نقد و بررسی فیلم Contraband ( محموله قاچاق )

طبق روال سالهای گذشته ، بساط بازسازی فیلمهای سرشناس دیگر نقاط جهان در هالیوود همچنان داغ است، آخرین این بازسازی ها هم مربوط می شود به فیلم « دختری با خالکوبی اژدها » که از روی فیلمی سوئدی ( که البته آن اصلی هم خود اقتباسی از یک کتاب بود ) به همین نام ساخته شده بود و توانست نظر مثبت منتقدین و مردم را هم بدست بیاورد. حالا به فاصله کمتر از چند هفته، « محموله قاچاق » به کارگردانی « بالتازار کورماکور » فیلم بازسازی شده دیگری است که اینروزها روانه سینماهای آمریکا شده است. « محموله قاچاق » بازسازی فیلمی ایسلندی به نام « Reykjavík-Rotterdam » ( 2008 ) می باشد که خودِ « کورکاکور » تهیه کننده و بازیگر نقش اصلی آن بوده است! من شخصاً فیلم مذبور را ندیده ام اما آنطور که در محافل گفته شده، این فیلم یکی از بهترین و پرخرج ترین فلمهای کشور کوچک ایسلند تا به امروز بوده است. البته مشکل اصلی این فیلم همانطور که اشاره کردم این بود که در کشور ایسلند ساخته و اکران شده به همین جهت کمتر کسی به آن توجه کرد و علی رغم شایستگی ها ، از دید تماشاگران جهان پنهان ماند. حالا هالیوود که استاد بلامنازع دزدی فیلمها و سوژه های سینمایی دیگر نقاط جهان است، تصمیم به بازسازی این فیلم با حضور چهره های سرشناس هالیوود گرفته که می توان انتظار داشت به فروش خوبی هم دست پیدا کند.

کریس ( مارک والبرگ ) قاچاقچی کاربلدی است که تمام فعالین صنعت قاچاق(!) علاقه مند هستند تا با او کار کنند. اما کریس علی رغم اینکه سابقه چندان خوشی در زندگی سالم نداشته، تصمیم می گیرد کار قاچاق را برای همیشه کنار بگذارد و در کنار همسر ( کیت بکینسل ) و 2 فرزندش زندگی آرامی را ادامه دهد. اما درست زمانی که کریس به زندگی سالم اجتماعی خودش عادت کرده، برادرِ همسرش به نام اندی ( کالب لندری جونز ) به دلیل یک اشتباه ناشیانه باعث می شود تا یک معامله بزرگ که یک قاچاقچی خطرناک به نام تیم ( جیوانی ریبسی ) پشت آن بوده، بهم بخورد و به این ترتیب جان اندی به دلیل این اشتباه در خطر بیفتد. در این وضعیت، کریس علی رغم تمام قول هایی که داده و سوگندهایی که خورده، تصمیم می گیرد دوباره به دنیای پر هیاهوی قاچاق بازگردد تا بتواند اندی را از چنگال تیم خارج کند و بدهی اش را صاف کند اما هرچه که به جلوتر می رود، کار برای او پیچیده تر می شود و…

مشکل اصلی « محموله قاچاق » این هست که تماشاگر اهمیتی به سرنوشت قهرمان داستان نمی دهد! فیلم بدون هیچ مقدمه ایی ما را به دنیای کریس فارادی وارد می کند بدون آنکه حتی به ما بگوید این آدم قبلاً چه می کرده و الان چجور آدمی است! متاسفانه شخصیت پردازی ضعیف فیلم باعث می شود تا تماشاگر نتواند درک درستی از قهرمان داستانش داشته باشد و این مسئله ضربه ایی مهلکی به این فیلم اکشن وارد آورده است. کریس در این فیلم پس از بازگشت به دنیای قاچاق، عده ایی از افراد خبره را دور خود جمع می کند تا ماموریت خود را به کمک آنها تکمیل کند اما با تماشای این شخصیت بر پرده سینماها و آن بزن بهادری که راه می اندازد، به این نتیجه می رسیم که او هیچ نیازی به یک تیم ندارد زیرا او به تنهایی یک تیم کامل است! کریس به تنهایی با انواع و اقسام دلالان مواد مخدر در می افتد بدون آنکه ترسی از اینکار داشته و دلیلش هم مشخص هست چون او قهرمان داستان هست! شاید اگر یک دهه پیش چنین فیلمی اکران می شد می توانستیم آن را اکشن موفقی نامید و کلی هم برای سازندگانش کف و سوت روانه کرد اما حقیقت این است که این نوع اکشن اینروزها جایگاهی در دنیا ندارد و اگر هم کسی طرفدار آن باشد می بایستی در ویدئو کلوپ ها به دنبال آن بگردد! فیلمنامه ضعیف « محموله قاچاق » که بی شباهت به اکشن های رده ب هالیوودی نیست، باعث می شود تا تماشاگر پس از گذشت یک ساعت از شروع فیلم، شخصیت های داستان را به حال خود رها کند و در انتظار پایان فیلم باقی بماند زیرا در تمام این مدت سازندگان قصد دارند به ما یفهمانند که ” کریس بی نظیر هست و می تواند دخل همه را بیاورد! “. البته در میانه داستان چند داستان فرعی نظیر دزدیده شدن تابلوی نقاشی ” جکسون پولاک » هم قرار گرفته که تماشایش حداقل از داستان اصلی جذاب تر هست!.

« محموله قاچاق » از مشکل بزرگ دیگری نیز رنج می برد و آن استفاده نادرست از تکنیک فیلمبرداری « دوربین روی دست » می باشد. در « محموله قاچاق » فیلمبرداری سکانس های اکشن که اکثر آنها براساس تکنیک « دوربین روی دست » گرفته شده ، بیش از اندازه غیرعادی است و بعد از مدتی حتی می تواند باعث سردرد شما هم شود. معمولاً در ساخت اینگونه سکانسها همیشه سعی می شود تا با گرفتن نماهای نسبتاً دور از شخصیت های داستان، هیجان لازمه به تماشاگر منتقل شود اما این مسئله در « محموله قاچاق » به شکلی دیگر مورد استفاده قرار گرفته و ما شاهد کلوزآپ های نزدیک از بازیگران هستیم که با تکان های شدید دوربین آمیخته شده است که واقعاً بعضی مواقع اعصاب تماشاگر را بهم می ریزد.

« محموله قاچاق » از لحاظ فیلمنامه و کارگردانی حرف چندانی برای گفتن ندارد اما از لحاظ قدرت ستاره ایی ( مخصوصاً « والبرگ » ) می تواند فیلم تاثیرگذاری در گیشه باشد. « والبرگ » بازیگری است که می تواند در نقش های اکشن خوش بدرخشد اما نه در همه حال. تماشاگران سینما در سالهای اخیر « والبرگ » را در نقش های گوناگونی دیده اند که تقریباً کمترین شباهت ها را به یکدیگر داشته اند! او در فیلم « پسران متفاوت » یک نقش کمدی را برعهده داشت، در فیلم « استخوان های دوست داشتنی » یک پدر وظیفه شناس و مهربان بود ( در « رخداد » به کارگردانی « ام نایت شیامالان » نیز نقشی نسبتاً مشابه برعهده داشت ) و این اواخر هم فیلم « مشت زن » از او به نمایش درآمد که این یکی رزمی بود، حالا در « محموله قاچاق » ، « والبرگ » نقشی را برعهده گرفته که در تعریف شخصیت آن تنها می توان به کلمه ” کلیشه ” اشاره کرد. اما با تمام کاستی هایی که در شخصیت کریس به چشم می خورد، این « والبرگ » است که به خوبی فیلم را به جلو هدایت می کند و اجازه نمی دهد از این شخصیت بیزار باشیم، شاید اگر بجای « والبرگ » یک بازیگر بازو درشت ( « دواین جانسون»؟ ) را به بدنه فیلم تزریق می کردند نتیجه بسیار بدتر از اینی بود که در حال حاضر در تصویر می بینیم. « کیت بکینسل » در نقش مادر بچه های « والبرگ » نکته ی برجسته ایی ندارد. این شخصیت معمولی هست و تنها به دلیل افزایش بارِ احساسی به فیلم اضافه شده و کارایی دیگری ندارد! در کل ترجیح می دهم که « بکینسل » را در نقش یک خون آشام کُش ببینم تا یک مادر که هیچ کارایی در این فیلم اکشن ندارد! اما در این میان به نظرم بازی « جیوانی ریبیسی » که نقش یک قاچاقچی کله خراب را ایفا می کند، قابل توجه است. کاراکتر تیم با آن خالکوبی های احمقانه اش که « ریبیسی » آن را ایفا می کند پیچیدگی مشخصی ندارد اما فرم اجرای آن توسط این بازیگر جالب توجه هست.« جی . کی . سیمونز » هم در نقش ناخدای کشتی به مانند همیشه شیرین و جذاب است. « سیمونز » صدا و بیان بسیار خوبی دارد و این یکی از اصلی ترین دلائلی است که او را برای این نقش انتخاب کرده اند و به نظرم او بهترین بازی را از خود ارائه کرده است.

« محموله قاچاق » در مجموع فیلم ضعیفی هست. از هر منظری که به فیلم نگاه می کنم تا بتوانم اندکی خودم را متقاعد کنم که می توان از اتفاقات فیلم لذت برد، باز هم به در بسته می رسم! در شرایط امروز سینمای هالیوود که اکشن ها یا فانتزی هستند و یا منطقی ، « محموله قاچاق » اکشنی یک نفره هست که بیشتر شباهت به بازیهای کامپیوتری دارد تا یک فیلم!