نقد و بررسی فیلم در جستجوی دوستی برای آخرالزمان ( Seeking a Friend for the End of the World )

موضوع آخرالزمان یکی از مباحث جذاب و در عین حال کاملاً تخیلی ست که بیش از دو دهه است که توجه مردم تمام جهان را به خود جلب کرده است. البته جنس روایت داستان های آخرالزمانی از گذشته تا به امروز سیر تحولاتی زیادی را به خود دیده، مثلاً در دهه ی 80 میلادی این تند روهای مذهبی بودند که وعده پایان دنیا در یک روز مشخص را می دادند اما با توخالی بودن تمام این وعده ها ، روش های پیش بینی پایان دنیا هم تغییر پیدا کرد و در دهه ی کنونی ما ، براساس تاریخ و تقویم قوم مایا گفته اند که جهان بزودی به پایان خواهد رسید! این موضوع و جذابیت عمومی آن، سبب شده تا هالیوود در سالهای اخیر فیلمهای زیادی براساس این اظهار نظرها تهیه و تولید کند که سرآمد آنها فیلم عجیب و غریب « 2012 » بود که از لحاظ علمی در پایین ترین سطح ممکن هم نمی گنجید!

« در جستجوی دوستی برای آخرالزمان/ Seeking a Friend for the End of the World » جدیدترین فیلمی است که براساس داستان آخرالزمان روانه سینماها شده است اما نه با درونمایه اکشن و ویرانگری، بلکه محوریت فیلم درباره روابط انسانها در دوره آخرالزمان است.

به تازگی شهاب سنگی عظیم رفته رفته در حال نزدیک شدن به کره زمین می باشد که این به معنای از بین رفتن بشریت و تبدیل کره زمین به یک سیاره خالی از سکنه است. گزارشات حاکی از آن است که تلاش عده ای از فضانوردان برای انهدام این شهاب سنگ به نتیجه نرسیده و حال، مردم کره زمین دو هفته فرصت دارند تا تمام کارهای زندگی شان را انجام دهند و پس از آن به دیار باقی بشتابند. دادج ( استیو کارل ) یک کارمند بیمه نه چندان خوش برخورد است که به تازگی همسرش ( بازیگر این نقش همسر واقعی خودِ کارل هست ) بعد از اینکه متوجه شد فرصت زیادی برای پایان عمرش باقی نمانده، ترجیح داد وی را ترک کند و به دنبال خوش گذرانی های آخر عمری برود! دادج هم بعد از ترک همسرش تصمیم می گیرد تا با ماشین به دنبال دوست زیبایش در دوران دبیرستان برود تا بتواند روزهای آخر عمرش را در کنار او بگذارند. او قبل از آغاز سفرش با دختری به نام پنی ( کیرا نایتلی ) که در همسایگی او زندگی می کند آاشنا می شود. پنی به دلیل نرسیدن به پرواز انگلستان به منظور آخرین دیدار با خانواده اش ، به شدت ناراحت و غمگین است. این دو بعد از آشنایی تصمیم می گیرند به همراه یکدیگر عازم سفر جاده ای خود شوند؛ سفری که اتفاقات زیادی برایشان بوجود می آورد.

« در جستجوی … » بر خلاف اکثر ساخته های آخرالزمانی هالیوود درونمایه ای کمدی دارد که این اصل در اواخر فیلم حتی جایش را به درام هم می دهد. لورنا اسکافاریا کارگردان این فیلم، سعی کرده با مطرح کردن یک موضوع جذاب آخرالزمانی، روابط انسانها را در این دوره زمانی پر استرس در قالب یک فیلم جاده ای به تصویر بکشد که نتیجه کارش تا حدود زیادی راضی کننده است اما اشکلاتی هم دارد.

شخصیت های اصلی داستان دادج و پنی هستند که رهسپار جاده های طویل آمریکا می شوند تا هرکدام از آنها به هدف خود برسند. دادج قصد دارد تا دختری که در دبیرستان عاشقش بوده را دوباره ملاقات کند و پنی هم قصد دارد هرطور که شده به دیدار خانواده اش در انگلستان برود. البته همه ما می دانیم که این هدف های از پیش تعیین شده دقیقاً براساس آنچه که ما تصور می کنیم پیش نخواهد رفت و در جریان داستان اتفاقات و تغییر جهت های فراوانی به وقوع خواهد پیوست که این تغییر جهت ها در « در جستجوی… » به درستی و به موقع به اجرا در می آیند. فیلم در آغاز سفر دو نفره دادج و پنی سعی می کند با دیالوگ های فراوان دادج و پنی، تماشاگر را با تضاد و تفاهم این دو شخصیت آشنا کند و می توان گفت که این کار را هم به خوبی انجام داده و توانسته یک بیوگرافی مشخص از دو شخصیت داستان برای تماشاگر ترسیم کند.اما متاسفانه این شخصیت پردازی خوب در ادامه داستان مسیر غیرقابل پیش بینی به خود می گیرد و شخصیت ها به حال خود رها می شوند.

سپس نوبت به اجرای بخش کمدی داستان می رسد که باید گفت نسبتاً راضی کننده است اما ضعف های مشخصی هم دارد. شوخی های فیلم اگرچه به سبک اکثر ساخته های امروز هالیوود بی ادبانه و افسار گسیخته نیستند اما تا حدود زیادی هم کهنه و از کار افتاده هستند. البته فیلم یک سکانس رستوران ( البته اگر بتوان نام رستوران بر آن گذاشت! ) دارد که در آن همه نوع خل و چلی پیدا می شود و لحظه های بامزه ای هم در آن رقم می خورد اما به جز این موارد محدود ، شوخی های دیگر فیلم رنگ و رویی کهنه دارند و با اطمینان می توان گفت که توان خنداندن تماشاگر را ندارند. این ضعف را تا حدود زیادی می توان به فرم نقش آفرینی استیو کارل در این فیلم ربط داد که برخلاف اکثر کمدی هایش در اینجا شخصیتی جدی دارد و کارگردان هم دست اش را به اندازه کافی باز نگذاشته تا استیو کارل همیشگی باشد. کیرا نایتلی هم که کلاً در نقش کمدی باورپذیر نیست و تلاشهایش هم ما را مجاب نمی کند که بتوانیم احیاناً به شوخی هایش بخندیم.

اما خوشبختانه در اواخر فیلم ما شاهد شکل گرفتن یک درام خوش ساخت هستیم که پیامهای اخلاقی خوبی در آن نهفته است. در واقع اسکافاریا از ابتدای فیلم با نشان دادن خرابی های فراوان شهر و آشوبی که به پا می شد ، سعی داشت این نکته را به تماشاگر انتقال دهد که مردم در هنگام مواجه با مشکلات ، خودشان را می بازند و تبدیل به موجوداتی درنده می شوند که این موضوع در اواخر فیلم جایش را به دوستی و مهربانی – حتی در این مدت کوتاه زندگی – می دهد که می تواند تاثیر مثبتی بر مخاطب بگذارد. البته اسکافاریا با هوشمندی تمام ، اجازه نداده که تماشاگر دادج و پنی را شیفه یکدیگر فرض کند چراکه تا اواخر فیلم به درستی مشخص نمی شود که آیا این دو به یکدیگر علاقه مند شده اند و یا صرفاً از سر انسان دوستی به یکدیگر کمک می کنند.

شیمی بین دو بازیگرا اصلی فیلم برخلاف تصور عمومی ، بهتر از چیزی هست که فکر می کنید. شاید اگر پیش از این به شما می گفتند که در یک فیلم کمدی قرار است استیو کارل را در کنار کیرا نایتلی قرار دهند، به نشانه تعجب چشمهایتان بزرگ می شد اما در عمل این حضور نه تنها باعث رنجش تماشاگر نمی شود بلکه باید گفت این دو تا حدود زیادی موفق شده اند بازی یکدیگر را تکمیل کنند. استیو کارل در این فیلم آن خنده های بلند اش را کنار گذاشته و تبدیل به مرد میانسالی شده که نشانه های افسردگی هم درش دیده می شود. شخصاً فکر نمی کردم کارل بتواند به این خوبی از پس این نقش برآید اما با تماشای فیلم کاملاً به اشتباه خودم پی بردم. اما در مورد کیرا نایتلی باید بگویم که هنوز هم اعتقاد دارم او برای این نوع فیلمها ساخته نشده. علی رغم بازی قانع کننده نایتلی در نقش پنی، بازیگران زیادی بودند که می توانستند به مراتب طراوت بیشتری به این شخصیت بدهند. نایتلی بازیگر بدی نیست اما قبول کردنش در کمدی هایی به این سبک کار بسیار مشکلی است.

در نهایت باید بگویم که « در جستجوی… » فیلم بسیار خوبی هست که اتفاقاً حرف های مفید زیادی برای مخاطبانش دارد. « در جستجوی … » را لورنا اسکافاریا ساخته که اولین تجربه کارگردانی او به حساب می آید. پیش از این اسکافاریا در مقام نویسنده « لیست موسیقی بی نهایت نیک و نورا / Nick and Norah’s Infinite Playlist » را روانه سینماها کرده بود که اتفاقاً کمدی بسیار خوبی هم بود. پیام اصلی خانم اسکافاریا برای مخاطبین « در جستجوی… » این بوده که « ممکن هست با نزدیک شدن به پایان ، یک شروع دیگر را آغاز کنید».

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگیرد قانونی می شود.

به جمع طرفداران مووی مگ در فیس بوک بپیوندید