در میان علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ژاپن، یک علاقه همیشگی و تقریباً افسانه ای نسبت به سامورایی ها وجود دارد. برای صدها سال، این گروه از جنگجویان حضوری موثر و فرمانده مآبانه در ژاپن داشتند هر چند توان آن ها در نبرد را نیز نباید نادیده گرفت. شمشیربازی، تیراندازی، اسب سواری و هنرهای رزمی همه با هم ترکیب شده تا یک سامورایی را به یکی از ترسناک ترین و مورد احترام ترین مبارزان در سراسر تاریخ تبدیل کند.
به گزارش مووی مگ به نقل از روزیاتو، در ابتدا اعتبار و شهرت سامورایی ها به صورت شفاهی بیان شده و در نوشتجات برای همیشه ثبت شد. از قرن بیستم به بعد، سامورایی ها وارد دنیای سینما شدند و نقششان در تاریخ بیش از پیش طنین انداز شد. در ادامه این مطلب شما را با برخی از بهترین فیلم های سامورایی قرن بیست و یکم آشنا خواهیم کرد.
۱۰- ۱۳ Assassins
موفقیت فیلم Twilight Samurai ساخته یوجی یامادا باعث بازگشت توجه و علاقه به ژانر سامورایی شد. همانند پرداخت هایش به گانگسترهای یاکوزا در اواخر دهه ۱۹۹۰، بازسازی تاکاشی میکه در سال ۲۰۱۰ از فیلم کلاسیک ایچی کودو در سال ۱۹۶۳ با همان نام بیشتر به سبک هنری خاص کارگردان نامی ژاپن توجه داشت تا پایان بندی اجتماعی-سیاسی فیلم. فیلم ۱۳ Assassins یک فیلم مدرن بسیار منسجم با نهایت احترام به فیلم اورجینال کودو است به نحوی که میکه هنگام ساخت آن نهایت تلاشش را انجام داد تا صرفاً نسخه اورجینال را بازسازی کرده و حذف و اضافه ای انجام ندهد. در دوران فراز و نشیب شوگان های توکوگاوا، سامورایی های آدمکش مشهور برای مقابله با ماتسوداریا ناریتسوگو حاکم منطقه آکاشی استخدام می شوند، کسی که جایگاهش به عنوان برادر ناتنی شوگان به او اجازه می دهد جنایت های هولناکی انجام دهد.
با ایجاد یک فضای سیاسی پیچیده، ۱۳ Assassins تمرکز اصلی خود را روی آماده سازی داستان برای رویارویی پایانی قرار می دهد. در حالی که تعداد سامورایی های اجیر شده در ابتدا تنها ۱۱ نفر است خیلی زود دو نفر دیگر نیز با مهارت های متفاوت به گروه اضافه می شوند. نکته جالب در مورد این فیلم مدرن پوشش گسترده قابلیت ها و تاکتیک های مبارزه است که قدرت و اعتبار روزگار گذشته این جنگجویان را نشان می دهد. اکشن موجود در فیلم در شهر اوچیای به نهایت حد ممکن خود می رسد، جایی که سیزده سامورایی از ترکیبی از تله ها، تاکتیک های هوشمندانه و مهارت های شخصی شان برای شکست دادن یک نیروی ۲۰۰ نفره استفاده می کنند. با اوج خونین خود، ۱۳ Assassins یک بازسازی خارق العاده و فیلمی قابل توجه در جایگاه خود است.
۹- The Last Samurai
کمتر فیلمی در خارج از ژاپن توانسته به درستی احساس و واقعیت فرهنگ سامورایی را به نمایش بگذارد. تنها فیلم آمریکایی این فهرست، The Last Samurai، یکی از این معدود فیلم هاست. این فیلم به کارگردانی ادوارد زویک داستانی غنی را به تصویر می کشد و حاوی نقش آفرینی ها و صحنه های نبرد واقعی خیره کننده ای است که در کمتر فیلم های معاصری دیده شده است. با الهام از داستان واقعی زندگی یک افسر ارتش فرانسه، در این فیلم روایت یک افسر سواره نظام آمریکایی به نام ناتان آلگرن با بازی تام کروز را شاهد هستیم که از نقش خود در قتل عام سرخپوستان آمریکا شرمسار است. او برای آموزش ارتش تازه شکل گرفته امپراطوری ژاپن به این کشور سفر می کند، ارتشی که برای مقابله با نیروهای یک وطن پرست سامورایی به نام کاتسوموتو با بازی کن واتانابه مهیا می شود.
اما بعد از دستگیری توسط دشمن، آلگرن شیفته فرهنگ سامورایی ها شده و همزمان آرامش درونی خود را رفته رفته باز می یابد. اگر چه عنوان فیلم تنها به یک سامورایی اشاره دارد اما The Last Samurai در مورد گروهی از قهرمانان و مبارزان است که از ناتان آلگرن فراتر می رود. به جای پرداختن به یک شخص، فیلم به روزهای پایانی سامورایی های وطن پرست و فرهنگ دوست و آخرین درخواستشان از امپراطوری و جامعه می پردازد که به نظر می رسد سبک زندگی سنتی خود را فراموش کرده اند. روایت این فیلم با تراژدی ترکیب شده و داستان جایگزینی کهنه با نو باعث تقویت جایگاه آن شده است.
۸- The Hidden Blade
اولین عنوان این فهرست از یوجی یامادا فیلمساز مشهور ژانر سامورایی، The Hidden Blade، دومین فیلم در سه گانه فیلم های اوست که فضای در حال تغییر ژاپن در قرن نوزدهم را به تصویر می کشد. کارگردان نقش قابل توجهی در ساخت فیلم های سامورایی مدرن داشته که با ساخت فیلم های با کیفیت و بسیار نزدیک به ماهیت سامورایی ها احترام بالایی در میان کارگردانان این ژانر به دست آورده است. فیلم The Hidden Blade بیشتر یک داستان شخصی است که داستان دو سامورایی به نام های مونزو کاتاگیری و سامون شیمادا را روایت می کند که در می یابند سبک زندگی آن ها در حال رسیدن به پایان راه خود است.
بدین ترتیب این فیلم بیشتر شخصیت محور است تا بر پایه سکانس های اکشن و مبارزه. مسئله جایگاه اجتماعی نقش مهمی در کلیت فضای فیلم دارد و تاثیر قابل توجه این موضوع بر جوامع ژاپن را نشان می دهد.روایت فیلم هیچگاه نقطه نظر شخصیت های اصلی را رها نمی کند در حالی که آن ها طی سفری به اقصی نقاط ژاپن سر می زنند، خود را در خدمت چندین شخص متفاوت دیده و برای یادگیری تکنیک های جنگ به سبک غربی ها تحت فشار قرار می گیرند. فیلم The Hidden Blade در ژاپن چندین جایزه معتبر را بدست آورد از جمله بهترین کارگردانی هنری و بهترین بازیگر زن.
۷- The Blind Swordsman: Zatoichi
Zatōichi در اصل یک مجموعه سریالی و تلویزیونی پرطرفدار در مورد استاد شمشیرزنی مشهور ژاپنی و حضور او در متن داستان بود. در واقع زاتویچی ابرقهرمان فرهنگ عامه ژاپن از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۹ بود. بیش از بیست و شش فیلم و صدها اپیزود تلویزیونی در مورد این شخصیت ساخته شد اما بعد از دهه ۷۰ شهرت او رفته رفته رو به نقصان گذاشت. حدود بیست سال بعد، شخصیت Zatoichi در سال ۲۰۰۳ با فیلمی از تاکشی کیتانو بازسازی شد، فیلمی با عنوان The Blind Swordsman: Zatoichi که در مقیاس جهانی مورد توجه قرار گرفته و در فستیوال بین المللی فیلم ونیز برای اولین بار به نمایش درآمد.
در این فیلم شاهد بازی شخصیت معروف زاتویچی با بازی خود کارگردان هستیم که به مردم یک شهر کوچک که توسط یک گروه یاکوزای جنگ طلب مورد تهدید قرار گرفته اند کمک می کند. فیلم کیتانو به شدت خشن است در حالی که بخش زیادی از تنش و هیجان داستان از چگونگی استفاده از توانایی های شخصیت زاتویچی علیرغم نابینا و مسن بودنش نشأت می گیرد. اکشن موجود در داستان به شدت سرگرم کننده است همزمان که مبارز تنها راهش را از میان گروهی از خلافکاران باز کرده و در دل دشمنانش خوف می افکند. در این فیلم زاتویچی با یک رونین قدرتمند وارد یک دوئل یک به یک می شود که اوج فیلم است.
۶- Hara-Kiri: Death Of A Samurai
فیلم Hara-Kiri: Death Of A Samurai که در سال ۲۰۱۱ ساخته شد با ورود به یک فضای خشن و محدود نقبی عمیق به جنبه خشونت بارتر فرهنگ سامورایی است. شرافت برای سامورایی ها بیشترین اهمیت را داشت و بیشتر آن ها خودکشی را به قرار گرفتن در مقابل برادران و استادان خود با شرم ترجیح می دادند. طی قرن ها فرهنگ سامورایی مآبانه به بخشی شناخته شده از فئودالیسم و کلیت جامعه ژاپن تبدیل شده و همانطور که تاکشی میکه به ما نشان می دهد، خودکشی به سبک سامورایی (سپوکو) چیزی نبود که ساده انگاشته شود.
بدین ترتیب Hara-Kiri: Death Of A Samurai یک فیلم شخصی در مورد یک سامورایی تنها است که رفته رفته سرنوشت یک سامورایی دیگر که چند ماه پیش دست به خودکشی سامورایی مآبانه زده را درک می کند. در حالی که این مرد نیز به سوی یک سرنوشت مشابه قدم بر می دارد، فضای سیاه فیلم آشکار می شود. ابهامات مربوط به شخصیت سامورایی خودکشی کرده در نهایت رفته رفته رنگ باخته و حقیقت در مورد او اشکار می شود که باعث ایجاد فضایی پرتنش و همراه با احساس ناآرامی می شود. این فیلم در مقایسه با دیگر فیلم های این فهرست از عظمت ساختاری و فضایی کمتری برخوردار است اما از رویکرد مینیمالیستی خود نهایت استفاده را می برد.
۵- Sword Of Desperation
جنگجویان سامورایی اغلب به خدمت اربابان محلی در می آمدند و در Sword Of Desperation نزدیک ترین همکاری بین این دو جایگاه اجتماعی شکل می گیرد. این فیلم که توسط هیدیوکی هیرامایا ساخته شده، روابط عمدتاً خصمانه این دو طبقه اجتماعی را به تصویر می کشد. اتسوشی توکویاما در این فیلم نقش سانزیمون کانمی را بازی می کند، سامورایی که به خاطر قتل همسر ارباب خود به حبس در یک سلول محکوم شده است. در جریان ۱۲ ماه، فیلم داستان این سامورایی را از طریق فلش بک های متعدد روایت می کند و مخاطب شاهد انگیزه های واقعی کانمی در این قتل است. در شرایط تقابل شرافت و انجام وظیفه، سامورایی ها معمولاً ممکن بود رفتارها و اعمال غیرقابل پیش بینی انجام دهند و وقتی ارباب داستان رفته رفته واقعیت ماجرا را می فهمد مخاطب نیز علت انجام قتل توسط کانمی را درک می کند.
با بازگشت سامورایی داستان به خدمت اربابش در جایگاه یک بادیگار شخصی روایت داستان گسترش می یابد. از طریق روایت تصویری و نشان دادن تحقیر و فرمانبرداری، او موفق می شود روابطش با اربابانش را بهبود بخشد. همچنین او در ادامه مسیر ماجراجویانه خود با رقبایی که هر از چندگاهی یکبار او را به مبارزه دعوت می کنند مواجه می شود. با تمرکز کمتر روی درگیری های مستقیم مبارزه ای و بیشتر بر روی جامعه بسته و منسجم سامورایی ها، فیلم Sword of Desperation توانسته به خوبی انظباط و رفتارهایی که باعث شده سامورایی ها تا به این حد شرافتمند و متعهد به حرمت باشند را به تصویر بکشد.
۴- Love And Honour
سومین و آخرین فیلم در سه گانه یوجی یامادا در سال ۲۰۰۶ و با نام Love And Honour یک سبک ویژه ژاپنی از زندگی یک سامورایی است. این فیلم بیشتر و بیشتر به زندگی روزمره سامورایی ها و زمانی که در میدان مبارزه و نبرد نبودند می پردازد. داستان فیلم حول محور یک سامورایی دون پایه به نام میمورا شینوجو می چرخد که از طریق راه اندازی یک مدرسه آموزش شمشیربازی به کودکانی از تمامی طبقات سعی می کند جایگاه بلندتری به دست آورد. با این وجود، جایگاه نامناسب اجتماعی به عنوان یک تیستر غذا برای ارباب محلی همواره باعث ایجاد موانعی در راه سامورایی داستان می شود. بدنبال از دست دادن بینایی اش در اثر غذای مسموم، زندگی و روابط شینوجو رفته رفته رو به نابودی می گذارد و او در می یابد که اهدافی که در زندگی برای خود ترسیم کرده بود دیگر دست یافتنی نیستند.
جزییات بسیار ریز بازیگر نقش شینوجو است که تفاوت های عمده را رقم می زند، نقش آفرینی که تحسین بسیاری از منتقدان را در هنگام انتشار فیلم در پی داشت. به نمایش درآمدن این فیلم در افتتاحیه جشنواره بین المللی تورنتو نشان از جذابیت آن فراتر از مرزهای ملی دارد. کنار آمدن با شرایط و دشواری های موجود و یاد گرفتن زندگی کردن با ناداشته ها تم اصلی و غالب این فیلم از ابتدا تا انتها بوده و بازی متفکرانه و پرجزییاتی که توسط تاکویا کیمورا ارائه شده نیز بسیار احساسی است. Love and Honor پایانی موفق و بی نقص بر سه گانه یامادا بود که تحسین همگان را در پی داشت.
۳- The Last Ronin
فیلم The Last Ronin که در ژاپن با عنوان Saigo no Chūshingura شناخته می شود در مورد گروهی ۴۷ نفره از سامورایی هاست که برای گرفتن انتقام ارباب کشته شده خود متحد می شوند. اگر چه مطابق انتظار در این فیلم با درگیری های تن به تن زیادی مواجه می شوید، اما تمرکز اصلی فیلم بیشتر بر روی قواعد حاکم بر فرهنگ سامورایی است که اعضای گروه را در کنار یکدیگر نگه می دارد. تنها یک سکانس بزرگ مبارزه در فیلم وجود دارد که در قالب یک فلش بک نبرد جمعی سامورایی ها را به تصویر می کشد. شیگمیچی سوگیتا کارگردان فیلم بر روی قواعد شرافت سامورایی ها تمرکز کرده و اینکه این موضوع تا چه اندازه بر رویکرد آن ها در مقابل دشمن تاثیر می گذاشته است.
شخصیت اصلی داستان نیز یک سامورایی به نام کیچیمون تراساکا با بازی کویچی ساتو است که ماجراجویی ها و تلاش های گروه سامورایی ها را روایت می کند. در این فیلم چگونگی سرکوب کردن یا رها کردن احساسات در میان سامورایی ها مورد بررسی قرار گرفته و اینکه این احساسات چگونه تعهدشان به وظایف شخصی را تحت تاثیر قرار می داده است. در The Last Ronin نشان داده می شود که شرافت و وفاداری شخصی یک سامورایی جزیی مهم از زندگی شخصیت ها بوده و در حالی که گروه به طعمه خود نزدیک می شوند، رابطه و تعامل بین آن ها به بوته آزمایش گذاشته می شود. در این فیلم نشان داده می شود که زیر ماهیت سختگیرانه، ریاضت کش و بسیار منضبط سامورایی ها، انسانیت نهفته است، چیزی که تغییر ناپذیر خواهد بود.
۲- The Twilight Samurai
اکنون به اولین و بهترین ساخته یوجی یامادا در ژانر سامورایی رسیده ایم که در سال ۲۰۰۲ با نام The Twilight Samurai منتشر شد. این فیلم داستان یک سامورایی از خانواده ای دون پایه به نام ایگوچی سیبی را روایت می کند که بدنبال از دست دادن همسرش سعی دارد خود و خانواده اش را از دشواری ها در امان نگه دارد. هیرویوکی سانادا که یک سال بعد از این فیلم در تنها فیلم هالیوودی این فهرست، The Last Samurai ، بازی کرد بازی خارق العاده ای در نقش شخصیت اصلی فیلم ایفا کرده و رابطه نزدیک او با دو دخترش را به زیبایی به تصویر کشیده که در قلب داستان قرار دارد. در مواجه با دشمنی ها و عداوت های اطرافش، توانایی ها و خونسردی او در بدترین شرایط ممکن به بوته آزمایش گذاشته می شود.
The Twilight Samurai به دنبال انتشار از جانب مخاطبان غیرژاپنی نیز با استقبال خیره کننده ای مواجه شد به طوری که به اولین فیلم ژاپنی نامزد اسکار در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان در بیش از ۲۰ سال گذشته تبدیل گردید و تاثیر زیادی بر کسانی گذاشت که به تماشای آن نشسته بودند. بخش زیادی از این موفقیت مرهون هویت قابل درک و بسیار متواضعانه شخصیت ایگوچی بود، یک مرد خانواده ساده که می خواهد انسان خوبی باشد و همزمان بهترین شرایط را برای خانواده اش فراهم کند که نکته اصلی جذاب بودن فیلم است. در حالی که ایگوچی توسط سامورایی ها دارای جایگاه اجتماعی بهتر مورد تحقیر قرار می گیرد، مخاطب با او همزادپنداری کرده و دوست دارد رسیدنش به یک جایگاه اجتماعی بالاتر که شایسته اوست را شاهد باشد.
۱- When The Last Sword Is Drawn
در دوران آشوب، دولت های شوگانی در ژاپن معمولاً خود را در حال سازماندهی و درگیری با سازمان های جدیدی می دیدند که نشان می دادند می توانند حاکمیت آن ها بر مردم را تحت تاثیر قرار دهند. شنسنگومی یک نیروی ویژه پلیس در دوران شوگان توکوگاوا بود که از نمایندگان کیوتو محافظت می کرد. این حال و هوا مبنای اصلی فیلم آخر ما در این فهرست When The Last Sword Is Drawn است که با دیگر فیلم های ساخته شده در این ژانر متفاوت است. دو سامورایی در واحد شنسنگومی شخصیت های اصلی داستان هستند: کیچی ناکای در نقش یوشیمورا کانیچیرو و کویچی ساتو در نقش سایتو هاجیمه. یکی از آن ها یک قاتل خونسرد و بیرحم است و دیگری سارقی که توان کنترل کردن عواطف و احساساتش را ندارد.
این دو خود را در آخرین روزهای قدرت توکوگاوا در مقابل هم می بینند در حالی که از هیچ کاری برای محافظت از نزدیکان و عزیزانشان فروگذار نمی کنند. فیلم When The Last Sword Is Drawn از دیگر فیلم های این فهرست تاریک تر و هجوآمیزتر است. دو شخصیت اصلی فیلم از هر سامورایی دیگری بیرحم تر هستند که حاضرند شرافت و اصول اخلاقی مبارزه را برای نزدیکانشان زیر پا بگذارند. یک درگیری درونی دیگر نیز بین انگیزه های شخصیتی این دو و وفاداری به جامعه متفاوتشان وجود دارد.
در این گفتار تنها بهترین فیلم های سامورایی قرن بیست و یک را به شما معرفی کردیم در حالی که بسیاری از بهترین فیلم های این ژانر در قرن قبل از آن ساخته شده اند. اگر به دنبال بهترین فیلم های ژانر سامورایی تاریخ سینما هستید Seven Samurai (1954)، سه گانه The Samurai (1954-6)، Throne of Blood (1957)، Harakiri (1962)، Samurai Assassin (1965)، Red Sun (1971)، Lady Snowblood (1973)، Shogun Assassin (1980) و به طور کلی فیلم های سامورایی که آکیرا کوروساوا ساخته بهترین گزینه های شما خواهند بود.
خواندن مقالات زیر توسط مووی مگ پیشنهاد می شود :
10 فیلم برتر تاریخ درباره جنگ ایالات متحده و ژاپن + تصاویر
بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ژاپن که باید دید + تصاویر
10 فیلم بسیار ترسناک ژاپنی که نباید تنهایی ببینید! + تصاویر
بررسی یک باور قدیمی / آیا انیمه های ژاپنی مختص به دنیای کودکان است؟!