بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن “تهران ۱۵۰۰” رضایت مردم را بالاترین هدیه دانست و گفت: ارزش رضایت مردم برایم بیشتر از آنست که روی صحنه ای حاضر شوم و مثلا از رئیس جمهور هدیه بگیرم.
“تهران ۱۵۰۰” ساخته بهرام عظیمی نخستین فیلم بلند انیمیشن ساخت ایران است که این شانس را داشت که در سینماهای کشورمان اکران عمومی شود. پیش از این چند فیلم انیمیشن دیگر هم تلاش داشتند که بر پرده سینماها به نمایش درآیند ولی این اتفاق نیفتاد تا سرانجام نوروز ۱۳۹۲ این طلسم به نام “تهران ۱۵۰۰” شکسته شود.
دست اندرکاران این فیلم که در سی امین جشنواره بین المللی فیلم فجر اولین نمایش عمومی خود را تجربه کرد، از همان دوران در تلاش بودند این فیلم را به اکران عمومی برسانند ولی نمایش آن چند باری به تعویق افتاد. بهرام عظیمی در این انیمیشن از چهره و صدای بازیگران ستاره سینمای ایران استفاده کرده است که از میان آنها می توان به بهرام رادان، هدیه تهرانی، مهران مدیری، محمدرضا شریفی نیا، حسام نواب صفوی و… اشاره کرد.
این انیمیشن همانطور که از نامش پیداست درباره آینده تهران به عنوان پایتخت ایران در سال ۱۵۰۰ است. داستان درباره پیرمردی است به نام اکبر با بازی مهران مدیری که ۱۶۰ سال سن دارد و در آستانه مرگ از نوه اش با بازی هدیه تهرانی که در کره ماه درس می خواند می خواهد به زمین برگردد و اول ازدواج کند و بعد مدرکی را پیدا کند مبنی بر اینکه او در دهه ۱۳۶۰ در نمایش های سیاه بازی حضور داشته است…
به بهانه اکران “تهران ۱۵۰۰” در نوروز میزبان بهرام عظیمی کارگردان، محمدرضا ابوالحسنی تهیه کننده، مسعود علمداری فیلمنامه نویس، حسام نواب صفوی و محمدرضا شرفی نیا از بازیگران فیلم بودیم و درباره شرایط اکران، رقابت یک فیلم انیمیشن با دیگر آثار سینمای ایران در اکران عمومی، ارتباط مخاطبان داخلی و خارجی با فیلم، ساختار فیلمنامه، استفاده از بازیگران چهره سینمای ایران، تبلیغات، نمایش در جشنواره های خارجی و … صحبت کرده ایم. البته دو بازیگر فیلم کمی دیرتر به جمعمان پیوستند و به همین دلیل صحبت های ما از میانه به بعد با حضور آنها شکل گرفت.
*انیمیشن”تهران ۱۵۰۰” در سی و امین جشنواره بین المللی فیلم فجر به نمایش در آمد و با استقبال زیادی هم روبرو شد. اما این فیلم پس از گذشت بیش از یک سال در نوروز ۹۲ اکران عمومی شد. فکر نمی کنید این وقفه یک ساله به اکران فیلم لطمه زد؟
عظیمی: اگر قرار بود فیلم در نوروز ۹۱ اکران شود قطعا به لحاظ تبلیغات ما به مشکل برمی خوردیم. اینکه در یک سال گذشته شرایط اکران فیلم فراهم نشد، از جهاتی به نفع ما بود. اگر خاطرتان باشد قرار بود فیلم در آذر ماه ۹۱ اکران عمومی شود اما شرایط آن فراهم نشد. همین موضوع سر و صدای زیادی به راه انداخت و به نوعی ذهن مخاطبان را با موضوع درگیر کرد.
ابوالحسنی: اما من معتقد بودم که می توانستیم مواد تبلیغی را در همان سال ۹۰ بعد از جشنواره آماده کنیم و قطعا نوروز ۹۱ زمان خوبی برای اکران “تهران ۱۵۰۰” بود.
* ولی نکته ای که آقای عظیمی اشاره کردند خیلی مهم است. از این زاویه دید اینگونه قضیه را می بینیم که شما یک سال وقت داشتید برای کارتان تبلیغ کنید. مخاطب ما به دیدن فیلم انیمیشن در سالن سینما عادت ندارد و باید ذهن او برای این پدیده آماده می شد. مهم این بود که شما از این فرصت به خوبی و درستی استفاده کنید.
عظیمی: فیلم ما از همان اول که کلید خورد سر و صدا داشت. فکر نمی کنم تاکنون درباره هیچ فیلمی به اندازه “تهران ۱۵۰۰”، چه زمان ساخت و حتی بعد از آن صحبت شده باشد. به همین دلیل فکر می کنم از همان ابتدای ساخت، تبلیغات فیلم هم شروع شده بود. من خودم هم ارتباط خوبی با رسانه ها داشتم. حتی در برنامه “دو قدم مانده به صبح” زمان ساخت فیلم حدود دو ساعت درباره آن صحبت کردیم. به عقیده من از نظر تبلیغ خیلی خوب پیش رفتیم.
ضمنا “تهران ۱۵۰۰” بازیگران چهره زیادی دارد که هر کدام از آنها طرفدارانی دارند و این موضوع هم قطعا به کمک فیلم می آید.
اما بخش دیگری از تبلیغات یک فیلم سینمایی، محیطی است که باید روی آن کار کنیم. مردم می دانند که چنین فیلم انیمیشنی ساخته شده است اما حالا باید بدانند “تهران ۱۵۰۰” در کدام سینماها و در چه زمانی روی پرده می رود. اگر بتوانیم در تبلیغات محیطی و تلویزیونی هم درست عمل کنیم، قطعا این اکران بعد از گذشت یک سال هیچ ضربه ای به فیلم وارد نمی کند. البته اگر در این چند ماه اخیر شرایط اقتصادی به این اندازه سخت نمی شد، مردم ما با شرایط بهتری از اکران های سینمایی استقبال می کردند. قبول کنیم که به دلیل شرایط موجود مردم ما خیلی شاد نیستند و به نوعی به هم ریخته اند. اگر اینگونه نبود، قطعا تمام فیلم های نوروزی مورد استقبال قرار می گرفتند.
اما چون در کشور ما همه چیز غیرقابل پیش بینی است، ممکن است در این شرایط اقتصادی که مردم حتی کمتر به سفرهای نوروزی می روند، از دیدن یک فیلم در این تعطیلات استقبال کنند. شاید هم انتخاب اول آنها “تهران ۱۵۰۰” باشد؛ چراکه طنز است و در سینمای ایران تجربه نویی به شمار می رود.
* بله این حرف شما درست است. ممکن است در این شرایط، دیدن یک تجربه تازه در سینما برای مخاطب از دیدن یک فیلم سینمایی که در ادامه کارهای قبلی است، جذاب تر باشد.
عظیمی: ما هم اکنون در شرایط تحریم به سر می بریم اما می شنویم که در همین شرایط هر چند وقت یکبار کشف های تازه در علوم پزشکی یا هسته ای داریم که اتفاقا در مجامع بین المللی هم مطرح می شود. در حوزه سینما هم ما تا کنون یک فیلم بلند انیمشین نداشتیم که قرار باشد در سینما اکران عمومی شود. ساخت یک انیمشین با استانداردهای روز دنیا نیاز به یک فنآوری دارد که ما هم اکنون در سینمای ایران به آن رسیده ایم. البته تا کنون چند انیمشین ایزانی ساخته شده است اما “تهران ۱۵۰۰” استاندارتر از همه آنها است.
مخاطبان هم تا کنون یک فیلم انیمشین بلند ایرانی که با استانداردهای روز دنیا همخوانی دارد، در سینما ندیده اند از این رو ناخودآگاه ممکن است یک حس حمایت از یک کار ملی در آنها به وجود آید و از روی این حس و یا کنجکاوی به دیدن فیلم بیایند.
* در چند سال اخیر باب شده که در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مردم با هم سر یک موضوع متحد می شوند. حال چنین ظرفیتی می تواند برای حمایت از یک فیلم و یا خلاف آن استفاده شود. به این بخش ها هم توجه کرده اید؟
عظیمی: بله. من خودم سال گذشته در سینما آزادی فردی را دیدم که ۱۵یا ۲۰ بلیت یک فیلم را خرید و به سینما نرفت، فقط به این دلیل که از یک کارگردان و فیلمی حمایت کند و روی فروش فیلم دیگری که باب میل وی نیست، تاثیر بگذارد.
تعدادی از کارگردانان ما درگیر اینگونه مسائل هستند. برخی دیگر تلاش می کنند جنجالی برای فیلم خود به وجود آورند تا دیده شوند و کارشان فروش کند ولی ما درگیر این مسایل نیستیم و نمی خواهیم از این طریق فیلم مان فروش کند. هیچ ارگان و نهادی با “تهران ۱۵۰۰” مشکل ندارد. هیچ کدام ما آدم های سیاسی نیستیم. من سال هاست کار انیمیشن انجام می دهم و شغل دیگری نداشتم. این را مخاطب هم می داند.
فیلم ما به لحاظ اولین بودن، می تواند مورد توجه مردم قرار بگیرد. فیلم هم مناسب با ایام نوروز است. در نمایش های مختلف مردم با برخی صحنه ها ارتباط زیادی برقرار کردند و حتی در سکانس هایی ایستاده تشویق کردند. من فقط مردم را برای دیدن یک تجربه جدید در سینما دعوت می کنم و این به اعتقاد خودم بهترین تبلیغ است.
از طرف دیگر “تهران ۱۵۰۰” درباره آینده نگری است. هیچ فیلمی در تاریخ سینمای ایران درباره آینده نبوده است. چون امکانات ساخت آن را نداشتیم. به عقیده من این فیلم بین انیمیشن و یک فیلم سینمایی است. یعنی انیمیشن صرف نیست. نورپردازی، فضاسازی، حرکت دوربین، چهره بازیگران به سمت رئال رفته است.
*شما کاملا از اینکه به سمت فضای انیمیشن های فانتزی حرکت کنید، پرهیز داشتید. دلیلش چه بود؟
عظیمی: من زمان ساخت “تهران ۱۵۰۰” از این موضوع ترس داشتم که یک انیمیشن صرفا فانتزی بسازم. فکر می کردم ممکن است در ابتدا و به عنوان یک کار اول مورد استقبال قرار نگیرد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم یک نگاه سینمایی در کار دنبال کنیم و اگر این فیلم مورد استقبال قرار گرفت، در ساخت کار بعدی به سمت انیمیشن صرف برویم.
*شما به عنوان نویسنده “تهران ۱۵۰۰” نگاهتان به ساخته شدن یک انیمیشن بلند با گروهی کاملا ایرانی چیست؟
علمداری: برخی گمان می کنند همه کشورهای دنیا در حال ساخت انیمیشن های متعدد هستند و ایران از همه عقب تر است، در صورتی که فقط چند کمپانی آمریکایی و ژاپنی کار ساخت انیمیشن را جدی انجام می دهند. حتی در اروپا هم به تعداد انگشت شمار انیمیشن ساخته می شود.
گفته می شود هند و یا مالزی در ساخت انیمیشن پیشرفت کرده اند، در صورتی که آنها فقط قسمتی از ساخت یک انیمیشن را بر عهده دارند. به تازگی قرارست هند یک فیلم انیمیشن بلند با کمک کشورهای دیگر بسازد یا چین هم همینطور. چند سال پیش چین یک فیلم انیمیشن ساخت که بسیار هم ضعیف بود.
به همین دلیل ساخت “تهران ۱۵۰۰” در دنیا توسط یک گروه ایرانی خیلی بُرد خبری دارد. هم اینکه ما توانستیم یک گروه ۲۵۰ نفری را جمع کنیم و طی چند سال یک کار انیمیشن بلند بسازیم کار بزرگی در سینمای ایران انجام دادیم. در اروپا سه کشور با هم یک فیلم انیمیشن می سازند. از این رو ساخت یک فیلم بلند انیمیشن کاملا ایرانی بازتاب بسیار زیادی در خارج از کشور داشت.
ابوالحسنی: ما گام اول را در ایران برای ساخت یک انیمیشن بلند سینمایی برداشتیم و خوشبختانه تاکنون هم موفق بوده ایم. این فیلم در جشنواره های مختلف خارجی به نمایش درآمد. شاید باورتان نشود در یکی از جشنواره ها، فیلمساز ژاپنی تاکید داشت که “تهران ۱۵۰۰” محال است در ایران ساخته شده باشد. این کار باعث شد که ایران در لیست تولیدکنندگان انیمیشن های بلند سینمایی قرار بگیرد و این افتخار بزرگی برای ما است.
* آیا به فکر اکران عمومی فیلم در خارج از کشور هم هستید؟
ابوالحسنی: به لحاظ تکنیک فیلم خیلی مورد توجه کشورهای خارجی قرار گرفته است اما داستان “تهران ۱۵۰۰” با نگاه داخلی نوشته شده و به نوعی متن آن کاملا ایرانی است. اما برای کار بعدی نگاه بین المللی را دنبال می کنیم تا امکان اکران در خارج از کشور هم داشته باشیم. البته ما یک اکران گسترده برای ایرانیان خارج از کشور خواهیم داشت. همچنین می توان به اکران در کشورهای همسایه هم فکر کرد.
* با توجه به ساخت و اکران “تهران ۱۵۰۰” می توان گفت دهه ۹۰ می تواند آغازگر جریان تولید انیمیشن ایرانی همراه با استانداردهای روز دنیا باشد. به همین دلیل این فیلم باید به خوبی در اکران دیده شود تا انگیزه بیشتری برای دیگران ایجاد کند تا این مسیر را ادامه دهند.
ابوالحسنی: برای بهتر دیده شدن این فیلم این خود مردم هستند که باید کمک کنند. “تهران ۱۵۰۰” غرور ملی است و باید مردم با این حس از آن حمایت کنند. ما افتخار می کنیم که در این فیلم آینده ایران را روشن نشان دادیم. به همین دلیل مخاطب با حس خوبی سالن را ترک خواهد کرد.
ما برای تبلیغات برنامه ریزی هایی انجام دادیم. با توجه به نو بودن این فیلم و تجربه تازه ای که در اختیار مخاطب قرار می دهد باید تبلیغات آن نیز ویژگی های تازه ای داشته باشد. با توجه به این موضوع ما مسابقه پیامکی “تهران ۱۵۰۰” را در زمان اکران در نظر گرفتیم و مخاطبان می توانند یک پیامک خالی به ۱۵۰۰ بفرستند و در مسابقه ما شرکت کنند. به این شکل نام فیلم در ذهن مخاطب باقی می ماند. همچنین سعی کردیم از فضای مجازی هم استفاده لازم را ببریم. البته تعدادی از مخاطبان به صورت خودجوش از فضای مجازی برای معرفی فیلم استفاده می کنند. امیدواریم نتیجه خوبی از اکران بگیریم.
* به شرط موفقیت فیلم در اکران عمومی، شما انتظاری را برای مخاطب ایجاد کردید که از این پس سالی یکبار یک انیمیشن بلند سینمایی در اکران عمومی ببیند. امید و انتظار مخاطب این است که جریان ساخت و اکران انیمیشن در سینما ادامه پیدا کند و اینگونه نباشد که فقط بهرام عظیمی هر چند سال یکبار یک انیمیشن بسازد که آنهم مشخص نباشد که اکران می شود یا خیر. اگر این جریان بعد از اکران فیلم شما قطع شود اعتماد مخاطب هم از بین می رود. آیا شما فضای لازم برای ادامه این مسیر را می بینید؟
عظیمی: وظیفه ای که در حال حاضر روی دوش ما گذاشته شده، خیلی سخت و دشوار است. برخی از همکارانم که در این حوزه فعالیت می کنند، به من می گویند که شما این کا را شروع کردید و اگر اکران آن موفق باشد ما نیز می توانیم ادامه دهیم یا معتقدند که اگر شما در گیشه شکست بخورید ما نیز نمی توانیم این راه را به درستی ادامه دهیم. به هر حال این وظیفه برعهده ما قرار گرفته است.
من، علمداری، ابوالحسنی و یکسری افرادی دیگر که در این کار نقش کلیدی داشتند یک آینده ای را برای خودمان ترسیم کردیم. من تاکید دارم که اگر “تهران ۱۵۰۰” در اکران موفق عمل کند، می توانم هر دو سال یکبار یک کار بلند بسازم. چون زودتر از این زمان نمی توانیم.
افراد دیگری هستند که البته در این حوزه فعالیت می کنند. من از روز اول که با علمداری صحبت کردم به این موضوع تاکید داشتم که دوست دارم مردم این فیلم را ببینند و لذت ببرند. اینکه وقتی من در خیابان هستم و مردم به من بگویند خسته نباشی از دیدن فیلم لذت بردیم، برایم اهمیت زیادی دارد. ارزش این موضوع برای من خیلی بیشتر از آن است که روی صحنه ای حاضر شوم و مثلا رئیس جمهور به من هدیه دهد. من از همان ۲۰ سال پیش گفتم که انیمیشنی که می سازم مخاطب عام دارد. پس راه آن را بلد هستم.
انیمیشن های دیگری که ساخته شده شاید برای مخاطب عام نبوده و وجه هنری و فانتزی آن بیشتر بوده است. باید انیمیشن سازان مخاطب شناسی کنند و راه اکران درست را ادامه دهند. ما می توانستیم در یک فرصت زودتر از نوروز۹۲ ، فیلم را در چند سینمای محدود اکران کنیم اما نخواستیم.
ما مسیر ساخت یک فیلم سینمایی را برای انیمیشن پیش بردیم. به همین دلیل باید اکران آن نیز مانند یک فیلم سینمایی باشد. من همکارانی دارم که در این حوزه فعالیت می کنند و در حال حاضر چشم امید آنها ما هستیم. من کار خودم را انجام می دهم و اعتمادسازی در این مسیر بسیار مهم است. البته باید در زمان تولید هم این اعتمادسازی به وجود آید تا تهیه کنندگان بخش خصوصی بتوانند در تولید انیمیشن سرمایه گذاری کنند و این چرخه ادامه پیدا کند.
*با توجه به رقبایی که در اکران نوروزی دارید، فکر می کنید در پایان اکران از استقبال مخاطب راضی باشید؟
عظیمی: برگ برنده ما در اکران عمومی نو بودن کار و بازیگران آن است. چهره انیمیت شده بازیگران در “تهران ۱۵۰۰” می تواند برای مخاطب جذاب باشد. این ویژگی ای است که دیگر فیلم های اکران ندارند.
البته این نقد هم به ما وارد شد که چرا فیلم انقدر رئال است، در صورتی که مثلا در فیلم های خارجی صندلی حرف می زند، حیوانات در آن حضور دارندو …. اولا سلیقه من آنگونه کارها نیست دوم اینکه آن مدل انیمیشن دردسرهای زیادی دارد. اگر قرار بود من انیمیشنی بسازم که حیوانات در آن حضور داشتند، باید از بازیگران چهره دعوت می کردم تا به جای حیوانات صداپیشگی کنند و جا انداختن منطق این موضوع خودش زمان بر بود. چون تا کنون چنین اتفاقی در سینمای ایران نیافتاده و ممکن بود برای خود بازیگران هم سوءتفاهم ایجاد کند.
به همین دلیل از همان اول سعی کردم از حضور خود بازیگران سینمای ایران استفاده کنم. ما باید پله پله جلو می رفتیم. باید مخاطب با یک فضای رئال به انیمیشن اعتماد کند تا ما در کارهای بعدی به سمت فضاهای دیگری برویم.
علمداری متن های مختلفی برای کار انیمشن داشت که حتی در جنگل می گذشت و درباره حیوانات بود. اما ما می خواستیم قصه ای را انتخاب کنیم که مردم دوست داشته باشند. در برخی نقدها خواندم که عنوان کردند قصه “تهران ۱۵۰۰” فیلمفارسی است باید بگویم شروع این کار بر اساس سلیقه فیلم دیدن خودم شکل گرفت. من خودم به دیدن فیلمی در سینما می روم که سرگرم کننده باشد.
فکر می کنم مخاطبان ما دیگر از دیدن فیلم های انتقادی لذت نمی برند؛ چراکه برنامه های تلویزیونی، مجری ها و بیشتر فیلم ها مدام در حال پند و اندرز دادن به آنها هستند. مردم با ندیدن این آثار اعتراض خود را نشان می دهند و به دنبال فیلمی هستند که وقتی به تماشایش می نشینند لذت ببرند و شاد باشند.
* آیا شما به عنوان فیلمنامه نویس کار معتقدید که متن “تهران ۱۵۰۰” تمام ویژگیهایی که کارگردان به آن اشاره کرده است، دارد که باعث جذب مخاطب شود و به نوعی به قول عظیمی مخاطب در سالن سینما با آن ارتباط برقرار کند و از دیدن آن لذت ببرد؟
علمداری: ما تلاش کردیم در نگارش این فیلمنامه و تصویری که قرارست از آینده به مخاطب نمایش دهیم، حس های نوستالژیک را هم مورد توجه قرار دهیم. به طوریکه ما در این فیلم در آینده همچنان وابستگی هایی را به گذشته داریم و این حس نوستالژیک در “تهران ۱۵۰۰” هم دیده می شود. اگر هم طنزی وارد کردیم به جذب مخاطب هم فکر کردیم.
اگر در این فیلم نشان دادیم که تکنولوژی های جدید وارد ایران شده است و زندگی به نوعی در آن سالها ماشینی می شود اما مفهوم عشق را از آن حذف نکردیم و به نوعی سادگی را هم نمایش دادیم.
شاید برخی عنوان کنند که چرا در سال ۱۵۰۰ تهران باغ نیست و آنقدر شلوغ می شود. اما چون کار ما رئال هست ما تلاش کردیم بر اساس فرضیاتی که داریم جلو برویم. اینکه قرار است چقدر در سالهای دور تکنولوژی وارد کشور ما شود. همچنین به این مقوله فکر کردیم که باید تصویری از آینده ارائه کنیم که باورپذیر باشد. همچنین اساس آن یک نگاه خوش بینانه به آینده بود.
* نگارش فیلمنامه برای یک کار انیمیشن دشواریش از یک فیلم سینمایی بیشتر نباشد کمتر نیست. شما باید در این بخش در اختیار ذهن کارگردان باشید که قرارست چه تصویری را طراحی و خلق کند. چقدر در این جریان با کارگردان نگاه مشترک داشتید و چقدر اختلاف نظر؟
علمداری: من از همان ابتدای کار با کارگردان در ارتباط بودم. قدم به قدم در زمان نگارش با هم پیش رفتیم. البته من پیش از این فیلمنامه های متعددی برای فیلم های انیمیشن نوشته بودم و در این زمینه ذهنیت داشتم. اما باید این موضوع را در زمان نگارش مدنظر قرار دهیم که یک سری کارها در انیمیشن قابل اجرا نیست. خصوصا برخی حرکت ها.
هر تکنیکی هم ویژگی های خاص خود را دارد. در این شرایط حضور کارگردان در کنار فیلمنامه نویس بسیار اهمیت دارد و کمک کننده است. در “تهران ۱۵۰۰” هم حضور عظیمی برای نوشتن چنین صحنه هایی برای من خیلی کمک کننده بود.
شاید قدم به قدم جلو رفتن، باعث شد که ما در زمان طولانی بتوانیم کار ساخت را دنبال کنیم که البته این موضوع از جهاتی باعث شد که ما کمتر خطا کنیم. به همین دلیل ساخت یک فیلم انیمیشن بلند سینمایی سرمایه گذار و تهیه کننده ای می خواهد که قدرت ریسک بالا دارد و به این مقوله حرفه ای نگاه می کند. ما نیز با توجه به این موضوع تلاش می کردیم در زمان نوشتن فیلمنامه تلاش کنیم به دنبال قصه ای برویم که در یک کار بلند انیمیشن قابل اجرا باشد.
البته در کنار این موضوع به مخاطب هم فکر کردیم. از این رو حتی برخی موارد، در زمان ساخت فیلم تغییر کرد. به طور نمونه فکر می کردیم شاید این چهره هایی که ما برای فیلم در نظر گرفته ایم با ما همکاری نکنند. در هر حال ما با یک فیلم انیمیشن سینمایی روبرو بودیم که تا کنون در ایران تجربه نشده بود و نمی دانستیم قرارست چه اتفاقی بیفتد.
* در نهایت شما تلاش کردید قصه ساده ای را در “تهران ۱۵۰۰” به تصویر بکشید. البته در همین قصه ساده همانطور که اشاره کردید به المان های زندگی سنتی ایرانی وفادار ماندید.
علمداری: من معتقدم که مفهوم عشق از گذشته تا آینده ادامه خواهد داشت. به همین دلیل در سال ۱۵۰۰ نیز باز ما با مفهوم عشق روبرو هستیم. حالا برخی عنوان می کنند که قصه فیلم، فیلمفارسی است که من این تعبیر را قبول ندارم چرا که بیشتر معتقدم فیلم ما یک قصه عامه پسند و مردمی دارد.
* آینده نگری در فیلم از کجا آمد؟ چرا فکر کردید که برای ساخت این انیمیشن بهترست تصویری از سال ۱۵۰۰ نمایش دهید و قصه شما در آن زمان بگذرد؟
عظیمی: وقتی ایده “تهران ۱۵۰۰” در ذهن من شکل گرفت در شهرداری کار می کردم و با ابوالحسنی همکار بودم. در همان زمان با مسئولان شهرداری موضوع ساخت این فیلم را مطرح کردم که می خواهم یک انیمیشن بلند سینمایی با بازیگران مطرح بسازم. آنها هم استقبال کردند و تاکید داشتند که خیلی خوب است ما یک فیلم انیمیشن درباره تهران تولید کنیم.
همان زمان در آن جلسه فکر کردیم چقدر خوب است که آینده تهران را ترسیم کنیم. فکر کردیم ۱۰۰ سال دیگر را به تصویر بکشیم. به هر حال در ۱۰۰ سال دیگر هیچ کدام از ما زنده نیستیم. بعد فکر کردیم که ۱۱۳ سال دیگر را به تصویر بکشیم که یک عدد کامل درتقویم به ما بدهد است و فیلم شد “تهران ۱۵۰۰“.
در به تصویر کشیدن سال ۱۵۰۰ فکر کردیم که بهتر است یک سری از افراد را از زمان حال در آینده نشان دهیم اما منطقی نبود که این افراد با داشتن ۱۶۰ سال هنوز زنده باشند. به همین دلیل این خط را وارد داستان کردیم که آنقدر علم پزشکی پیشرفت کرده که در سال های بعد شخصیت ها می توانند بالای ۱۵۰ سال عمر کنند.
* شما در بخش هایی از”تهران ۱۵۰۰” به سینمای ایران هم ادای دین کردید. به طور نمونه اصغر فرهادی را در نمایی نشان می دهید که اسکار گرفته است؛ گرچه زمانی که شما فیلم را می ساختید هنوز جوایز اسکار اعلام نشده بود. یا شوخی هایی با مسعود ده نمکی و ماجرای اخراجی ها دارید. می شود گفت در این صحنه جدا از مخاطب عام به مخاطبی که نگاه تخصصی به هنر دارد هم توجه کردید.
عظیمی: بله. به طور نمونه ما به فیلم های کیارستمی در “تهران ۱۵۰۰” اشاره می کنیم و یا عکس هایی از علی معلم و اصغر فرهادی می بینید. حتی در فیلم به سعدی افشار به این شکل اشاره می کنیم که مهران مدیری در سال های دور سیاه باز بوده است.
با این حرف شما موافقم. در این بخش ما به مخاطب هنری هم توجه کرده و ادای دینی به تئاتر و سینما داشته ایم. البته در این بخش ها نگاه طنز هم به برخی کارگردان های سینما داشتیم؛ نگاه طنزی که همراه با احترام است.
ما می خواستیم در این صحنه ها با خیلی از افراد دیگر که می شناسیم به نوعی شوخی کنیم. خیلی از عناوین هم مطرح شد. حتی قصد داشتیم با برخی چهره های سیاسی و یا ورزشی شوخی کنیم اما خیلی از افراد چنین نگاهی را برنمی تابند. احساس کردیم اگر سمت شوخی با این چهره ها برویم ممکن است در زمان اکران با مشکلاتی روبرو شویم به همین دلیل از این بخش صرفنظر کردیم.
ابوالحسنی: در هر حال “تهران ۱۵۰۰” پروژه سنگینی محسوب می شد که سرمایه زیادی هم صرف ساخت آن شده بود. به همین دلیل ما امکان آزمون و خطا به این شکل را نداشتیم. از طرف دیگر باید به بازگشت سرمایه هم فکر می کردیم. به همین دلیل یک حاشیه امنی باید برای فیلم ایجاد می کردیم. شوخی با شخصیت های سیاسی می توانست حاشیه هایی برای ما به وجود آورد. به همین دلیل از این موارد پرهیز کردیم.
مهر
