نسخه غیرمجاز سریال ها و فیلم های منتشر شده در شبکه نمایش خانگی، باردیگر در پیاده روها در حال خرید و فروش است که این موضوع در شرایطی که گیشه سینماها وضعیت نامناسبی را تجربه می کنند، می تواند شرایط اقتصادی سینما را بغرنج تر کند.
این روزها در کنار تمام حاشیه های سینمای ایران از جمله مجادله موافقان و مخالفان پروژه های میلیاردی، مشکلات اکران، وضعیت اقتصادی تولید، گران شدن بلیت های سینما، اختلافات مدیریتی و… شاید کمتر سینماگر و حتی علاقمند به سینما متوجه احیای مجدد پدیده قاچاق فیلم های سینمایی و حتی سریال های شبکه خانگی باشد.
از طرف دیگر این پدیده آنقدر به چشم مخاطبان سینما در گوشه و کنار خیابان آشنا شده است که دیگر خیلی اهمیت به آن نمی دهند. اما این روزها در گوشه خیابان های تهران شاهد فروش گسترده نسخه های قاچاق فیلم هایی هستیم که به تازگی وارد شبکه خانگی شده اند و با وجود اینکه قیمت نسخه مجاز آن ها ۳۰۰۰ تومان است، متخلفان از فرصت استفاده کرده و کپی این آثار را با قیمتی بسیار نازل به فروش می رسانند.
به طوریکه در یک دی وی دی کپی فشرده فیلم هایی چون قسمت اول و دوم مجموعه “قلب یخی”، مجله تصویری “روزی روزگاری فوتبال” و فیلم های سینمایی “نارنجی پوش”، “پس کوچه های شمرون” و… تنها با قیمت ۱۵۰۰ تومان ارائه می شود! غیرطبیعی به نظر نمی رسد که در شرایط اقتصادی موجود مخاطبان و علاقمندان از این نسخه های غیرمجاز که اتفاقا چون از نسخه های مجاز کپی شده اند دارای کیفیت هم هستند، استقبال کنند.
احیا یک پدیده شوم و فعالیت شبانه روزی یک ستاد
این معضل که به تازگی و پس از مدت ها پررنگ شده است، می تواند بیش از گذشته افت فروش در گیشه سینمای ایران و حتی فروش نسخه های موجود در شبکه نمایش خانگی را به دنبال داشته باشد. البته در طی این سال ها و بعد از کمپین سال ۸۶ توسط سینماگران در موزه سینما برای مبارزه با قاچاق فیلم و محصولات فرهنگی، شاهد کمرنگ شدن این پدیده در بازار بودیم. هرچند به گفته مسئولان و برخی از سینماگران، در همین سالها هم شهرستانها همچنان با این مشکل روبرو بودند و نسخه های مجاز آثار سینمایی کمترین فروش را در این شهرها داشتند.
این شرایط در حالی است که جابری انصاری دبیر ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری در ارتباط با عملیات های این ستاد در راستای مبارزه با توزیع گسترده آثار غیرمجاز به خبرنگار مهر می گوید: عملیات ستاد به طور شبانه روزی در حال انجام است. وی تأکید می کند: حتی در استان ها نیز ما عزم خود را برای مبارزه با این موضوع جزم کرده ایم وخوشبختانه نیروی انتظامی نیز در این ارتباط با ما همکاری های لازم را داشته است.
گرانی محصولات مجاز شبکه نمایش خانگی طبیعی است
گران شدن نسخه مجاز محصولات شبکه نمایش خانگی و در مقابل قیمت پایین نسخه های غیرمجاز را می توان یکی از مهمترین دلایل در راستای فراهم شدن بستر مناسب برای احیا پدیده قاچاق محصولات فرهنگی دانست. جابری انصاری در این ارتباط معتقد است: بیشتر محصولات در کشور گران شده اند و نمی توان از موسسه ها شبکه نمایش خانگی توقع داشت که با همان قیمت های قبلی محصول خود را به بازار عرضه کنند. در هر صورت آنها معتقدند که مواد خام برای تولید و عرضه گران شده و این درصد گران شدن طبیعی است.
وی یکی از راهکارهای مبارزه با این پدیده در سینما را چنین بر می شمارد: قیمت سی دی خام در بازار هم اکنون ۲۰۰ یا ۳۰۰ تومان است. این قیمت باید به ۱۵۰۰ تومان برسد. از طرفی باید جلوی قاچاق سی دی از خارج از کشور را بگیریم و تعرفه سی دی وارداتی را هم بالا ببریم. در این شرایط است که مواد خام که متخلفان در اختیار می گیرند هم گران می شود و قطعا آنها کمتر سراغ آن می روند.
در برخی شهرستان ها در پروانه اشتغال “کپی و رایت آثار” درج می شود!
جابری انصاری همچنین درباره بحث قاچاق فیلم ها در شهرستان ها که در تمام این سالها قابل جلوگیری نبوده است هم عنوان می کند: جالب است در بعضی از استان ها در پروانه اشتغال افراد کپی و رایت آثار مجاز اعلام شده است. این موضوع در حال اصلاح است. به طور نمونه در استان قم با کمک ارشاد این شهر موضوع در حال رفع شدن است و مشخص نیست که با چه تفسیر و بررسی این قبیل پروانه های اشتغال صادر شده است. ما به طور شبانه روزی این موارد را نظارت می کنیم.
وی یکی دیگر از مناطقی که متخلفان آثار هنری و سینمایی در آن مبادرت به فروش می کنند را قطارهای مترو دانست و در این باره می گوید: موارد زیادی ما در مترو شهر تهران دیده ایم. در واگن خانم ها کسانی هستند که سی دی های غیرمجاز را با قمیت پایین می فروشند. قطار نیز در حال حرکت است و این دستفروش ها یک محل ثابت ندارند. امیدواریم حراست مترو تهران با ما در این زمینه همکاری کند.
فرهنگسازی مهمترین رکن مقابله است
یکی از مسائلی که در دوران سال ۸۶ به بعد و پس از برگزاری کمپین سینماگران مورد توجه قرار گرفت و اتفاقا بسیار نیز به این موضوع کمک کرد، تهیه انیمشن های مختلف و حتی تیزرهای متعدد با مضمون کپی آثار غیرمجاز بود که در برخی از انها اتفاقا سینماگران حضور داشتند و از مردم می خواستند که این کار را انجام ندهند و مدام در این تیزرها و انیمشن ها تاکید می شد که این کار با دزدی هیچ تفاواتی ندارد.
نمایش این آثار تبلیغی از طریق تلویزیون و یا حتی در جشنواره ها و جشن های مختلف یک نوع فرهنگ سازی به وجود آورد و مردم نیز وقتی چنین کلمات و درخواست هایی را از زبان بازیگران مورد علاقه شان می شنیدند، بسیار از آن استقبال کرده و دیگر سراغ این نسخه های غیرمجاز نمی رفتند اما چند سالی است که این رویه نیز به فراموشی سپرده شده است.
دبیر ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری در این باره معتقد است: فرهنگ سازی مهمترین رکن این موضوع است. دستگاه های فرهنگی و صداوسیما باید ما را در این امر کمک کنند. این انیمیشن ها با محتوا مبارزه با قاچاف آثار هنری قطعا می تواند مورد توجه قرار گیرد. در این راستا باید تلویزیون به عنوان یک رسانه مهم برنامه و تیزر در این باره پخش کند. حتی می تواند نشست هایی برگزار کرده و گفتگوهای ویژه پخش کند. برنامه هفت نیز می تواند گزارش های خوبی در این ارتباط پخش کرده و از مردم بخواهد که به این موضوع توجه کنند.
سایت های اینترنتی در کمین محصولات مجاز فرهنگی
وی همچنین یکی از دیگر فضاهای که متخلفان در آن مشغول به کپی غیرمجاز هستند را اینترنت و سایت ها دانست و در اینباره می افزاید: متاسفانه در فضای ایترنتی و برخی سایت ها دانلود غیرمجاز آثار صورت می گیرد. ما در این بخش هر روز سایت ها را رصد می کنیم. در این بخش از طریق معاونت مربوطه این موارد را به کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه گزارش می دهیم.
اما در هر صورت وی تاکید دارد که در این باره همچنان مانند گذشته این ستاد مسئولیت خود را انجام می دهد، جابری انصاری در این باره می گوید: ما در استان های مختلف مدام سفر داریم و با متخلفان برخورد می کنیم. به تازگی در مازندان ۵۴ هزار سی دی غیرمجاز کشف کردیم. جا دارد از نیروی انتظامی و دادسرای فرهنگ و رسانه تشکر کنیم که ما را در این امر همیاری کردند.
با وجود تمام این تفاسیر در شرایطی که حاشیه ها پررنگ تر از متن سینما شده است، باید توجه کنیم که همیشه سودجویانی هستند که از این فضا سواستفاده کرده و شرایط را سخت تر از امروز می کنند. توجه سینماگران، اهالی رسانه، مسئولان مربوطه و حتی صداوسیما می تواند به این امر راهگشا باشد تا ما شاهد افول سینمای ایران بیش از این در بخش عرضه و تقاضا نباشیم.
خبرگزاری مهر