روزنامه وقایع اتفاقیه به بهانه اکران موفق فیلم فروشنده،کارنامه اصغر فرهادی را مرور کرده است.
در این گزارش آمده است:
رقص در غبار: 20 میلیون تومان
فرهادی پس از همکاری مشترکش با ابراهیم حاتمیکیا در نگارش فیلم «ارتفاع پست»، اولینبار، سال 81 روی صندلی کارگردانی در سینما نشست و با تهیهکنندگی ایرج تقیپور، فیلم «رقص در غبار» را ساخت. فیلمی که بههمراه محمدرضا فاضلی و علیرضا بذرافشان، فیلمنامه آن را نوشت و بازیگرانی چون فرامرز قریبیان، باران کوثری و یوسف خداپرست، جلوی دوربینش رفتند. اولین فیلم فرهادی با تحسین منتقدان همراه شد؛ جایزه ویژه هیأت داورانِ جشنواره سیویکم فجر در بخش بینالملل را گرفت، در جشنواره آسیا – پاسیفیک، جوایز بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مکمل مرد (فرامرز قریبیان) و بهترین فیلمنامه را بهدستآورد و در جشنواره مسکو هم، قریبیان، جایزه بهترین بازیگر را به ایران آورد؛ اما فیلم در اکران داخلی با توجه به موضوع خاصی که داشت و زمانی که اکران شد، یعنی آذر 82، نتوانست مخاطب وسیعی را بهدستآورد و فقط نزدیک به 20 میلیون تومان فروخت.
شهر زیبا: 66 میلیون تومان
در همان سالی که فیلم «رقص در غبار» اکران شد، فرهادی باز هم به تهیهکنندگی ایرج تقیپور، دومین فیلم خود را جلوی دوربین برد. «شهر زیبا»، اتفاق مهمی در کارنامه فرهادی بود؛ این فیلم در بیستودومین جشنواره فجر، نامزد دریافت 11 سیمرغ بلورین شد که فقط جایزه بهترین صدابرداری را بهدست آورد. «شهر زیبا»، اولین همکاری فرهادی با ترانه علیدوستی و آخرین همکاریاش تا امروز با فرامرز قریبیان است. مهمترین جوایز بینالمللیِ فیلم هم جایزه بزرگ جشنواره فیلم ورشوی لهستان و طاووس طلاییِ جشنواره فیلم هند است. «شهر زیبا» بیستم خرداد 83 اکران شد و حدود سه برابر فیلم قبلیاش فروخت و نزدیک به 75 هزار مخاطب را به سینماها کشاند.
چهارشنبهسوری: 450 میلیون تومان
اما سومین فیلم فرهادی که در سال 1384 ساخته شد، نقطهعطف کارنامه کاری او است. «چهارشنبهسوری»، جایگاه فرهادی در سینمای ایران را تمام و کمال تثبیت کرد. سه سیمرغ بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن (هدیه تهرانی) و بهترین تدوین (هایده صفییاری) در کنار 6 نامزدی در جشنواره بیستوچهارم فجر، مهمترین جوایز داخلی «چهارشنبهسوری» بودند و در جشنوارههای بینالمللی معتبری چون، سه قاره نانت، کرالا، شیکاگو، لاسپالماس و لوکارنو، موفق به کسب جایزه شد. «چهارشنبهسوری»، بلافاصله پس از پایان جشنواره فجر در 26 بهمن 84 به اکران عمومی درآمد و بیش از 450 میلیون تومان فروخت. سومین فیلم فرهادی، پس از فیلم «مکس» سامان مقدم، دومین اثر پرفروش سال شد و بیش از 500 هزار مخاطب را به سالنهای سینما کشاند. جهشی بینظیر در کارنامه کاری این کارگردان که قطعا حضور مثلث هدیه تهرانی، حمید فرخنژاد و ترانه علیدوستی، در جذب مخاطب بالا برای آن تأثیر بسیار زیادی داشت.
درباره الی: یک میلیارد و 150 میلیون تومان
اما بازگشت فرهادی به کارگردانی در سال 1387 و با فیلم «درباره الی… » اتفاق افتاد؛ فیلمی که فرهادی را در عرصه بینالمللی هم تبدیل به یک چهره شناختهشده کرد. جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران بیستوهفتمین دوره جشنواره فیلم فجر در کنار کلی جایزه از جشن سینمای ایران در داخل، جایزه خرس نقرهای بهترین کارگردانی از جشنواره برلین، جایزه بهترین فیلم در جشنوارههای کرالا و ترابیکا و جایزه ویژه هیأت داوران و بهترین فیلمنامه جشنواره آسیا -پاسیفیک در عرصه بینالمللی از مهمترین جوایز فیلم «درباره الی…» بودند. اکران فیلم در داخل بهدلیل حواشی پیشآمده برای گلشیفته فراهانی با مشکلات متعددی مواجه شد اما در نهایت، 16 خرداد 88، فیلم فرهادی روی پرده سینماها رفت. یک هفته پس از آغاز اکران فیلم، حواشی پس از انتخابات 88 آغاز شد و درحالی که کل کشور درگیر اتفاقات 88 بودند، فیلم فرهادی در میان ناباوری به فروشی بیش از یک میلیارد و 150 میلیون تومان فقط در تهران دست پیدا کرد و پس از «اخراجیها 2» عنوان دومین فیلم پرفروش سال را بهدستآورد.
جدایی نادر از سیمین: 3 میلیارد تومان
با اینکه «جدایی نادر از سیمین» پرافتخارترین فیلم تاریخ سینمای ایران از نظر مرغوبیت جوایز است و برای اولینبار برخی از مهمترین جوایز سینمای جهان از جمله اسکار، گلدنگلوب، پالم اسپرینگز و سزار را به ویترین افتخارات سینمای ایران اضافه کرده اما این جوایز جز سه جایزه اصلی جشنواره برلین، همگی پس از اکران عمومی فیلم در ایران به دست آمد و شاید اگر فیلم فرهادی پس از دریافت همه این جوایز اکران میشد، آنوقت اتفاق شگفتانگیزی از نظر فروش برای آن میافتاد. این فیلم در جشنواره بیستونهم فجر با دریافت پنج سیمرغ بلورین، از جمله بهترین کارگردانی، فیلمنامه و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و دو دیپلم افتخار بهترین بازیگری برای شهاب حسینی و ساره بیات، حسابی تماشاگران داخلی را برای دیدنش وسوسه کرده بود. «جدایی نادر از سیمین» نوروز 90 روی پرده رفت، رقیبش «اخراجیها3» بود ولی برخلاف «اخراجیها2» اینبار فروش فیلم فرهادی پابهپای فیلم دهنمکی بالا رفت. «جدایی نادر از سیمین» در نهایت، به فروشی معادل سه میلیارد تومان در تهران و شهرستان دست پیدا کرد و پس از فیلم دهنمکی و فیلم «ورود آقایان ممنوع» رامبد جوان، سومین فیلم پرفروش سال لقب گرفت تا همچنان فرهادی در جذب توأمان مخاطب و منتقد، موفقترین کارگردان سینمای ایران باشد.
گذشته: یک میلیارد و 700 میلیون تومان
اولین فیلم غیرفارسی زبان فرهادی به اندازه سه فیلم آخرش در گیشه موفق بود. «گذشته» که با حضور برنیس بژو، طاهر رحیم و علی مصفا به زبان فرانسوی ساخته شد، 29 خرداد 92 به اکران عمومی درآمد و در پایان 12 هفته اکران در تهران و شهرستان، به فروشی بیش از یک میلیارد و 700 میلیون تومان رسید تا پنجمین فیلم پرفروش سال لقب بگیرد. هر چند، فیلم فرهادی باز هم مورد توجه جشنوارههای جهانی قرار گرفت و در بسیاری از جشنوارههای معتبر، نامزد جایزه هم شد اما یکی از دلایلی که شاید فیلم «گذشته» نتوانست مثل سه فیلم قبلی فرهادی، یکی از سه فیلم پرفروش سال باشد، بحث زیرنویسداشتن فیلم بود که خودبهخود بسیاری از مخاطبان بالقوهاش را که عادت به دیدن فیلم با زیرنویس ندارند، از دیدن آن محروم کرد. مخاطبان فیلم فرهادی اینبار از 300 هزار نفر تجاوز نکرد.
فروشنده: 15 میلیارد و 200 میلیون تومان
حالا «فروشنده» پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران شده است. هفتمین فیلم اصغر فرهادی که زوج بهشدت محبوب این روزها، شهاب حسینی و ترانه علیدوستی، بازیگران اصلی آن هستند. فیلم در جشنواره کن با موفقیتی کمسابقه مواجه شد و جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد را بهدستآورد. اولین فیلم فارسیزبان فرهادی که در هیچ جشنواره داخلی شرکت نکرده و تعداد ایرانیهایی که آن را قبل از اکرانش دیده بودند، شاید از 200 نفر هم تجاوز نمیکرد. از یک طرف، فرهادی برندی است که مخاطبان فراوانی فقط بهخاطر دیدن اثر او به سینما رفتند و از طرف دیگر، زوج ترانه علیدوستی و شهاب حسینی بهدلیل محبوبیت سریال شهرزاد و البته کارهای قبلیشان، حسابی قابلیت جذب مخاطب داشتند و از طرفی برای بسیاری دیدن فیلمی که در این مدت حواشی و اظهارنظرهای فراوانی اطرافش وجود داشته است، احتمالا بسیار وسوسهانگیز بود.
شاید بههمیندلیل، فقط 48 ساعت پس از آغاز پیشفروش اینترنتی، تقریبا ظرفیت بیشتر سالنهای نمایشدهنده «فروشنده» تکمیل و برای اولینبار در تاریخ اکرانهای عمومی سینمای ایران، سانس افتتاحیه آن ساعت 6:45 دقیقه صبح اعلام شد. این اولین فیلم فرهادی است که در آستانه پاییز اکران شد و برخلاف دفعات گذشته، سرگروه سینمایی نداشته ولی به نظر میرسد، اگر اتفاق خاصی برای سینمای ایران نیفتد، «فروشنده» میتواند مهمترین فیلم گیشه سینمای ایران در سال 95 باشد و چه بسا فرهادی بتواند پس از افتخارات متعددی که در عرصه داخلی و بینالمللی کسب کرده، افتخار پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران را هم برای خود نگه دارد.