خلاصه داستان:
در دوران قبلا ز انقلاب در یک روستا، فردی معتمد به نام امیر (پرویز پرستویی) زندگی می کند که قاضی محل به شمار می رود. اما پس از سال ها با ورود مجدد زنی به نام لی لی (هدیه تهرانی) که سال ها به دلیل تهمت بد کاره بودن از روستا رفته بود، ماجراهای تازه ای به وجود می آید که…
کارگردان:
محسن قرایی : متولد سال 1362 در بهشهر و فارغ التحصیل رشته مهندسی معدن از دانشگاه تهران می باشد. وی فعالیت سینمایی خود را از سال 1386 با دستیار کارگردانی آغاز کرد و نخستن ساخته سینمایی او با نام « خسته نباشید! » در سال 1391 ساخته شد. « سد معبر » از ساخته های پیشین این کارگردان به شمار می رود.
نقد فیلم «بی‌همه‌چیز»:
یکی از معضلات قدیمی سینمای ایران همواره بخش فیلمنامه بوده است. فیلمنامه‌ای که مخصوصاً در دو دهه اخیر کمتر به سراغ اقتباس رفته و فرصت‌سوزی‌های اساسی در این زمینه داشته است. «بی‌همه‌چیز» از این لحاظ حائز اهمیت است که از نمایشنامه‌ای معروف به نام «ملاقات با بانوی سالخورده» ساخته شده است. نمایشنامه‌ای که در ایران نیز چندین بار توسط افراد مختلف به روی صحنه رفته و با استقبال تماشاگران مواجه شده است. اما این جا در اقتباس سینمایی، اثر دچار تغییراتی اشتباهی شده که باعث شده فرصت تبدیل‌شدن این اقتباس به یک اثر ماندگار هدر برود.
«بی‌همه‌چیز» به لحاظ وام گرفتن از منبع اصلی، در ظاهر اثری محکم جلوه می‌کند. منبع اصلی به‌اندازه کافی متن محکمی است که حتی اگر به بدترین شکل از آن اقتباس شود، کماکان بتواند ماهیت اصلی خود را حفظ کند و این اتفاق درباره «بی‌همه‌چیز» نیز رخ‌داده است. محسن قرائی با درک کلی منبع اقتباس خود، اثری را روانه سینما کرده که تفاوت آشکاری با دیگر ساخته‌های سینمای ایران دارد و در آن شخصیت‌ها و انگیزه‌هایشان مورد بررسی و پرسش قرار می‌گیرد. اما مشکل این جاست که در برگردان سینمایی، قرائی تغییرات آشکاری در داستان ایجاد کرده که در تضاد با منبع بوده است.
در قصه اصلی، شخصیت اصلی داستان زنی سالخورده بود. فردی که آسیب‌دیده و عمر پررنج خود را برای مبارزه با آنچه که بر سر او آمده وقف کرده بود و حال با خشم و کینه به هدف انتقام بازگشته بود. اما در این جا این بانوی سالخورده با شخصیتی میان‌سال و زیبا جایگزین شده و به‌این‌ترتیب، نگرش اولیه به انگیزه‌های “بانوی سالخورده” در نسخه سینمایی تغییر کرده است و در واقع، تماشاگر فرصت درک شخصیت اصلی زن را ازدست‌داده است. به همین ترتیب، شخصیت‌پردازی‌های داستان را هم باید اضافه کرد که برخلاف منبع اقتباس شده، در این جا عمق پیدا نمی‌کنند و به شکل سطحی گسترش پیدا کرده‌اند. در ادامه نیز فیلمساز به‌جای این که سیر تحولات شخصیت‌های اصلی داستان را پله‌پله و با درنظرگرفتن شرایط قصه تغییر دهد، به یکباره آن‌ها را متحول کرده و شعارهای گُل درشت از زبان‌ها بیان می‌کند که باعث شعاری شدن اثر شده است.
اگر نگاهی به منبع مورد اقتباس نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که در آن متن، اقدامات اشتباه مردم اگرچه مورد نکوهش قرار گرفته و به‌نوعی، آنان را افسارگسیخته نشان می‌دهد اما درعین‌حال، کمبودهای جامعه و اقدامات مدیریتی کلان را در بروز اتفاقات دخیل می‌داند. اما محسن قرائی در این جا، انگشت اتهام را مستقیماً به سمت مردم گرفته و با گزنده‌ترین لحن آن‌ها را مقصر جلوه می‌دهد بی‌آنکه حتی نیم‌نگاهی به وضعیت کلان کشور که ماجراهای فیلم متأثر از آن رخ‌داده داشته باشد. این اتفاق و مشکلات شخصیت‌پردازی در نهایت باعث شده تا از «بی‌همه‌چیز» تنها بازی و تصویربرداری خوب بر جای بماند که ستایش برانگیز هستند.
هدیه تهرانی در «بی‌همه‌چیز» درخشان است و نشان داده که برای نقش‌های متفاوت همواره بهترین گزینه بوده است. پرویز پرستویی هم اگرچه بازی متفاوتی ارائه نداده، اما در اجرای جنس همیشگی بازی خود موفق عمل کرده است. شاید بتوان گفت درخشان‌ترین بازی فیلم متعلق به هادی حجازی فر است که این بار نیز در صحنه درخشیده است. به بازی‌های خوب باید فیلمبرداری مناسب را هم اضافه کرد که اگر در مقام مقایسه با آثار آپارتمانی روز سینمای ایران برآییم، باید توجه و ستایش بیشتری را متوجه آن دانست.
اگر لایه‌های ظاهری فیلم را کنار بگذاریم، باید گفت که فیلمساز به طور عجیب و ناخوشایندی به‌جای بررسی همه‌جانبه طرفین ماجرا، در یک سو می‌ایستد و سوی دیگر را مقصر جلوه می‌دهد؛ رویکردی که در متن اصلی وجود نداشت و در ایرانیزه شدن متن به وجود آمده است!
منتقد: میثم کریمی
این مطلب به‌صورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می‌گردد.
به صفحه اینستاگرام مووی مگ بپیوندید
نام فیلم: بی همه چیز
کارگردان: محسن قرائی
فیلمنامه: محسن قرایی، محمد داوودی
تهیه‌کننده: جواد نوروزبیگی
مدیر فیلمبرداری: مرتضی هدایی
بازیگران:
هدیه تهرانی
پرویز پرستویی
باران کوثری
هادی حجازی فر
میزانسن و فیلمبرداری عالی بود، در نگاه اول بدون اطلاع از اقتباسی بودن اثر کاملا مشخص بود از یک نمایشنامه بهره گرفته و در فرم کارگردانی کار این تئاتری گونه بودن کاملا مشهوده، در نگاه کلان به نظر من بسیار فیلم عالی و متفاوتی بود که لذت بردم از تماشای این فیلم، خوشحالم که هدیه تهرانی در فیلم هایی بازی می کنه که واقعا ارزش دیدن دارن