خلاصه داستان:
کاظم (هادی حجازی فر) که به آتابای مشهور است، پس از اینکه در رابطه ای عاطفی شکست می خورد، مسیر زندگی اش تغییر کرده و حالا در روستای خود که در اطراف شهر خوی قرار دارد زندگی می کند. کاظم که گذشته سختی داشته، در روستا با اتفاقات مختلفی مواجه می شود که…
کارگردان:
نیکی کریمی: بازیگر زن مشهور و پرافتخار سینمای ایران که در عرصه کارگردانی نیز آثاری را روانه سینما کرده است. از ساخته های نیکی کریمی می توان به «شیفت شب» و «سوت پایان» اشاره کرد که در مجموع دستاوردی برای او در جایگاه کارگردان به همراه نداشته اند.
نقد فیلم «آتابای»:
«آتابای» را هادی حجازی فر نوشته که خودش نقش اصلی فیلم را نیز ایفا کرده است. فیلمی در نزدیکی شهر خوی فیلم‌برداری شده و قرار است عاشقانه‌ای تلخ را بر بستر بومی این منطقه روایت کند. اما مشکل اصلی این جاست که هیچ ویژگی محلی در این عاشقانه یافت نمی‌شود که محل رخداد داستان را توجیه نماید. «آتابای» به طور خلاصه درباره عشق‌های نافرجامی است که تبدیل به زخمی کهنه در وجود انسان‌ها شده و سرنوشت متفاوتی را برای هرکدام از آنان رقم‌زده است اما این که چرا باید بستر رخداد این عشق منطقه‌ای نزدیک به خوی باشد، مشخص نیست!
نیکی کریمی کارگردان «آتابای»، سعی کرده تا با گرفتن نماهای باز از منطقه‌ای که فیلم در آن فیلم‌برداری شده، حال و هوای بومی آن محل را به فیلم اضافه کند اما این به‌تنهایی نمی‌تواند توجیهی برای ساخت فیلم در منطقه‌ای خاص باشد چراکه توجه به فرهنگ بومی صرفاً به معنای ساخته‌شدن یک فیلم سینمایی در یک شهر نیست و باید به مؤلفه‌های بومی اثر نیز توجه ویژه داشت و آن را به زبان سینما به تصویر کشید، اتفاقی که در «آتابای» نیفتاده است.
«آتابای» در بخش داستانی نیز اگرچه در ابتدا شروعی امیدوارکننده دارد و به‌خوبی شخصیت کاظم را به مخاطب معرفی می‌کند، اما در ادامه راه مسیر را گم‌کرده و شاعرانگی را به داستان اضافه می‌کند که تبدیل به پاشنه آشیل فیلم شده است. متأسفانه فیلم که توانسته بود تا اواسط قصه شخصیت‌پردازی کاظم را به‌درستی پیش ببرد و مخاطب را با او همراه کند، به یکباره در انتهای فیلم تمرکز خود را ازدست‌داده و تبدیل به عاشقانه‌ای نوجوانانه با دیالوگ‌های عجیب می‌شود. لحظاتی که در آن از رازهای کاظم پرده برداشته شده و دلایل کلیشه‌ای برای رفتار و سبک زندگی خود بیان می‌کند تا مسیر موفق ابتدایی فیلم در انتها به جاده خاکی برسد و پل‌های پشت سر ویران شود.
متأسفانه «آتابای» هرچقدر که در خلق رابطه کاظم با آیدین و یحیی موفق است، در ساختن عاشقانه ناتوان و کم‌کار است درحالی‌که قرار است قلب تپنده قصه، رابطه عاشقانه کاظم باشد. متأسفانه نیکی کریمی نتوانسته رابطه عاشقانه قابل قبولی در «آتابای» بسازد و به‌جای اینکه برای این ارتباط به‌خوبی مقدمه تعریف کند و در نهایت آن را به بلوغ برساند، به‌سرعت آن را به جریان می‌اندازد و در نهایت ترجیح می‌دهد تا با یک دیالوگ از کاظم، تمام آنچه را که می‌بایست تماشاگر در طول فیلم مشاهده کرده و با تمام وجود آن را باور کند را سرهم کند.
بااین‌حال، شاید بتوان گفت که آرامش حاکم بر فیلم «آتابای» بتواند یک مزیت برای اثر محسوب شود. به طور واضح، «آتابای» تا به این جا بهترین فیلم نیکی کریمی محسوب می‌شود. کارگردانی که بالاخره ترجیح داده از ساخت فیلم‌های آپارتمانی که می‌توان گفت همگی آن‌ها نیز ناموفق بوده فاصله بگیرد و قصه‌ای، هرچند ناقص و پر ایراد را در مکانی غیر از آپارتمان روایت کند. نیکی کریمی سعی کرده در «آتابای» تا حدی وام‌دار آثار کیارستمی باشد اما به طور مشخص، راهی طولانی را برای رسیدن به این نقطه در پیش خواهد داشت.
«هادی حجازی فر» که نویسنده فیلمنامه نیز بوده، بازی خوبی در نقش اصلی فیلم داشته و چون شخصاً فیلمنامه را به رشته نگارش درآورده، شخصیت کاظم را به‌خوبی شناخته و آن را اجرا کرده است. هرچند که گاهی نیکی کریمی با ثبت نماهای کلوزآپ متعدد، بازی حجازی فر را تحت‌تأثیر قرار داده است. جواد عزتی نیز در حضور کوتاهی که در فیلم داشته توانسته تأثیر خودش را بر داستان بگذارد. دراین‌بین نباید از موسیقی فوق‌العاده حسین علیزاده نیز غافل شد که تأثیر بسزایی در زنده شدن احساسات در تماشاگر ایفا کرده است.
«آتابای» در ظاهر دلنشین و خوشایند است اما با نگاهی دقیق‌تر می‌توان ضعف‌های آشکاری را در اثر مشاهده کرد باعث شده فیلم از تبدیل‌شدن به یک اثر یکدست دور بماند. عاشقانه ناقص فیلم به انضمام پایان‌بندی عجولانه‌ای که نویسنده و فیلمساز برای قصه ترسیم کرده‌اند، در نهایت باعث می‌شود تا از «آتابای» همان جاذبه‌های طبیعی که فیلمساز از طریق نمای لانگ شات آن‌ها ثبت کرده برجای بماند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که تماشای «آتابای» برخلاف بسیاری از آثار امروز سینمای ایران حداقل آزاردهنده نیست و می‌توان به‌راحتی به تماشای آن نشست!
منتقد: میثم کریمی
این مطلب به‌صورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می‌گردد.
به صفحه اینستاگرام مووی مگ بپیوندید
نام فیلم: آتابای
کارگردان: نیکی کریمی
فیلمنامه: هادی حجازی فر
تهیه‌کننده: نیکی کریمی
مدیر فیلم‌برداری: سامان لطفیان
بازیگران:
هادی حجازی فر
جواد عزتی
سحر دولتشاهی
