نقد و بررسی فیلم معاون ( Vice )

دیک چنی یکی از شخصیت های سیاسی تاریخ معاصر آمریکاست که تاثیر فراوانی بر تغییرات جهان و شکل گیری آنچه که امروزه با آن مواجه هستیم داشت. چنی خیلی زود فعالیت سیاسی خود را در کاخ سفید و به عنوان رئیس دفتر رئیس جمهور نیکسون آغاز کرد و از همان زمان تاکید داشت که می بایست پاکسازی هایی در دولت صورت بگیرد و اختیارات برخی سازمان ها محدود شود. اما عمده شهرت چنی به چند دهه بعد و دوران ریاست جورج بوش پسر باز می گردد. جایی که او مقام معاونت ریاست جمهوری را بدست آورد و به حدی قدرت کسب کرد که گفته می شود گاهی بجای جورج بوش تصمیم می گرفت و کارها را پیش می برد.

چنی که شخصیت مرموز و درونگرایی داشت، در دوران معاونتش تمام تلاش خود را برای فعالیت مخفیانه بکار گرفت و با بسیاری از سازمان های بازرسی در ایالات متحده مقابله کرد چراکه ابداً اعتقادی به انتشار اسناد و شفاف سازی نداشت و حتی پیشنهاد کرده بود تا اداره نظارت امنیتی اطلاعات نیز منحل شود! ملاقات های متعدد او با شخصیت های برجسته سیاسی نیز همواره بی آنکه جزئیاتی از دل آن منتشر شود به پایان می رسید که همین ملاقات ها در نهایت منجر بر جنگ افروزی ایالات متحده در عراق و افغانستان شد. چنی معتقد بود که عراق دارای سلاح کشتار جمعی است و با وجود تاکید رئیس وقت سازمان انرژی اتمی بر اشتباه بودن چنین فرضیه ای، چنی متقاعد نشد و آمریکا را به سوی دو جنگ عراق و افغانستان هدایت کرد.

چنی همچنین با تایید شکنجه های سخت در زندان ها و مخصوصاً ابوغریب شناخته می شود. او اعتقاد داشت که بکارگیری چنین شکنجه هایی منجر به حساب بردن جهان از آمریکا می شود و امنیت آمریکا را تضمین خواهد کرد! بعدها که دولت اوباما سرکار آمد و چنین شکنجه هایی را برچید، چنی در یک مصاحبه به سختی به او تاخت و عنوان کرد که اقدامات او آمریکا را متزلزل می کند و اجازه نمی دهد که قدرتش را به رخ جهانیان بکشد! وی در دوران فعالیتش تاکید بر حمله نظامی به ایران نیز داشت که با توجه به تجربه های جنگ در عراق و افغانستان، اینبار نتوانست افکار عمومی را راضی به انجام چنین حمله ای نماید و با کارنامه ای سراسر جنگ و خشونت و افتضاحات سیاسی، به کار خود در دولت پایان داد.

« معاون » به کارگردانی آدام مک کی، روایتگر داستان این مرد عجیب و مرموز تاریخ سیاسی معاصر آمریکاست ( در فیلم با بازی کریستین بیل ) که از دوران جوانی او تا به قدرت رسیدن در دوران جورج بوش ( سام راکول )، زندگی او را روایت می کند. دوران سیاسی که منجر به تحولی عظیم در نظام سیاسی جهان شد و هرج و مرجی عجیب را شکل داد که دامنه آن تا به امروز نیز گریبانگیر کشورهای خاورمیانه را گرفته و رنگ صلح را در آن از بین برده است.

مک کی کارگردانی است که در سال 2015 « رکود بزرگ » را به سینما عرضه کرد. فیلمی به شدت پیچیده درباره سهام و املاک و معادلات آن در رکود اقتصادی آمریکا که به راحتی می توان آن را به اقتصاددانان پیشنهاد داد! « معاون » اما رویکرد متفاوتی با ساخته پیشین مک کی دارد و در اینجا ما با روایتی ساده تر مواجه هستیم که مانند اکثر آثار بیوگرافی قصد دارد روند تبدیل شدن یک شخصیت به فردی برجسته را به تصویر بکشد و در این بین جزئیاتی نیز در اختیار بیننده قرار بگیرد تا به درک بهتری درباره سوژه دست یابد.

« معاون » در بخش روایت دارای جزئیاتی است که پیش از این از مک کی در « رکود بزرگ » شاهد بودیم. جزئیاتی که می تواند چشم انداز بهتری برای کسانی باشد که آشنایی با این شخصیت سیاسی نداشته اند اما ایراد زمانی به چشم می آید که بدانیم این جزئیات تنها دربرگیرنده مواردی است که در ساختار سیاسی رخ داده و پیش از این نیز تا حد زیادی از آن اطلاع داشتیم و به همین جهت نمی تواند غافلگیرمان کند. در واقع در این بخش، « معاون » از همان ایرادی رنج می برد که دیگر اثر بیوگرافی ماه های اخیر یعنی « حماسه کولی » درباره خواننده اصلی گروه کویین رنج می برد. در هر دوی این آثار ، سازندگان از ارائه اطلاعات جدید و مهم تر درباره سوژه هایشان خودداری کرده اند.

پس از مشاهده « معاون » تماشاگر نخواهد توانست تا شخصیت دیک چنی را درک کند و به عواملی که در شکل گیری شخصیت او برای تبدیل شدن به یک فرد افراطی جنگ افروز نقش داشته پی ببرد. ما به خلوت چنی راه پیدا نکرده و نمی توانیم به چالش کشیدن ذهن او را در فیلم شاهد باشیم. حتی حضور شخصیت همسر ( با بازی امی آدامز ) نیز نمی تواند تاثیری موثری بر شناخت بیشتر روحیات چنی برجای بگذارد و بیشتر در دل آن دیالوگ های سینمایی به چشم می خورد تا مستندات تاریخی!

در این بین، ایراداتی هم در روایت فیلم به چشم می خورد که از جمله آن فلشبک ها و تدوین های سریعی هستند که در استفاده از آن افراط صورت گرفته. در برخی از صحنه های فیلم لزوم بکارگیری سریع بُرش های تصاویر به جهت اشاره بر تصاویر ناراحت کننده ای نظیرجنگ و موارد مشابه قابل توجیه است، اما مک کی اعتقادی به استفاده محدود از چنین تکنیکی در تدوین نداشته و مطابق انتظار و آنچه که پیش از این در « رکود بزرگ » نیز شاهد بودیم، با تقطیع فراوان نماها در مدت کوتاه، مواجه هستیم که کارکرد دراماتیک ندارند و صرفاً به دلیل علاقه کارگردان به استفاده از آن، ما مجبور به همراهی آن هستیم!

اما همانطور که از قبل پیش بینی می شد، این کریستین بیل است که توانسته فیلم را از رخوت نجات دهد. افزایش وزن بیل به همراه تغییر صدای عجیبش به هنگام بازی در نقش چنی، تصویری جذاب از هنر بازیگری در فیلم رقم زده که می تواند برای علاقه مندان به این حوزه یک مورد ارزشمند باشد. با اینحال به نظر نمی رسد که با توجه به اسکار سال گذشته گری اولدمن در نقش چرچیل، کریستین بیل شانسی برای دریافت اسکار بهترین بازیگر داشته باشد و باید به یک نامزدی قناعت کند. بازیگران مکمل فیلم از جمله امی آدامز و سم راکول نیز در نقش های خود راحت و تماشایی هستند و تماشای راکول در نقش جورج بوش نیز بهرحال می تواند جذابیت های بیشتری نیز به همراه داشته باشد.

« معاون » قطعاً اثر ضعیفی نیست و می توان از مشاهده آن اطلاعات مفیدی کسب کرد اما هرگز نمی توان از آن به عنوان پرونده زندگی دیک چنی بر پرده سینما نام برد. فیلم روایتگر زندگی سیاسی این سیاستمدار عجیب و غریب و مرموز است که احتمالاً پیش از این بارها درباره آن خوانده اید. ضعف فیلم را می توان عدم ورود به دنیای ذهنی چنی برشمرد بطوریکه پس از تماشای فیلم شما قطعاً چنی را بیشتر از کسانی که فیلم را ندیده اند نخواهید شناخت!

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

معاون (Vice)