نقد و بررسی انیمیشن به پیش ( Onward )

« به پیش » جدیدترین محصول کمپانی مشهور پیکسار است. کمپانی که بهترین انیمیشن های سالهای اخیر سینما را روانه سینما کرده و نقش بسزایی در محبوبیت دنیای انیمیشن نزد عموم مردم داشته است. ایده انیمیشن جدید این شرکت، براساس خاطرات نویسنده و کارگردان اثر یعنی دن اسکنلون ساخته شده است. اسکنلون و برادرش زمانی که بسیار جوان بودند، پدرشان را از دست دادند و پس از مدتها زمانی که دن یک فایل صوتی از صحبت های پدرش بدست آورد، تصمیم گرفت چنین داستانی را در قالب یک اثر فانتزی بنویسد و در نهایت همین ایده، زمینه ساز ساخته شدن انیمیشن « به پیش » شد.

البته در مسیر ساخته شدن این انیمیشن مشکلات عجیب و غریبی هم سر راه سازندگان قرار گرفت از جمله شکایت یک تتو کار خانم به نام سیسیلی دنیهر که بابت حق کپی رایت، از سازندگان انیمیشن شکایت کرد! ظاهراً در سال 2018، پیکسار یک خودروی ون را از خانم دنیهر اجاره کرده بود تا از آن در فستیوال یک روزه استفاده کند. اما بعدها این خانم متوجه شده بود که طرح ونی که در اختیار پیکسار قرار داده بود، در انیمیشن « به پیش » مورد استفاده قرار گرفته و به همین دلیل، شکایتی تنظیم کرده و از سازندگان به دلیل عدم رعایت حق کپی رایت درخواست غرامت کرد.

داستان انیمیشن در دنیایی فانتزی روایت می شود که خبری از انسان ها نیست و موجودات مختلف از ترولزها گرفته تا افرادی که نیمه انسان و نیمه حیوان هستند، در کنار هم زندگی می کنند. در این دوران نیروهای جادویی جای خودش را به تکنولوژی و ابزارهای ارتباطی داده اند. در این شرایط، ایان ( با صدای تام هالند ) هدیه ای کاملاً خاص از طرف مادرش ( با صدای جولیا لوئیس-دریفوس ) دریافت می کند. این هدیه بازگشت یک روزه پدرِ ایان نزد او از دنیای مردگان است که سالها پیش ایان و برادرش ( با صدای کریس پرت ) را ترک کرده بود. اما مشکل اینجاست که هنگام بازگشت یک روزه پدر نزد فرزندانش، تنها نیمه پایین بدن او باز می گردد و بالا تنه ای وجود ندارد! از این رو، دو برادر سفری پر ماجرا را آغاز می کنند تا نیمه تنه بالای پدر را هم بازگردانند اما…

« به پیش » همانطور که ذکر شد، انیمیشن اورجینال کمپانی پیکسار است که ارتباطی به دنیاهای دیگر آثار این شرکت ندارد. با این حال می توان حال و هوای قصه را نزدیک به دیگر اثر پیکسار یعنی انیمیشن جذاب « کوکو » عنوان کرد که داستانش براساس باورهای مکزیکی ساخته شده بود و با اختلاف یکی از بهترین آثار پیکسار در چند سال اخیر بوده است. این شباهت البته تنها مربوط به طرح کلی قصه و موضوع مرگ و فقدان است و چه در اجرا و چه در خلاقیت، انیمیشن « به پیش » هرگز نمی تواند در حد و اندازه « کوکو » تاثیرگذار باشد و در ذهن مخاطب باقی بماند.

فضای قصه « به پیش » برخلاف کوکو، خیلی پایبند به قواعد انسانی و واقعیت ها نیست و کاملاً کارتونی و مناسب افراد کم سن و سال است. شخصیت های داستان نیز همگی رویکردی فانتزی دارند که قصد دارند لبخند را به لبان تماشاگر بیاورند و در این بین پندهای اخلاقی نیز دهند که فرمول برنده پیکسار در تمام سالهای گذشته بوده است. شاید ایرادی که بتوان به انیمیشن وارد کرد این است که نحوه برقراری ارتباط مخاطب با شخصیت های داستان در اینجا چالش های خاص خود را دارد. ایده اینکه ما قرار است در طول قصه با پایین تنه یک شخصیت همراه شویم، شاید در وهله اول بسیار جالب و بامزه باشد اما در میانه داستان از کیفیت شوخی ها در این زمینه کاسته می شود و به عبارتی، انیمیشن به سمت معمولی بودن پیش می رود.

با این حال، کماکان فرمول برنده پیکسار در اینجا هم جواب می دهد و آن پندهای اخلاقی است که در لایه های زیرین فیلمنامه به مخاطبین اثر که اغلب کودک هستند ارائه می شود و آن خودباوری و لزوم انجام کار گروهی و عشق ورزیدن به یکدیگر است. در اینجا نیز مانند انیمیشن « کوکو »، هسته اصلی داستان بر پایه فقدان بنا شده و برای غلبه بر این احساس و تجربه دیدار مجدد، دو برادر با یکدیگر همراه شده و تجربیاتی منحصر به فرد به دست می آورند که قبلاً حتی فکرش را هم نمی کردند.تجربیاتی که از آنها انسانهای باهوش تر و کارآمدتری می سازد و متوجه می شوند که در زندگی شان مسائلی وجود داشته که از آن غافل مانده اند. « به پیش » اگرچه در میانه داستان روندی معمولی به خود می گیرد و کمتر از خلاقیت های پیکسار در آن به چشم می خورد، اما در یک سوم پایانی فیلمنامه، جانی دوباره می گیرد و ضربه نهایی را در جای درست به مخاطب می زند تا ثابت کند هنوز یک اثر پیکساری است!

صداپیشگان « به پیش » سهم بسزایی در ایجاد جذابیت برای انیمیشن ایفا کرده اند. ترکیب تام هالند و کریس پرت و شوخی های کلامی که برای آنها نوشته شده، اغلب می تواند از مخاطب خنده بگیرد و شخصیتی که اکتاویا اسپنسر صداپیشگی آن را برعهده دارد نیز احتمالاً بامزه ترین شخصیت انیمیشن است و این بازیگر به خوبی توانسته حال و هوایی کمیک به آن ببخشد.

در نهایت بار دیگر باید گفت که « به پیش » هرگز توانایی نزدیک شدن به آنچه که پیکسار با « کوکو » رقم زد را ندارد، اما در عین حال از سطح یک اثر پیکساری هم تنزل نمی کند. شاید محیط کارتونی و روند قصه و مخصوصاً شخصیت ها، ارتباط سخت تری با ذهن مخاطب برقرار نماید، اما کماکان پیکسار در اینجا به رسالت خودش پایبند مانده و پندهای اخلاقی ارزشمندی به مخاطبش می دهد. پیامهایی که در جهت رشد ذهن کودک امروز و تبدیل شدن او به انسانی بهتر با درک دنیای پیرامونش و البته، یافتن هویت فردی و ارتقاء بخشیدن به آن است.

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

به پیش (Onward)