان، شخصیت چندان شناخته شده ایی نیست و شاید فیلم ثور بتواند مقدمه ایی باشد برای معرفی این شخصیت فناناپذیر. داستان اصلی کمیک ثور به این شکل تعریف می شد : اودین، پدر ثور ، به این نتیجه می رسد که پسرش باید با انسانها تعامل بیشتری برقرار کند! به همین دلیل ثور به زمین می آید تا ببیند در زمین چه خبر است. اما ورود او به زمین همراه می شود با توطئه برادر خبیث اش که از بچگی دل خوشی از ثور نداشت و تنها به جهت حمایت پدر از ثور، هیچ وقت جراٌت مقابله با او را پیدا نکرد. اما زمانی که شرایط مهیا می شود، او با ساخت 2 شخصیت به نامهای ” مرد خوشتیپ یا همان خوشتیپ من” ( باور کنید نامش همین است!! ) و ” تخریب چی ” علناً با ثور وارد مبارزه می شود و... حالا ببینیم داستان فیلم ثور از چه قرار است:

آزگارد نام سرزمینی است که خدایان در آنجا سکونت دارند و تحت رهبری پادشاه اودین ( آنتونی هاپکینگز ) اداره می شود. دشمن اصلی ساکنین آزگارد، موجوداتی تحت عنوان غول های یخ زده هستند که توسط رهبرشان به نام پادشاه لافی ( کالم فیور ) هدایت می شوند. این دو قلمرو با وجود تمام دشمنی هایی که با یکدیگر دارند به سبب تاکید پادشاه اودین که طرفدار ثبات و آرامش است ، در صلح به سر می برند . پادشاه اودین دارای دو فرزند پسر است؛ ثور ( کریس همسورت ) که جنگجویی شجاع و بسیار ماهر است و لوکی( تام هیدلستون ) که جادوگری بی همتا و متخصص در طراحی استراتژی جنگ است. از بین این دو ، ثور به سبب دلاوری ها و رشادت هایی که از خود نشان داده است، در آینده ایی نه چندان دور بر تخت پادشاهی خواهد نشت و حکمران سرزمین آزگارد خواهد بوذ. اما افراد لافی به تازگی و برخلاف پیمانی که با آزگاردها بسته اند بر قلمروی آنها حمله کرده اند و این چیزی نیست که از چشمان ثور پنهان بماند. ثور برای تلافی تصمیم می گیرد به همراه لوکی و دوستانش به سمت غول های یخ زده حرکت کنند تا درسی به آنها بدهند که دیگر هوس حمله به قلمرو آزگارد را نداشته باشند؛ این در حالی است که اودین به شدت بر ایجاد صلح بین طرفین تاکید دارد و با هرگونه انتقام یا مقابله به مثل مخالف است. ثور به همراه یارانش بعد از حمله به دشمن موفق می شوند تعدادی از افراد پادشاه لافی را از بین ببرند و درسی به آنها بدهند؛ اما این کار آنها باعث می شود تا پادشاه لافی بر علیه آزگاردها اعلام جنگ کند و نیروهایش را برای مقابله با افراد پادشاه اودین آماده کند. پادشاه اودین که به سبب حمله غافل گیرانه افرادش بر علیه دشمن به شدت خشمگین است تصمیم می گیرد تا ثور را به جهت انجام این عمل غیرقانونی به زمین تبعید کند و تمام قدرت اش را از او بگیرد!. مطابق دستور، ثور به همراه پتک سهمگین اش! به زمین تبعید می شود و تمام قدرت الهی اش از او گرفته می شود . او حالا یک انسان معمولی است که در بیابان نیومکزیکو به هوش آمده و نمی داند که جریان از چه قرار است. در بیابان نیومکزیکو یک گروه کوچک از دانشمندان تحت سرپرستی دختری به نام جین فاستر ( ناتالی پورتمن ) در هنگام گذشتن از این بیابان ثور را می بینند و چون او حال و روز خوشی ندارد وی را به نزدیک ترین بیمارستان می رساند. در دنیای برتر ، اودین رفته رفته در حال پائین نشستن از تخت پادشاهی است و به این ترتیب پسرش ، لوکی ، حکمران جدید خواهد بود. لوکی چندان علاقه ایی به کره زمین ندارد و به همین جهت می خواهد تا زمین را بعلاوه برادرش، ثور ، از بین ببرد و…

قبل از هر چیری باید بگویم که فضای ثور در مقایسه با فیلمهایی نظیر مرد عنکبوتی و هالک، متفاوت است. هسته اصلی داستان ثور در دنیایی خیالی می گذرد که هیچ ارتباطی با زمین ندارد. در سرزمین آزگارد همگی لباسهایی شبیه به وایکینگ ها به تن دارند و به سَبک خودشان رفتار می کنند. بنابراین نباید انتظار داشته باشید که ثور در تمام مدت زمان فیلم مانند همکارانش نظیر مرد عنکبوتی، از در و دیوارهای نیویورک آویزان شود و آمریکا را نجات دهد!. احتملاً مدتی زمان خواهد برد که با طبیعت ثور آشنا شوید و بتوانید با این قهرمان جدید ارتباط برقرار کنید؛ اما از این بابت خیالتان راحت باشد که ارتباط برقرار کردن با او کار ساده ایی است و او هم مانند دیگر قهرمانان بازوانی قوی دارد و دلی پرخون و از همه مهم تر مغزی تو خالی!. ثور همانطور که انتظار می رفت، مملوء است از جلوه های ویژه ایی است که دیگر نام CGI هم با آن پیونده خورده .در واقع شما اگر تنها به یک دلیل برای تماشای ثور نیاز داشته باشید آن دلیل جلوه های ویژه است. بیشتر جلوه های ویژه فیلم مربوط به زادگاه اصلی ثور یعنی آزگارد است که به زیبایی هرچه تمام تر به تصور کشیده شده. این دنیای خیالی به لطف عینک هایی که در بدو ورود به سینما به دستتان می دهند جذابیت دو چندانی پیدا کرده است. البته ثور به مانند برخورد تایتان ها در اصل بصورت 2 بعدی فیلمبرداری شده و بعد از تولید تبدیل به 3 بعدی شده است اما هرگز مثل آن تجربه ناگوار چشم آزاری را به تماشاگر نمی دهد و بجایش احساس لذت تواٌم با هیجان را به تماشاگر منتقل می کند. دنیای زیبای آزگارد اصلی ترین دلیلی است که باید فیلم را 3 بعدی ببینید. البته منظورم این نیست که تجربه دیدن ثور به صورت 3 بعدی از نون شب هم واجب تر است، بلکه بنظرم دنیای فانتزی آزگارد با استفاده از عینک 3 بعدی بسیار جذاب تر است. اوج هنر جلوه های ویژه را می توانید در سکانس های مربوط به سرزمین آزگارد مشاهده کنید که با ظرافتی مثال زدنی خودنمایی می کند. سکانس های درگیری میان ثور و دشمنانش نیز با وسواس خاصی تولید شده و هیجان انگیز است. اکشن که امضای ثابت فیلمهای اَبرقهرمانی به حساب می آید ، در این فیلم عالی است. اکشن فیلم اگرچه دیوانه وار نیست و شما را دچار تشنج نمی کند اما خسته کننده و بی رمق هم نیست. در کل انتظارم از ثور با توجه به پیشینه ایی که از این شخصیت سراغ داشتم بیشتر بود اما بهرحال هنوز هم اکشن فیلم متناسب با مدت زمان فیلم است؛ صحنه های مبارزه هم با اینکه آغشته به CGI هستند اما قابل قبول اند.

انتخاب کنت برانا به عنوان کارگردان فیلم ثور یکی از تصمیمات جنجالی ایی بود که صحبت از آن مدتها محفل سایت ها و خبرگزاری های رسمی شد. همه ما برانا را بخاطر کارگردانی فیلمهای برگرفته از داستانهای شکسپر نظیر هنری پنجم و هملت بخاطر می آوریم؛ اقتباس هایی که اگر آنها را جزو شاهکارهای سینما به حساب نیاوریم کمی بی انصافی است. اما اعلام نام او به عنوان کارگردان فیلم اکشن از نوع کمیکی، کمی غیر منتظره بود. اما برانا با ثور ورود موفقی به دنیای پولساز هالیوود داشته است. مطمئن هستم که شما از فیلمی مثل ثور انتظار ندارید که برایتان از شکسپیر صحبت کند یا اینکه شخصیت هایش دم از فلسفه و اینجور چیزها بزنند. خوشبختانه برانا این مساله را بخوبی درک کرده و تمام تمرکزش را بر روی اکشن فیلم قرار داده تا حوصله تماشاگران هم سر نرود. البته ایراداتی هم به کارگردانی برانا وارد است؛ من برانا را کارگردانی می شناسم که تبحر زیادی در شخصیت پردازی کاراکترهای فیلمش دارد و انتظارم از او این بود که حداقل در ثور بتواند در دل شخصیت های همیشه بی جان فیلمهای کمیکی، روح تازه ایی بدمد. اما گویا انتظارم بیهوده بود. در یک فیلم اَبرقهرمانی معمولا خبری از پرداخت شخصیت نیست و ثور در این رابطه یکی از سردمداران است. ثور به مانند تمام دوستان دیگرش شخصیتی متلک پران! دارد که وقت و بی وقت مزه پرانی می کند و حوصله آدم را سر می برد. در کل باید بگم که دیالوگ در ثور کمتر مکان را اِشغال کرده و مطمئنم اگر این فاکتور را از فیلم حذف کنیم فیلم بسیار دیدنی تر خواهد شد. در واقع شما نباید به هنگام تماشای فیلم زیاد به فکر و عقاید شخصیت ثور فکر کنید؛ پیشنهاد می کنم هنگامی که او در حال صحبت است صدای فیلم را حذف کنید و تنها در زمان اکشن فیلم دوباره صدا را بلند کنید! قول می دهم هیچ اتفاقی از دستتان در نرفته باشد. متاسفانه فیلم در لحظاتی که به موضوع اصلی یعنی اختلافات پدر و پسر و مبارزه با دشمنان می پردازد هیجان انگیز و جذاب است، اما به محض اینکه معطوف به صحبت کردن ثور در باب زندگی زمینی و نیاز حمایت از بشر بخت برگشته می شود، جذابیت خود را از دست می دهد.

بازیگران ثور اما موفق بوده اند. مطابق رسم فیلمهای اَبرقهرمانی، تهیه کنندگان ثور ترجیح داده اند از چهره ایی ناآشنا برای بازی در نقش اصلی استفاده کنند. کریس همسورت بازیگری است که شاید کمتر کسی نامش را شنیده باشد. همسورت استرالیایی است و مهمترین نقش دوران بازیگری اش مربوط به نقش مکمل در فیلم پیشتازان فضا بوده. بنظر می رسد همسورت با با حضور در نقش ثور، همان ره صد ساله ی معروف را یک شبه طی کرده باشد. همسورت خوشبختانه مانند هم وطنی هایش ، هیو جکمن یا هیث لیجر فقید ، که پیش از او با حضور در فیلمهای مردان ایکس و بتمن توانسته بودند نام خود را بر سر زبانها بياندازند، توانسته به خوبی از پس ثور بربیاید و آن را پر و بال دهد. فیزیک و چهره همسورت از آن تیپ هایی است که بدجور به نقشهای اَبرقهرمانی می آید!. البته نکته ایی جالب درباره همسورت وجود دارد و آن اینکه او سابقاً به عنوان یک بساز و بفروش! فعالیت می کرده و طبق گفته خودش هنگامی که آن پُتک را به او دادند به خوبی با آن ارتباط برقرار کرده ( قهرمان ساختمان ساز نداشتیم که پیدا کردیم !). در مقابل همسورت، ناتالی پورتمن حضور دارد. پورتمن بازیگر خوبی است اما به دلایل کاملا سینمایی در ثور غیرقابل باور است! پورتمن چه بخواهیم و چه نه ، بازیگری اسکاری است که انتظارات را به شدت بالا برده. شاید اگر 3 سال پیش بود می توانستیم پورتمن را در چنین نقشی دوست داشته باشیم اما امروز اوضاع تغییر کرده. این را هم باید شیمی بین پورتمن و همسورت قابل قبول است ولی عالی نیست. پورتمن معروف است و چشمها خیره به او اما همسورت گمنام و جویای نام، پورتمن اسکار گرفته اما همسورت هیچ؛ خودتان آخر عاقبت چنین رابطه ایی را حدس بزنید!. تام هیدلستون در نقش برادر خائن ثور، جذاب ترین بازیگر فیلم است. هیدلستون ابتدا قرار بود به عنوان بازیگر نقش ثور انتخاب شود اما برانا به این نتیجه رسید که وی روحیه ایی پلید دارد و به همین جهت نقش لوکی را به او داد!. بازی هیدلستون به عنوان شخصیت لوکی به مراتب جذاب تر از همسورت از آب درآمده است. البته این تبدیل به یک عادت شده که در فیلمهای کمیکی، شاهد این باشیم که نقش های منفی همواره جذابیت های بیشتری نسبت به شخصیت اصلی داستان داشته باشند؛ کوین اسپیسی در سوپرمن ، هیث لیجر در بتمن و حالا هیدلستون در ثور. هاپکینز بازیگری است که استاد بازی در نقشهای پادشاهان است و اودین دقیقاً چنین نقشی است.بازی هاپکینز در ثور تماشایی است. اِستَن لی در اظهار نظری گفته بود : همیشه دوست داشتم در شخصیت اودین بازی کنم اما زمانی که شنیدم ، هاپکینز قرار است در نقش اودین بازی کند بسیار خوشحال شدم.

ثور پُتکش را بالای سرش می چرخاند و دنیایی از اینرو به آنرو می شود. ثور صدای ناله یتیمی را از آن سوی کره زمین می شنود و در همان لحظه در آنجا حاضر می شود تا مشکل را بررسی کند! می دانم درک کردن این داستان ها برای ما کمی سخت است اما بیاییم ثور را داشته باشیم. در روزگاری که هر روز خبر از کشته شدن انسانها در سرتاسر جهان منتشر می شود و… تماشای ثور می تواند حداقل به مدت 2 ساعت ما را به دنیایی ببرد که یک نگهبان هوشیار دارد! بیایید ثور را دوست داشته باشیم فقط به خاطر اینکه لحظات لذت بخشی را برایمان رقم می زند و بس.

منتقد : میثم کریمی