نقد و بررسی فیلم مصلحت

خلاصه داستان فیلم«مصلحت»:

داستان فیلم در اوایل انقلاب رخ می دهد و براساس آن، پسر یکی از شخصیت های سرشناس قضایی زمانی که مرکتب یک اشتباه بزرگ می شود، جایگاه پدر را به خطر می اندازد و…

کارگردان:

حسین دارابی: کارگردانی که پیش از این فیلم «هناس» را کارگردانی کرده بود و «مصلحت» دومین فیلم بلند کارنامه او محسوب می شود که دیپلم افتخار بهترین کارگردان اول را برای او به ارمغان آورد.

نقد فیلم «مصلحت»:

«مصلحت» جدیدترین ساخته سازمان سینمایی اوج است که خط فکری این سازمان را دنبال می کند. در این جا نیز با داستانی از دوران اوایل انقلاب مواجه هستیم که قرار است در جریان آن، فیلم به تماشاگر در خصوص انحرافاتی که در مسیر انقلاب رخ داده توضیح دهد و انتقاداتی را نسبت به برخی از تفکرات تندرو مطرح نماید.

با این حال، مشکل اصلی فیلم در این جاست که پیام خود را مستقیم و به دور از هرگونه ظرافت، بدون در نظر گرفتن شرایط جامعه بیان می کند. در واقع، به نظر می رسد که «مصحلت» برای مخاطب امروز ساخته نشده چراکه هیچ نزدیکی با تفکر نسل جدید ندارد و کماکان سعی می کند با زبان دهه های گذشته به مخاطب در خصوص ارزش ها توضیح دهد. ارزش هایی که حتی در سال های اخیر توسط خود مدعیان به چالش کشیده شده و جامعه را دچار چندپارگی و مشکلات مختلف کرده است.

اما «مصلحت» در نهایت تصمیم گرفته که از بحران های کنونی جامعه فاصله بگیرد و اثری سرراست به سبک آثار دهه 60 و 70 روایت کند که ایده هایش را نه در یک فرم مناسب با در نظر گرفتن شرایط زمانه، بلکه با همان سبک و سیاق گذشته و به سنتی ترین شکل ممکن به مخاطب انتقال دهد که باعث شده بزرگترین ضربه را هم از همین بخش دریافت کند. به دلیل کهنه بودن ایده ها، نه شخصیت های داستان قابل باور هستند و نه انگیزه هایشان پذیرفته می شود. این که به یکباره، افراد تصمیم بگیرند جانشان را بابت یک پرونده به خطر بیندازند در حالی که فضای مذکور چنین شرایطی را بر نمی تابد، باعث می شود که اتفاقات بعدی فیلم نیز اهمیت چندانی پیدا نکنند.

دیگر مشکل فیلم جسارت پرداخت سوژه خود است. روزهای ملتهب اوایل انقلاب تا به امروز، فرصتی به فیلمسازان به جهت ساخت آثار انتقادی نداده است و از این جهت است که تیغ فیلمنامه «مصلحت» نیز بُرنده نیست و در نهایت درگیر تعارفات و همانند نام فیلم، «مصلحت اندیشی» شده است. مصلحت اندیشی هایی که مخاطب امروز سینما آن را بر نمی تابد و به دنبال حرفی تازه از مشکلاتی است که امروز گریبانگیرش شده و فیلم پاسخ صریحی به آن نمی دهد.

نقد ویدئویی فیلم «مصلحت» را در ادامه ببینید:

«مصلحت» کهنه است و مخاطب هم این را می داند. فیلم در گیشه با فروش 7 میلیاردی، علناً یک شکست تمام عیار برای سازندگانش محسوب می شود (البته که دیگر آثار ایرانی هم اغلب با فروشی کمتر از بودجه ساختشان مواجه می شوند!). از این جهت می توان گفت که فیلم در جذب مخاطب نتوانسته توفیقی کسب کند و در واقع مخاطب از فیلم روی گردان شده است. شاید وقت آن رسیده که فیلمنامه نویسان بیشتر به فضای جامعه نزدیک تر شده و حداقل پیام های مورد نظرشان را به زبانی تازه در اختیار تماشاگران قرار دهند تا کسی رغب تماشای فیلم را داشته باشد. وگرنه، به نظر می رسد که جایگاه آثاری مانند «مصلحت» باید کماکان در قاب تلویزیون باشد.

نمره: 3/10

منتقد: میثم کریمی