در تاریخ سینما، بسیاری از فیلم‌ها به موضوع جنگ و تأثیرات مخرب آن پرداخته‌اند. جنگ‌های پیش از قرن بیستم، مانند جنگ‌های ناپلئونی و جنگ‌های داخلی آمریکا، نیز در سینما بازنمایی شده‌اند.
در ادامه، به معرفی ۱۰ فیلم ضدجنگ برتر در این زمینه می‌پردازیم:
“Glory” (1989) – جنگ داخلی آمریکا فیلم «شکوه» به کارگردانی ادوارد زویک داستان واحد 54 ماساچوست، اولین گردان افریقایی-آمریکایی در جنگ داخلی آمریکا، را روایت می‌کند. این واحد تحت فرماندهی سرهنگ رابرت گولد شاو (با بازی ماثیو برودریک) قرار دارد. این فیلم بر مشکلات نژادی، مقاومت و شجاعت این سربازان در شرایط دشوار جنگ تمرکز دارد. «شکوه» به شدت بر انسانیت و ضدیت با ظلم در جنگ تأکید دارد و تصویری تکان‌دهنده از سختی‌های جنگ داخلی ارائه می‌دهد.
“The Charge of the Light Brigade” (1936) – جنگ کریمه فیلم «حمله به لایت بریگید» به کارگردانی مایکل کرایچتون، به نبرد معروف حمله به لایت بریگید در جنگ کریمه می‌پردازد که به اشتباه سربازان بریتانیایی در دستور حمله به سمت توپخانه روسی منجر شد و تقریباً تمام واحد را به قتل رساند. این فیلم با تأکید بر اشتباهات نظامی و عواقب فاجعه‌بار آن، انتقاد از بی‌مبالاتی فرماندهان و بلاهت جنگ را برجسته می‌کند.
“Paths of Glory” (1957) – جنگ جهانی اول این فیلم، ساخته استنلی کوبریک، یکی از برجسته‌ترین آثار ضدجنگ تاریخ سینماست. فیلم روایتگر داستان یک فرمانده فرانسوی (با بازی کرک داگلاس) است که برای جلوگیری از شکست یک عملیات، سه نفر از سربازان بی‌گناه خود را به مرگ محکوم می‌کند. «مسیرهای افتخار» به شدت بر بی‌عدالتی‌ها و بی‌رحمی‌های جنگ و فشارهای روانی بر سربازان و فرماندهان می‌پردازد و تصویری تاریک از بوروکراسی و جنایت‌های جنگی به نمایش می‌گذارد.
“All Quiet on the Western Front” (1930) – جنگ جهانی اول فیلم «تمام quiet در جبهه غربی» به کارگردانی لوئیس میلستون اقتباسی از رمان معروف اریش ماریا رمارک است که داستان گروهی از سربازان جوان آلمانی در جنگ جهانی اول را روایت می‌کند. فیلم به شدت ضدجنگ است و نشان می‌دهد که چگونه جنگ می‌تواند انسان‌ها را به موجودات بی‌رحم و از خود بیگانه تبدیل کند. این فیلم تأکید می‌کند که در جنگ، دشمنی‌ها و نفع‌های ملی به هیچ وجه ارزش‌مندتر از زندگی انسان‌ها نیست.
“War Horse” (2011) – جنگ جهانی اول این فیلم به کارگردانی استیون اسپیلبرگ داستان یک اسب به نام «جوئی» است که در طول جنگ جهانی اول، از یک مزرعه در انگلستان به میدان جنگ فرستاده می‌شود. فیلم از دیدگاه این اسب و تجربه‌های دردناک آن در جنگ روایت می‌شود و بر فاجعه‌های انسانی و بی‌رحمی‌های جنگ تأکید دارد. «اسب جنگی» نه تنها یک فیلم ضدجنگ است بلکه به روابط میان انسان‌ها و حیوانات نیز پرداخته است.
“The Horse Soldiers” (1959) – جنگ داخلی آمریکا ساخته جان فورد، این فیلم به جنگ داخلی آمریکا و داستان یک واحد سواره‌نظام اتحادیه می‌پردازد که مأموریت دارند به دشمن در عمق جنوب حمله کنند. فیلم به بررسی تأثیرات جنگ بر سربازان و مردم می‌پردازد و از زاویه‌ای انسانی به موضوع جنگ نگاه می‌کند. در عین حال، این فیلم نشان می‌دهد که چگونه سربازان جنگی با وجود همه سختی‌ها و رنج‌ها، به دنبال معنای انسانی در دل جنگ می‌گردند.
“The Red Badge of Courage” (1951) – جنگ داخلی آمریکا این فیلم که بر اساس رمان مشهور استیون کرین ساخته شده است، داستان یک سرباز جوان در جنگ داخلی آمریکا را روایت می‌کند که از ترس به عقب می‌رود و سپس باید با احساس شرم و پشیمانی خود کنار بیاید. «نشان قرمز شجاعت» به شدت بر احساسات و تجربیات درونی سربازان در جنگ تمرکز دارد و نشان می‌دهد که جنگ تنها باعث مرگ و ویرانی می‌شود و هیچ چیزی در آن به جز درد و رنج وجود ندارد.
“The Blue and the Gray” (1982) – جنگ داخلی آمریکا این مینی‌سریال تاریخی به داستان جنگ داخلی آمریکا از دیدگاه‌های مختلف می‌پردازد. داستان حول دو خانواده است که یکی در جنوب و دیگری در شمال زندگی می‌کنند و در نهایت درگیر جنگ می‌شوند. این مینی‌سریال به خوبی نمایانگر اثرات انسانی جنگ است و تبعات عاطفی و روانی جنگ داخلی آمریکا را به تصویر می‌کشد. این اثر از جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی جنگ داخلی بررسی می‌کند.
“The Battle of Waterloo” (1970) – جنگ‌های ناپلئونی فیلم «نبرد واترلو» به کارگردانی سرگئی بوندارچوک به نبرد تاریخی واترلو می‌پردازد که در آن ناپلئون بوناپارت شکست خورد و پایان دوران امپراتوری او رقم خورد. این فیلم جنگی به تأثیرات انسانی و فاجعه‌های جنگ‌های ناپلئونی پرداخته و نشان می‌دهد که هیچ پیروزی واقعی در جنگ وجود ندارد. فیلم تأکید دارد که حتی بزرگ‌ترین فرماندهان هم در مقابل واقعیت وحشتناک جنگ ناتوان‌اند.
“The Lost Battalion” (2001) – جنگ جهانی اول این فیلم بر اساس داستان واقعی یک واحد از ارتش ایالات متحده است که در جنگ جهانی اول در منطقه‌ای محاصره شده گیر افتاده‌اند. آنها باید در شرایط بسیار دشوار و در پشت خطوط دشمن برای بقا تلاش کنند. فیلم «لشکر گمشده» تأکید می‌کند که جنگ نه تنها بر سر پیروزی بلکه بر سر بقا و حفظ انسانیت است. این فیلم از نظر انسانی نیز ضدجنگ است و بر آسیب‌های روحی و جسمی جنگ تمرکز دارد.
این فیلم‌ها هرکدام به نحوی تصویرگر فاجعه‌های جنگ و اثرات مخرب آن بر زندگی انسان‌ها هستند و با نگاهی انتقادی، به بی‌رحمی و بی‌عدالتی جنگ پرداخته‌اند.
