کمتر فیلمی توانسته به اندازه یک تریلر پر از توطئه و دسیسه، علاقمندان سرسخت سینما را به خود جلب کند. اگر چه این ژانر برای دهه های زیادی حضوری ثابت در سینما داشت اما قدرت اصلی خود را در دهه ۱۹۷۰ به نمایش گذاشت، دهه ای که ایالات متحده در بی اعتمادی، جنایت و ماجراهایی مانند واترگیت غرق شده بود. و در حالی که پارانویا و جنون نوعی معنای ضمنی غیرمنطقی با خود دارند، آثار آلن پاکولا، فرانسیس فورد کوپولا و دیگران در طی این دهه منعکس کننده ترسی پنهان بود که هر کسی در آن دوران داشت.
به گزارش مووی مگ به نقل از روزیاتو، فیلم های آنان ماندگار شدند نه تنها به این دلیل که در انتقال ترس و وحشت بی نقص عمل کردند بلکه به این دلیل که نگرانی های دوره ای را همراه خود داشتند، که نقش مهمی در شکل گیری جهان امروزی داشت. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با تعدادی از بهترین فیلم های ژانر توطئه که بینندگان را به سرحد جنون می رسانند آشنا کنیم.
هشدار اسپویل: از آنجایی که در مورد هر فیلم به ناچار بخشی از داستان آن فاش خواهد شد، پیشاپیش از اسپویل کردن داستان آن ها از شما خواننده عزیز عذرخواهی می کنیم.
۱۰- Marathon Man
فیلم Marathon Man، تریلر خوش ساخت جان شلزینگر در سال ۱۹۷۶ در مورد یک دانشجوی رشته تاریخ است که در یک توطئه نازیسمی گرفتار شده و یکی از بهترین فیلم های ژانر توطئه به شمار می آید. این فیلم، با بازی داستین هافمن، روی شیدر، ویلیام دیوین و لارنس اولویه در یک نقش آفرینی نامزد اسکار، که بر اساس رمانی به همین نام ساخته شده همه آن چیزهایی که فیلم های توطئه آمیز مربوط به عشق دهه هفتاد را دوست داشتنی ساخته بود در خود دارد. به طور اخص، اولیویه در نقش یک جنایتکار جنگی نازی بازی تکان دهنده ای از خود ارائه می دهد و استعداد خود را در سکانس بیاد ماندنی و بسیار ترسناک شکنجه که هر کسی را وادار به تعویق انداختن نوبت دندانپزشکی اش می کند به نمایش می گذارد. این فیلم به محض انتشار جنجال آفرین شد اما وحشت واقعی Marathon Man در شیوه فیلمبرداری آن است.
این فیلم در مسیر «سه گانه جنون» آلن پاکولا قدم بر می دارد، و یک فضای ترسناک را ایجاد می کند که تا پایان ناخوشایند فیلم ذره ای پا پس نمی گذارد و در حالی که شخصیت های منفی فیلم به وضوح از نازی های واقعی دستکمی ندارند اما فیلم تعلیق موجود خود را از فریب شخصیت های اصلی خود می گیرد؛ شما نیز مانن شخصیت بیب هیچگاه نمی دانید که چه شخصیتی در فیلم قابل اعتماد است. موسیقی متنی که توسط مایکل اسمال ساخته شده را به این داستان اضافه کنید و بدین ترتیب به یکی از بهترین و ماندگارترین فیلم های تریلر توطئه تاریخ سینما دست خواهید یافت.
۹- Enemy Of The State
اگر چه ژانر توطئه در شکل کنونی خود وام دار آثار پل گرین گرس و سری فیلم های بورن اوست، اما این فیلم Enemy Of The State به کارگردانی تونی اسکات بود که بازگشت این ژانر در عصر کنونی را اعلام کرد. فیلم Enemy of the State که به لطف محبوبیت فیلم هایی مانند The Pelican Brief و The Firm (فیلم هایی که توسط دو نفر از پیشگامان ژانر توطئه یعنی پاکولا و سیدنی پولاک ساخته شده بودند) از یک فضای خوب در هنگام انتشار سود می برد، سعی داشت که نگرانی های مربوط به پیشرفت های صورت گرفته در زمینه تجهیزات الکترونیکی مراقبتی و تجسسی و همچنین فساد در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده را به تصویر بکشد.
حتی بسیاری از این فیلم ژانر توطئه به عنوان جانشین شاهکار فرانسیس فورد کوپولا در این ژانر در سال ۱۹۷۴، The Conversation، یاد می کردند که تا حدودی به حضور جین هکمن در هر دو فیلم مربوط می شد، بازیگری که در فیلم اسکات نقش یک مامور اطلاعاتی سابق را بازی می کند که تلاش دارد رابرت دین (ویل اسمیت) را از دست نیروهای اطلاعاتی فاسد ایالات متحده در امان نگه دارد. همانند فیلم کوپولا، Enemy of the State نیز بر روی ترس عامه از تجهیزات تجسسی مدرن آن زمان تمرکز دارد. اگر چه فیلم اسکات تاثیرگذاری فیلم کوپولا را ندارد اما یک چیز منحصربفرد در مورد فیلم او وجود دارد که به لطف نقش آفرینی ویل اسمیت در قالب یک شخصیت معمولی که در یک شرایط بغرنج و توطئه آمیز باورنکردنی گرفتار شده، به خوبی مخاطب را جذب کرده و ساختار قدرتمندی دارد.
۸- Three Days Of The Condor
نام هیچ ستاره ای به اندازه رابرت ردفورد با ژانر توطئه مترادف نیست. این بازیگر در اقتباس سینمایی آلن پاکولا از روایت باب وودوارد و کارل برنشتین از ماجرای واترگیت در فیلم All the President’s Men حضور دارد و در یکی دیگر از ماندگارترین فیلم های این ژانر ، یعنی Three Days of the Condor سیدنی پولاک نیز نقش آفرینی می کند، فیلمی که بر اساس رمان Six Days of the Condor ساخته شده است. این فیلم در سالی که به نام «سال اطلاعات» شناخته می شد منتشر گردید، دوره ای که سیا و اف بی آی به شکلی بی سابقه مورد نقد و کنکاش عامه مردم ایالات متحده قرار گرفتند. Three Days Of The Condor بدون شک محصول عصر خود بود که مانند دیگر تریلرهای آن دوران به نگرانی های عمومی در مورد فعالیت های تجسسی سازمان های اطلاعاتی دولتی می پرداخت.
اما امروزه نیز همچنان می توان مرتبط بودن فیلم پولاک را حس کرد، با داستانی در مورد فساد، قتل و توطئه در سازمان سیا که در زمره بهترین های ژانر خود قرار می گیرد. این فیلم ژانر توطئه در کنار دیگر فیلم های عصر خود، حتی الهام بخش فیلم تریلر ابرقهرمانی شناخته شده ای مانند Captain America: The Winter Soldier در سال ۲۰۱۴ شد، جایی که ردفورد پس از ۴ دهه، بار دیگر به عنوان رییس گروه S.H.I.E.L.D. به ژانر توطئه بازگشت. قدرت واقعی فیلم Three Days در درمانده کردن مخاطب خود است، مخاطب بدون شک از خود خواهد پرسید که شخصیت رابرد ردفورد چگونه می خواهد با یکی از پیچیده ترین و موثرترین دستگاه های اطلاعاتی جهان مبارزه کند و در سایه رسوایی که آن زمان ایالات متحده را گرفتار خود ساخته بود، این ترس و وحشت بسیار ملموس بود.
۷- The Insider
یکی از داستان های ترسناک واقعی روزگار ما که اغلب افراد نامی از آن نشنیده اند به جفری ویگاند و کمپانی Brown & Williamson باز می گردد، داستان افشاگری که در مورد صنعت دخانیات ایالات متحده و کارهایی که برای اعتیادآورتر کردن و خطرناکتر کردن محصولات خود در پیش گرفته بودند دست به افشاگری هولناکی زد. فیلم The Insider درامی ساخته مایکل مان در سال ۱۹۹۹ است که داستان ویگاند را روایت می کند، فیلمی که تماشای آن بسیار تکان دهنده است. در این فیلم آل پاچینو در نقش لوول برگمن بازی می کند، از برنامه سازان شبکه سی بی اس و برنامه مشهور ۶۰ Minutes و راسل کرو نیز نقش ویگاند را بر عهده دارد.
فیلم مان به تحقیقات برگمن و اذیت و آزارها و تهدیدهایی که توسط صاحب کاران سابق ویگاند در حق او انجام می شود می پردازد. ویگاند به شکل هولناکی هدف قرار می گیرد، به طوری که برای زندگی خود و خانواده اش می ترسد اما همچنان دست از افشاگری برنمی دارد، حتی زمانی که یکی از قدرتمندترین صنایع ایالات متحده برای خفه کردن صدای او با تمام قدرت پیش می آید. The Insider فیلمی در ژانر توطئه است در قالب فیلم های پاکولا، و در حالی که در سال های پس از انتشار فیلم، اعتبار ادعاهای ویگاند در مورد تهدیدات شرکت های فعال در صنعت دخانیات به چالش کشیده شد اما این ابهامات نیز نتوانست تنشی که در فیلم مان وجود دارد را بی اثر سازد.
۶- The Parallax View
دومین عنوان در سه گانه جنون آلن کاپولا در این فهرست را می توان ضعیف ترین فیلم این سه گانه ژانر توطئه دانست اما The Parallax View نیز در رویکرد خود به اندازه دو فیلم دیگر این سه گانه ناخوشایند و تکان دهنده است. این فیلم که در بحبوحه شکل گیری کمیسیون وارن در مجلس نمایندگان ایالات متحده در مورد ترورهای مشهور دهه ۷۰ شکل رفت به خوبی از نگرانی ها و اضطراب های پس از ترور جان اف کندی، برادرش رابرت و مارتین لوتر کینگ استفاده می کند. تئوری های توطئه بار دیگر به اوج رسیده و The Parallax View- با داشتن وارن بیتی در نقش اول- یک فیلم توطئه ای از ابتدا تا انتهای خود است که در آن روزنامه نگاری به نام جوزف فریدی دسیسه ای بین المللی برای به قتل رساندن شخصیت های برجسته سیاسی را افشا می کند.
فضایی که توسط پاکولا در این فیلم شکل گرفته به شکل منحصربفردی ناخوشایند و تکان دهنده است که باعث شده فیلم Parallax بیشتر شبیه یک فیلم اکشن عجیب و غریب و متفاوت باشد تا یک تریلر سنتی. اما همچنان ترس و وحشت در فیلم موج می زند و داستان پاکولا به همان اندازه فیلم های قبلی اش اعصاب مخاطب را به کار می گیرد، اما این بار به شکلی کاملاً متفاوت که نمود آن را در وحشت موجود در سکانس مونتاژ شده مشهور فیلم دید، سکانسی که تماشای آن بسیار تکان دهنده و همزمان خوایند است. پایان فیلم نیز فوق العاده و بی نقص است و البته هولناک.
ژانر توطئه یکی از آن ژانرهای مهیج سینمایی است که توانسته بیش از هر ژانر دیگری توجه علاقمندان پروپاقرص دنیای سینما را به خود جلب کند. این ژانر در دهه ۷۰ میلادی با فیلم هایی از بزرگان این ژانر مانند آلن جی کوپولا، فرانسیس فورد کوپولا، سیدنی لومت و مایکل مان به اوج خود برسد. این دوره از تاریخ ایالات متحده پر از قتل های جنجالی و رسوایی های سیاسی بود که از آن میان می توان به قتل جان اف کندی و مارتین لوتر کینگ و رسوایی هایی مانند واترگیت اشاره کرد. علیرغم اینکه فیلمسازان برجسته ژانر توطئه آن زمان از این اتفاقات برای ساخت فیلم های خود الهام گرفتند اما بعدها کارگردانان با ایجاد فضاهایی مشابه اما تخیلی به خلق فیلم هایی درخور در این ژانر ادامه دادند. تماشای این فیلم ها باعث می شود که دستکم برای مدتی مراقب اطرافتان بوده و به همه سوء ظن داشته باشید. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با تعدادی دیگر از بهترین فیلم های ژانر توطئه تاریخ سینما آشنا کنیم.
۵- Blow Out
فیلم Blow Out ساخته برایان دی پالما که می توان آن را ادای دینی به فیلم های Blowup و حتی Conversation دانست، یکی از بهترین آثار این کارگردان نامی است، فیلمی در ژانر توطئه که حتی سرسخت ترین بینندگان را دچار تنش و اضطراب می کند. فیلم Blow Out که در مورد یک تکنیسین صدابرداری (جان تراولتا) است که به طور ناگهانی صدای قتل یک کاندیدای ریاست جمهوری را ضبط می کند، جایگاه واقعی یک فیلم کالت کلاسیک را بدست آورده است، که روح فیلم های اول آلفرد هیچکاک را در خود دارد در حالی که پا جای پای فیلم های ژانر توطئه دهه هفتاد میلادی می گذارد.
این فیلم نیز فیلمی فوق العاده دیگر در این ژانر است و فیلمی که توانسته به خوبی فضای ناخوشایند توأم با تهدید و تنش را از ابتدا تا پایان به تصویر بکشد. این فیلم علیرغم نقدهای مثبتی که دریافت کرد، در هنگام اکران نتوانست مخاطب مناسبی پیدا کرده و در گیشه شکست خورد. با این وجود، از آن زمان به بعد جایگاه یک فیلم کالت کلاسیک را یافت، موضوعی که با توجه به تنش و اضطراب ایجاد شده هنگام تماشای آن، قابل درک است.
۴- JFK
الیور استون یکی از آن فیلمسازانی است که دیدگاه هایی بسیار متفاوت در مورد او وجود دارد اما هیچ شکی وجود ندارد که JFK- اقتباس او از کتاب جیم گریسون با عنوان On the Trail of the Assassins- یک فیلم حقیقتاً خاص است. JFK که فیلمی نیم تریلر سیاسی و نیم درام دادگاهی است، توانست توجه آن دسته از مخاطبانی را جلب کند که فکر می کردند چیزهایی بسیار بیشتر از آنچه که آشکار شده در مورد قتل سی و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده وجود دارد. این فیلم از همان ابتدا فیلمی بحث برانگیز است و اگر اشتباهات تاریخی آن را نادیده بگیریم گزینه ای مناسب برای یک تماشای پر از تنش خواهد بود. کوین کاستنر در نقش گریسون بسیار قانع کننده و جذاب ظاهر می شود، بازیگری که در فیلم استون نقش یک مامور اهل نیواورلئان را بازی می کند که مصمم است توطئه صورت گرفته برای قتل کندی را فاش کند.
اما بازیگران دیگری نیز در فیلم هستند که به بهتر شدن فیلم استون کمک کرده اند، از جمله دونالد ساترلند و تامی لی جونز. استون نیز همانند گریسون روشی ترسناک و تنش زا را برای روایت توطئه صورت گرفته در قتل جان اف کندی در پیش می گیرد. شاید فیلم استون از اشتباهات و بی دقتی های تاریخی و همچنین خلق اتفاقات غیرواقعی رنج ببرد اما JFK یک پدیده فرهنگی بود که بار دیگر علاقه به تحقیقات کمیته وارن و قتل جان اف کندی را برانگیخت. بدون توجه به دیدگاه تان در مرود قتل جان اف کندی، فیلم استون ارزش تماشا را دارد، هم به خاطر روایت تصویری داستان گریسون و هم برجستگی اش به عنوان یک موضوع فرهنگی مهم.
۳- All The President’s Men
بسیاری از فیلم های ژانر توطئه در وادی داستان پردازی و تخیل فرو رفته اند اما All The President’s Men فیلمی در این ژانر است که ترس آن در دقت و صحت بالایش نهفته است. آخرین فیلم آلن کاپولا در سه گانه توطئه، اقتباسی از رمان باب وودوارد و کارل برنشتین (دو روزنامه نگار روزنامه واشنگتن پست که اولین بار به تحقیق و افشای ماجرای واترگیت پرداختند) به همین نام است و از بسیاری از جهات، می توان آن را بهترین و ترسناک ترین عنوان سه گانه مشهور پاکولا دانست. این ترس از این واقعیت نشأت می گیرد که تقریباً تمام فیلم تاریخ واقعی ماجرای واترگیت را روایت می کند، از ابتدا تا استعفای ریچارد نیکسون در سال ۱۹۷۴٫
این فیلم را می توان بهترین فیلم کارنامه کارگردانی کوپولا نیز دانست، در جایگاه کارگردانی که شیوه کار سیستم کار چاق کن های نیکسون و تهدیدی که نسبت به وودوارد و برنشتین در دوران تحقیقاتشان وجود داشت را به زیبایی هر چه تمام تر به تصویر کشید. بازی هال هالبروک در نقش «دهان گشاد» (Deep Throat) را نیز باید ستود، خبرچین اف بی آی که بعدها مشخص شد نام او مارک فلت است، کسی که به دو روزنامه نگار مذکور کمک کرد ماجرا را افشا کنند. فیلم All the President’s Men یک فیلم حماسی ذاتی در ژانر توطئه و فیلمی است که ثابت می کند موثرترین نوع ترس و وحشت آنی است که از تاریخ واقعی گرفته شود.
۲- Klute
کمتر موسیقی متنی پیدا می شود که به اندازه موسیقی متن مایکل اسمال از فیلم Klute ترسناک باشد و به اعتبار اوست که اولین تریلر پاکولا همچنان یکی از بهترین فیلم های کارنامه این کارگردان است. این فیلم که در سال ۱۹۷۱ منتشر شد، فیلمی در مورد تجسس و آزار و اذیت بر اساس یک داستان واقعی است که توجه عموم مردم را به خود جلب کرد و به همین دلیل بود که به عنوان یکی از بهترین تریلرهای واقعی عصر خود شناخته می شود. فیلم Klute در مورد کاراگاهی به نام جان کلوت (دونالد ساترلند) است که مامور رسیدگی به پرونده مفقود شدن یک تاجر ثروتمند است، پرونده ای که او را با یک روسپی به نام بری دانیلز مواجه می سازد.
Klute وقتی که پای سینمای پرتعلیق به میان می آید تمامی عناصر این ژانر را در خود دارد؛ موسیقی متنی ترسناک، فضایی هولناک که با آن موسیقی کاملاً هماهنگ است و بازی هایی جذاب از شخصیت های اصلی و بن مایه ضدساختاری که راه را برای فیلم های دیگر این ژانر هموار ساخت. چیزی که فیلم در ارائه آن به خوبی عمل کرده، شکل دهی به ساختار پارانویایی خاص خود است. در بسیاری از لحظات فیلم، بیننده چاره ای جز احساس درماندگی ندارد، چیزی که عنصر اصلی فیلم های برتر ژانر تریلر است.
۱- The Conversation
تراژدی واقعی فیلم The Conversation پایان بندی آن نیست (پایان بندی که به شکل ویرانگری تاثیرگذار است) بلکه این واقعیت است که این فیلم در همان سالی منتشر شد که قسمت دوم سه گانه The Godfather منتشر شد. سال ۱۹۷۴ همان سالی بود که فرانسیس فورد کوپولا آکادمی اسکار را به تسخیر خود درآورد و در حالی که The Conversation با استقبال منتقدان و سینماروها مواجه شد اما سبک داستانی شبیه Blowup آن از یک مقاطعه کار حوزه تجسس که یک توطئه را فاش می کند شانسی در مقابل درام دیگر کوپولا در آن سال که مربوط به خانواده کورلئونه بود نداشت. البته این بدان معنا نیست که کلاسیک دیگر کاپولا در سال ۱۹۷۴ مورد استقبال منتقدان و سینماروها قرار نگرفت.
در طول فصل جوایز مهم سینمایی، The Conversation در سه بخش (از جمله بهترین فیلم) نامزد دریافت جایزه اسکار و در بفتا نیز در ۵ بخش نامزد دریافت جایزه شد و در حالی که نامزدی ها و جوایز یک فیلم برای نشان دادن نبوغ و زیبایی یک فیلم کافی نیست اما استقبال منتقدان و داوران مراسم اهدای جوایز سینمایی نشان دهنده رویکرد بی نقص کوپولا در انتقاد از عصر واترگیت بود. این فیلم که تلاش های مردی به نام هری کاول (جین هکمن) را روایت می کند، یک کارشناس تجسس منزوی که گذشته ای مبهم و تاریک که در شرایطی بسیار تاریک تر گرفتار می شود، در نشان دادن وحشت ناشی از تکنولوژی جاسوسی عملکردی فوق العاده و بی همتا از خود نشان می دهد. وسایل شنود و بسیاری ابزارهای جاسوسی و تجسس دیگر در این فیلم برای تاثیرهای هولناکشان به کار گرفته می شوند و این باور را در مخاطب ایجاد می کنند که ممکن است خانه آن ها نیز امن نباشد. به معنای واقعی کلمه، The Conversation نهایت نبوغ و زیبایی داستان پردازی تاثیرگذار است.
خواندن مقالات زیر توسط مووی مگ پیشنهاد می شود :
بازیگران مشهوری که دوست داشتند خواننده شوند اما موفق نشدند! + تصاویر
ویژگی های مهم سریال « سرگذشت ندیمه » که آن را از « بازی تاج و تخت » متمایز می کند! + تصاویر
