خلاصه داستان:
سرگرد جاهد ( نوید محمد زاده ) رئیس زندانی است که باید تخلیه شود و زندانیان به محل دیگری ارسال شوند. اما در زمان جابجایی یک زندانی مفقود می شود و…
کارگردان :
نیما جاویدی : متولد سال 1358 در شهر بجنورد می باشد و فیلمسازی را از سال 1378 با ساخت فیلم « قهرمان فلج ماراتن » آغاز نمود و در سالهای بعد « تلفنی برای o » و « بیچاره زمین » را کارگردانی کرد. جاویدی چهره ای جوان در سینماست که « ملبورن » مهمترین ساخته سینمایی اش تا به امروز می باشد که موفق به دریافت جوایز ارزشمند بین المللی نیز شده است.
نقد فیلم « سرخپوست » :
« سرخپوست » را می توان تجربه جدیدی در سینمای ایران دانست که توانسته به قواعد سینمای بین الملل نزدیک شود و از معضلات فیلمسازی داخلی تا حد زیادی رهایی یابد. هرچند که باید به این نکته هم اشاره کرد که « سرخپوست » علاوه بر نکات مثبتی که دارد، در بخش های زیادی هم دچار ضعف در فیلمنامه است که به یکدست بودن فیلم آسیب جدی رسانده و منجر به این شده که اثر نتواند یک روند جدید را در سینمای ایران پایه گذاری نماید تا بتواند الگوی بسیاری از فیلمسازان باشد.
نخستین ویژگی تحسین برانگیز « سرخپوست » تسلط کارگردان بر دکوپاژها و میزانسن هاست. طراحی صحنه « سرخپوست » به راحتی می تواند یکی از برترین های سینمای ایران در سالهای اخیر قرار بگیرد که در آن نسبت محیط با شخصیت ها مشخص است و ما شاهد میزانسن های عجیب و بی ارتباط با سکانس ها نیستیم. تسلط نیما جاویدی به نکات فنی باعث شده تا تصویری که در « سرخپوست » خلق می شود یکی از بهترین های سینمای ایران در سالهای اخیر باشد که در آن کوچکترین جزئیات تصویری رعایت شده و ستایش برانگیز است.
فیلمبرداری هومن بهمنش در فیلم نیز بی شک یکی از بهترین تجربه سالهای اخیر سینمای ایران بوده است. جایی که تمام قاب بندی ها صحیح و با رعایت اصول صحیح تصویربرداری انجام شده که در آن بنا به موقعیتی که شخصیت های قصه در آن قرار گرفته اند، دوربین نیز کارکرد متفاوتی پیدا می کند و خوشبختانه در بهترین نقطه برای ثبت تصویر قرار می گیرد. تصویربرداری تاریک و مرده از فضای زندان و دوربین متحرکی که در دقایق پایانی فیلم شاهد آن هستیم، ثابت می کند که باید فیلمبرداری « سرخپوست » را تجربه جذاب و تماشایی بدانیم که می تواند به راحتی الگوی بسیاری از فیلمسازان داخلی باشد. دوربینی که هرگز از چارچوب استاندارد تصویربرداری سینمایی خارج نمی شود و البته که بهترین جایگاه برای او پرده عریض سینماست.
در بخش فیلمنامه نیز « سرخپوست » نیز به خوبی توانسته عنصر تعلیق را به کار بگیرد و تماشاگر را تا دقایق پایانی داستان کنجکاو نگه دارد. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که گاهی ظرفیت های ایجاد تعلیق در « سرخپوست » به حداقل می رسد و فیلم در یک چرخه تکرار گرفتار می شود که با رفت و آمد تکراری سرگرد برای یافتن سرخپوست گره می خورد. با اینحال قصه به ورطه ای نمی افتد که در آن حوصله تماشاگر را پس بزند و باعث سلب توجه او از فیلم گردد. شاید اگر بخش میانی فیلمنامه می توانست چالش های بیشتری را با سوژه مطرح نماید، می توانستیم اثری فاخر را در سینمای ایران شاهد باشیم اما این اتفاق نیفتاده و جزئیات قصه گاهی نحیف تر از آنچه که باید باشد می گردد.
در بخش شخصیت پردازی، نقش اصلی داستان یعنی سرگرد جاهد، بهترین شخصیت قصه است و تمرکز فیلم نیز بر روی او قرار دارد. « سرخپوست » به خوبی این شخصیت و حال و هوای درونی اش را به مخاطب معرفی می کند تا تماشاگر به شکل و شمایل نظامی او بسنده نکند. این شخصیت نقطه قوت فیلم محسوب می شود و به راحتی تماشاگر را با خود همراه می سازد. سرگرد اگرچه انسان سرسختی است و تسلط بر زندان عجیب داستان نیز این وضعیت را تایید می کند اما در درون، وی انسانی عاطفی است که دوست دارد عشق را تجربه نماید و برای رسیدن به این نقطه بی تاب است؛ هرچند که سعی دارد در ظاهر آن را مخفی نماید.
اما فیلم علی رغم نکات مثبت فراوانی که دارد، دچار ضعفی های عجیبی هم هست. نخستین ضعف فیلم را باید به حضور شخصیت مددکار با بازی پری ناز ایزدیار مرتبط دانست. شخصیتی که به یکباره در داستان ظاهر می شود و به فاصله بسیار کوتاهی از حضورش در صحنه، عاشقانه ای بی مقدمه را با سرهنگ آغاز می کند که پیش از آن هیچ درباره آن نمی دانیم. در واقع این عاشقانه زمانی آغاز می شود که ما چیزی درباره روند علاقه این دو به یکدیگر نمی بینیم و تنها زمانی متوجه می شویم که سرگرد به مددکار دل بسته که آن را طی یک دیالوگ می گوید و سپس این دو علاقه شان به یکدیگر را آشکار می کنند!
در بخشی دیگر ( این بخش می تواند داستان را لو بدهد. اگر فیلم را تماشا نکرده اید این بخش را نخوانید ) ، فیلم هیچ دلیل موجی درباره تاکید و اقدام فداکارانه مددکار برای نجات سرخپوست در اختیار تماشاگر قرار نمی دهد! در واقع مخاطب هرگز متوجه نمی شود که چرا یک مددکار می بایست جان و امنیت و آینده خود را به خطر بیندازد تا بتواند یک مجرم را از حکم مرگی که برایش مانند بسیاری از زندانی های دیگر صادر شده نجات دهد. انگیزه های اخلاقی می تواند بهانه خوبی برای اقدام مددکار باشد اما این انگیزه های اخلاقی بسیار اغراق شده تر از آن هستند که بتوانند منطقی جلوه نمایند.
در این بین اصلی ترین ضعف فیلم در پایان بندی رخ می دهد. جایی که پیامهای اخلاقی به منطق روایی می چربد و فیلمساز در شرایطی قرار می گیرد که تصمیم می گیرد به مناسبات سینمای ایران پایبند بماند و پایانی را خلق نماید که از تحول ناگهانی و بی منطق شخصیت اصلی داستان بر می آید. پایان بندی که اگر قرار بود اینچنین نقش ببندد، بهتر می بود تا تضادهای سرگرد در وجودش در طول داستان به نقطه ای می رسید که او را مجاب به یک انتخاب قاطع نماید اما به بجای آن، فیلم در یک دقیقه این تغییر را رقم نمی زند اثر را دچار ضعف نمی کرد.
در میان بازیگران، قطعاً بهترین بازی فیلم متعلق به نوید محمد زاده است که اینبار برخلاف رویه سالهای گذشته، ایفاگر نقش شخصیتی شده که از سن و سال خودِ او به مراتب بیشتر است و جزئیات رفتاری اش نیز کاملاً در تضاد با نقش های این بازیگر در سالهای گذشته بوده است. محمد زاده به خوبی توانسته رفتاری خشک و رسمی را به نمایش بگذارد و از اغراق در بازی اش جلوگیری نماید. او اینبار بی جهت عصبانی نمی شود و فریاد نمی کشد و البته که در میانه اثر مرثیه سرایی نیز نمی کند! بازی محمد زاده در نقش سرگرد توانسته بخش تازه ای از توانایی های این بازیگر را نشان دهد. پری ناز ایزدیار هرچند که شخصیت گنگ و مجهولی در فیلم ایفا می کند اما بازی او نیز در نهایت موجب آزار تماشاگر نمی شود. فاصله دو بازیگر نقش اصلی در « سرخپوست » از یکدیگر زیاد است اما با اینحال آنها در کنار یکدیگر پذیرفتنی هستند.
« سرخپوست » اثری استاندارد در سینمای ایران است که به خوبی از عنصر تعلیق در روایت قصه استفاده کرده و در بخش های فنی نیز اثری ارزشمند محسوب می شود. شاید اگر فیلمنامه می توانست جزئیات بیشتری داشته باشد و مخصوصاً در پایان بندی وضعیت بهتری می داشت، می شد که « سرخپوست » را بیش از این ارزشمند دانست. اما پایان بندی اخلاقی فیلم که وصله ای ناجور به روند کلی قصه است، اثر را دچار تضادها و پرسش هایی کرده که بی پاسخ می مانند.
منتقد : میثم کریمی
این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.
به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید
نام فیلم : سرخپوست
کارگردان : نیما جاویدی
فیلمنامه : نیما جاویدی
تهیه کننده : مجید مطلبی
مدیر فیلمبرداری:هومن بهمنش
بازیگران :
نوید محمد زاده
پری ناز ایزدیار
مانی حقیقی
ستاره پسیانی
و…
