نقد و بررسی فیلم Lockout ( اخراج )

اولین نکته ای که پیش از تماشای « اخراج » با آن مواجه خواهید شد این جمله تبلیغاتی است :« این فیلم براساس یک ایده اورجینال از لوک بسون ساخته شده است ». این شعار به این معناست که شما قرار است بنا به اعتماد و اعتقادی که به فیلملهای لوک بسون دارید پا به سینماها بگذارید. این موضوع اتفاقاً برای یک فیلم تخیلی – اکشن یک مزیت به حساب می آید چراکه بسون در گذشته ثابت کرده که به خوبی هر دو ژانر اکشن و تخیلی را می شناسد. شاید مشهورترین ساخته او در این ژانر فیلم « عنصر پنجم » با بازی بروس ویلیس و میلا جوویچ باشد که داستانش در آینده رخ می داد. اما آیا « اخراج » می تواند فیلمی باشد که همگان از بسون انتظار دارند؟

داستان این فیلم در سال 2079 اتفاق می افتد. در این سالها مجرمین خطرناک کره زمین بجای آنکه به زندان معمولی منتقل شوند و دوره محکومیتشان را سپری کنند، به زندان فوق پیشرفته واقع در خارج از جو زمین به نام ” ام اس وان ” ( MS One ) منتقل می شوند. در این زندان که گنجایش 500 زندانی را در خود دارد، مجرمین به خواب مصنوعی می روند تا برای کسی دردسر ایجاد نکنند! در این بین دختر رئیس جمهور آمریکا به نام امیلی ( مگی گریس ) که به عنوان فعال حقوق بشر فعالیت می کند، تصمیم می گیرد سفری به این زندان مخوف داشته باشد تا مطمئن شود که هیچگونه بد رفتاری در حق زندانیان این مجموعه صورت نمی گیرد. اما به هنگام بررسی وضعیت زندان ناگهان مشکلی امنیتی بوجود می آید که باعث می شود یک زندانی کنترل وضعیت را به دست گرفته و در ادامه اقدام به بیدار کردن سایر زندانیان کند و در نهایت هم دختر رئیس جمهور گرفتار وضعیت ناخوشایند این زندان شود!

رئیس جمهور آمریکا که از این وضعیت شوکه شده تصمیم می گیرد یکی از ماموران سابق دولت به نام اسنو ( گای پیرس ) را که بنا به دلائلی در حال حاضر در محکومیت بسر می برد را فرا بخواند و به او اطلاع می دهد که اگر بتواند دختر نازنین اش را از این زندان مخوف نجات دهد، می تواند ترتیبی دهد که زندگی او به حالت طبیعی سابق بازگردد و…

همانطور که گفتم این فیلم با شعار ” ایده جدید لوک بسون ” اکران شده است و خودِ بسون نیز در مقام تهیه کننده در این فیلم حضور دارد اما هرچقدر که به تماشای « اخراج » می نشینیم، کمتر می توانیم نشانی از ایده جدید و نبوغ در آن مشاهده کنیم! « اخراج » نظیر بسیاری از اکشن – تخیلی های دیگر هالیوود با این توضیح آغاز می شود که زندانی در خارج از جو زمین ساخته شده که مجرمان خطرناک در آن نگهداری می شوند. این توضیحات بی آنکه دلیل قانع کننده ای برای هزینه های سرسام آور این پروژه عنوان شود، بسته می شود و ما وارد داستان فیلم می شویم که وضعیت این یکی به مراتب خراب تر است!

در بخش داستانی « اخراج » ما شاهد یک داستان سر راست هستیم که تمام ایده های جدید بسون در خدمت داستان بوده و مجالی برای خودنمایی پیدا نکرده است. داستان اکشن – تخیلی که بسون در « اخراج » برای مخاطب روایت می کند، نشانی از جذابیت های موجود در ساخته های پیشین اش نظیر « عنصر پنجم » ندارد و تنها بخش اکشن است که کل مدت زمان فیلم را احاطه کرده. درباره بخش اکشن فیلم باید بگویم که مانند بسیاری از اکشن های امروز هالیوود سرشار از شلیک و داد و فریاد است و متاسفانه در این یکی هم نبوغ ” بسونی ” به چشم نمی خورد! اکشن فیلم تکراری و خسته کننده است و با جلوه ای ویژه ضعیفی هم که در آن بکار رفته باعث شده کیفیت فیلم در حد آثار معمول هالیوود هم قرار نگیرد. گفته شده که « اخراج » بودجه بالایی نداشته است و شاید بسیاری از ضعف های تکنیکی این فیلم به این دلیل باشد اما به نظرم این نمی تواند بهانه خوبی برای ضعف های آشکار جلوه های ویژه باشد. این مشکل مخصوصاً در سکانس های مربوط به زندان MS One بیش از دیگر بخش ها به چشم می خورد. با توجه با اینکه « اخراج » تاکید ویژه ای دارد که زندان مذکور در خارج از کره زمین قرار دارد، تماشاگر حداقل این انتظار را دارد تا تصاویری از نوع معماری و سیستم امنیتی فوق العاده این زندان را مشاهده کند تا بتواند به خودش القا کند که فیلم در سال 2079 اتفاق می افتد اما در عین ناباوری بیشتر مدت زمان فیلم در راهروی این زندان سپری می شود که فرق چندانی با آنچه که امروزه در زندانهای جهان می بینیم ندارد! متاسفانه ضعف جلوه های ویژه به حدی در این فیلم نمایان است که بعضاً حتی تماشاگر بخوبی می تواند کیفیت پائین CGI های بکار رفته در فیلم را تشخیص دهد و آهی از ته دل بکشد!

به این جلوه های ویژه ضعیف باید شخصیت پردازی ضعیف را هم اضافه کنید که تکمیل کننده مشکلات فیلم است. در « اخراج » ما با یک قهرمان بذله گو مواجه هستیم که از هر فرصتی برای تیکه انداختن به دیگران استفاده می کند! این قهرمان که اسنو نام دارد، در اوایل فیلم چنان به دردسر می افتد که همه به جز خود او فکر می کنند که کارش تمام است اما این قهرمان در نهایت خونسردی با کوله باری از مَتَلک های رایج آمریکایی پا به ماموریت می گذارد و هرکسی را هم که سر راهش قرار بگیرد از بین می برد! شخصیت مکمل او در اینفیلم که امیلی نام دارد دختری ساده است که بیشتر مدت زمان فیلم را به ترسیدن از زمین و زمان و مشکل ایجاد کردن برای دیگران اختصاص داده است. امیلی هیچ نقشی در داستان فیلم ندارد و اگر شخصیت او در پس زمینه داستان هم برای تماشاگر روایت می شد، تماشاگر چیزی را از دست نمی داد! حالا خودتان فکرش را بکنید که تبدیل به تیم شدن یک قهرمان بذله گو و خوشمزه به همراه دختر رئیس جمهور آمریکا می تواند چه شرایطی را بوجود آورد!

در کل به نظرم « اخراج » بیش از یک اکشن – تخیلی سطح پائین هالیوودی فراتر نمی رود و مطمئنم کسی نیست که در آینده سراغی از این فیلم بگیرد. این ” ایده جدید بسون ” چیزی شبیه به فیلمهای دهه ی 80 هالیوود نظیر سری « جان سخت » با بازی بروس ویلیس در نقش جان مک کلین می باشد که قهرمانش در اوج اکشن و مناقشات ناگهان شروع به جوک گفتن می کند!