حاشیههای اکران فیلمها در سال 1391 از نوروز آغاز شد و این زمانی بود که حوزه هنری و شهرداری به دنبال اعتراض انصار حزبالله به اکران دو فیلم «گشت ارشاد» و «خصوصی»، از ادامه اکران این دو فیلم انصراف دادند.
حوزه هنری پیش از شهرداری وارد عمل شد و با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «موج نگرانیها بابت نمایش این دو فیلم در آغاز سال این روزها به اوج رسیده و طبیعی است که حوزه هنری به عنوان یکی از نهادهای فرهنگی که وظیفه خود را پاسداری از دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی میداند، ظرفیت نمایش سالنهای سینمایی خود را در اختیار فیلمهای ضدارزشی قرار ندهد.»
این بیانیه واکنشهای متعددی را میان اهالی هنر و مدیران فرهنگی در پی داشت. گروهی از سینماگران پس از انتشار این بیانیه در خصوص اکران فیلمهای خود ابراز نگرانی کردند و گروهی هم از اکران فیلمها انصراف دادند، به شکلی که در اکران دوم و سوم بهار، به گفته حبیب کاوش سخنگوی شورای صنفی نمایش، این شورا با کمبود متقاضی برای اکران فیلم مواجه شد. در ادامه محسن مومنی رئیس حوزه هنری با اشاره به شرایط اکران نوروزی گفت: «بنده مایل نبودم این سیاست را اعلام کنم، اما مسائل اخیر باعث شد بگویم حداقل 15 فیلم از فیلمهای نوبت اکران امسال در سینماهای حوزه هنری نمایش داده نخواهند شد.»
یک روز بعد علیرضا سجادپور مدیر اداره نظارت و ارزشیابی ابتدا درباره اظهار نظر رئیس حوزه هنری گفت: «من براساس نقل قول سایتها دراینباره صحبت نمیکنم.» و تصریح کرد: «این موضوع باید رسما اعلام شود و ما مطلع شویم تا درباره اظهارنظر کردن یا نکردن آن تصمیم بگیریم.»
زمانی که تمام سایتهای رسمی خبر اکران نکردن 15 فیلم از سوی حوزه هنری را درج کردند، سجادپور در یک گفتو گو عنوان کرد: «این اقدام حوزه هنری قانونی است.» وی با بیان اینکه مجوز اکران از سوی وزارت ارشاد صادر میشود اما مابقی اتفاقات مربوط به صنوف است، گفت: «مجوز اکران از سوی ارشاد صادر میشود اما اینکه سینماها چه فیلمی را اکران کنند یک کار درونصنفی است. الان این صنوف هستند که معتقدند حوزه هنری و شهرداری باید همه را به یک چشم ببینند و فرصت نمایش به فیلمها در سالنهایشان بدهند، اما از نظر قانونی در ارشاد ما هیچ سالنی را چه خصوصی و چه نیمه دولتی به نمایش هیچ فیلمی اجبار نمیکنیم.»
وی ادامه داد: «سینماها موظف هستند از میان فیلمهایی که در هر دوره مجوز اکران می گیرند،فیلم انتخاب کنند، بنابراین صحبت دوستان خلاف قانون نیست اما به هرحال صنف را هم باید قانع کنند و این شائبه در میان صنوف به وجود نیاید که با انتخاب فیلمها برای نمایش در سالنها به نوعی باندبازی سیاسی، دستهبندی و رفاقتگرایی و آسیب زدن به بخشی از صنف است به قیمت ضربه زدن به بخش دیگری از صنف.»
پرونده این مشکلات بسته نشد و همانطور که حوزه هنری وعده داده بود، زمانی که قرار شد «پس کوچههای شمرون» در اولین اکران تابستان 91 روی پرده سینماها برود، حوزه هنری و شهرداری رسما اعلام کردند این فیلم را در سینماهای زیر مجموعهشان اکران نمیکنند.
به گفته کاوش سخنگوی شورای صنفی نمایش، حوزه هنری و شهرداری بدون دیدن این دو فیلم گفتهاند این فیلم را در سینماهای خود نمایش نمیدهند. بعد از این ماجرا، شورای صنفی نمایش تصمیم گرفت به وسیله قانون با این رفتار حوزه هنری و شهرداری برخورد کند.
چند روز بعد و در 23 خردادماه اعضای شورای عالی سینما سومین جلسه خود را در سال 91 با حضور رئیس جمهور برگزار کردند. یکی از مصوبات این جلسه، تدوین و تصویب آییننامه جلوگیری از رفتارهای سلیقهای و غیرقانونی در راستای اکران فیلمهای دارای مجوز از سازمان امور سینمایی کشور بود.
این مصوبه به منزله شروع رفتار قانونی با نهادهایی بود که در خصوص اکران فیلمها فراقانونی عمل میکردند. جمال شورجه یکی از اعضای شورای عالی سینما نیز در گفتوگو با خبرآنلاین، مطرح کرد با اینکه رئیس حوزه هنری آقای خاموشی از اعضای شورای عالی سینماست، اما در جلسات این شورا حضور پیدا نمیکند تا در خصوص مشکلات این حوزه در خصوص فیلمهای اکران صحبت شود.
اقدام بعدی حوزه هنری، اکران نکردن «خوابم میآد» رضا عطاران در سینما آزادی بود. بعد از درج این خبر در رسانهها و فروش بالای این فیلم، حوزه هنری حرف خود را پس گرفت و بعد از کسادی گیشهها در بهار 91، تصمیم گرفت این فیلم در در سالنهای سینما آزادی نمایش دهد،
اما شورای صنفی نمایش حواله فیلم سینمایی «خوابم میآد» را به سینما آزادی به عنوان یکی از شاخصترین پردیسهای سینمایی کشور نداد تا هم این سینما از مزیت فروش این فیلم بیبهره بماند و هم رضا عطاران نتواند مخاطبان سینما آزادی را به جمع بینندگان نخستین فیلمش اضافه کند. کار به همینجا ختم نشد و شورای صنفی نمایش حواله فیلم «کیمیا و خاک» را هم به سینما آزادی نداده است.
رضا سعیدیپور مدیر سینما آزادی در گفت وگو با ایسنا، با تایید این موضوع گفته بود: «ما اکنون حواله کپی فیلم سینمایی «کیمیا و خاک» را در اختیار نداریم و نمیتوانیم آن را در سینما آزادی اکران کنیم. همچنین حواله فیلم سینمایی «خوابم میآد» هم به این سینما داده نشد و ما آن فیلم را هم نتوانستیم نمایش دهیم.» در ادامه حبیب کاوش از اختصاص پیدا نکردن فیلمی از سوی شورای صنفی به سینما آزادی به دلیل اقدام اخیر این سینما مبنی بر اکران نکردن یک فیلم در سالنهای خود، خبر داد.
سپس وقتی حوزه هنری اجازه اکران «پس کوچههای شمرون» را در سینماهایش نداد، شورای صنفی نمایش هم اعلام کرد حواله هیچ فیلمی را برای سینماهای این نهاد صادر نمیکند. رئیس شورای صنفی نمایش چندی قبل اعلام کرد تا تعطیلی سینما آزادی که متعلق به حوزه هنری و شهرداری تهران است، پیش خواهند رفت. این اقدام شورای صنفی نمایش، باعث شد مدیر سینما آزدی واکنش نشان دهد. او به فارس گفت این اقدام شورای صنفی نمایش منجر به تعطیلی سینما آزادی میشود.
بعد از این اتفاقات برخی از سایتها، خبر از جایگزینی سینما اریکه ایرانیان به جای سینما آزادی به عنوان سرگروه درج کردند. مدیر اریکه ایرانیان به ایسنا گفت: «به طور رسمی هنوز چیزی به ما اعلام نشده و فعلا این موضوع در حد حرف و حدیث است که در چند روز آینده سرانجام آن مشخص خواهد شد.»
به گزارش خبرآنلاین،دوشنبه پنجم تیرماه به دستور جواد شمقدری قرار بود جلسه شورای صنفی نمایش به حضور دو نماینده حوزه هنری و شهرداری برگزار شود. منبتی نماینده شهرداری در این جلسه حاضر شد اما به دلیل حاضر نشدن نماینده حوزه هنری این جلسه هم نتیجهای در برنداشت
ذره بین : خیلی جالبه که کل دوران کار این آقایان در حال بررسی تعطیل یا اکران کردن یا نکردن هست!