نقد و بررسی فیلم فعالیت های ماوراء طبیعی (Paranormal Activity 4)

اولین قسمت از سری فیلمهای « فعالیت های ماوراء طبیعی » یک موفقیت کامل هنری و مالی برای سازندگان بود. این فیلم بسیار کم هزینه توانست به یکی از سودآورترین فیلمهای دهه ی اول قرن بیست و یکم مبدل شود و متاسفانه سازندگان که مزه این سودهای کلان زیر دندانشان گیر کرده بود، تصمیم به ارائه نسخه های بعدی از این فیلم گرفتند که در یک جمع بندی کلی می توان گفت همگی آنها آثار نازل و به شدت تکراری بودند که حتی نتوانسته بودند فرمول های ترساندن مخاطب که در قسمت اول به خوبی به کار گرفته شده بود را دوباره اجرا کنند. قسمت دوم، در مقایسه با قسمت اول یک شکست کامل به حساب می آمد. در این قسمت سعی شده بود تا داستان دنباله داری برای قسمت اول فیلم روایت شود که در نهایت به دلیل فیلمنامه به شدت ضعیف و بی منطق، تبدیل به یک اثر نازل سینمایی شد. گمان می رفت که با اکران این قسمت و انتقادات تندی که از آن شده بود، این فیلم برای همیشه به بایگانی هالیوود سپرده شود اما قسمت سوم هم از راه رسید و اینبار تهیه کنندگان ما را به دنیای کودکی کتی و کریستی بردند تا مشاهده کنیم که یک روح بیکار، چطور در تمام مدت طول عمر این دو خواهر در حال اذیت کردن آنها بوده است!

حالا در کمال تعجب، قسمت چهارم از فیلم « فعالیت های ماوراء طبیعی » به اکران عمومی در آمده، فیلمی که شاید دیگر کمتر کسی پیدا بشود که بتواند از آن بترسد و در موارد حاد تر، شاید « فعالیت ای ماوراء طبیعی 4 » حتی باعث شود شما در مواردی به خنده بیفتید!

قسمت چهارم فیلم « فعالیت های ماوراء طبیعی » حول محور یک دختر نوجوان به نام اَلکس ( کاترین نیوتن ) می چرخد. اَلکس به همراه پدر و مادرش که به نظر می رسد روابط خوبی با یکدیگر ندارند و برادر کوچکش زندگی می کند. آلکس و خانواده اش اگرچه خانواده خوشبختی به نظر نمی رسند، اما مانند بسیاری از خانواده های آمریکایی سعی می کنند تا روزهایشان را به بهترین نحو ممکن بگذرانند اما با ورود همسایه جدید به محله ایی که آنها در آن زندگی می کنند، زندگی آنان دچار بحران می شود. رابی ( برادی آلن ) ، پسرِ همسایه ، پس از اینکه مادرش مریض می شود، به خانه اَلکس می آید تا مدتی در کنار آنها باشد. رابی و برادرِ اَلکس ، خیلی زود با یکدیگر دوستان صمیمی می شوند و این از نظر اَلکس کاملا عجیب و غیرمنتظره است. همچنین به تازگی با اضافه شدن رابی به جمع خانواده اَلکس، فعالیت های مشکوکی نیز در این خانه مشاهده شده است که پیش از آن هرگز دیده نشده بود. از اینرو ، اَلکس و دوستش ( شایولی ) تصمیم می گیرند تا با استفاده از لپ تاپ و تجهیزات تصویربرداری ، سر از کار این صداها و منشاً آن در آورند اما…

« فعالیت های ماوراء طبیعی 4 » مثال بارزِ اثری است که خودش هم نمی داند قرار هست برای ترساندن مخاطبش چه کاری انجام دهد! این فیلم به تبعیت از قسمت های پیشین، بستری را محیا می کند تا اعضای خانه به دلایلی ( که در این قسمت احمقانه ترین دلیل ممکن بکار رفته شده ) کل خانه را مجهز به انواع دوربین های مدار بسته ( در اینجا لپتاپ و وب کم و… ) کنند و سپس بنشینند و ببینند که چرا در نیمه های شب، همیشه اتفاق بدی رخ می دهد. تا اینجا « فعالیت های ماوراء طبیعی 4 » با فرمول آشنای همیشگی اش پیش می رود و حداقل طرفداران این مجموعه فیلمها می توانند ببینند که فیلم محبوبشان در حال مقدمه چینی برای ترساندن آنهاست. اما زمانی که این دوربین ها نصب می شوند و ما وارد دنیای ترسناک خانه اَلکس می شویم، تمام تلاش سازندگان برای ترساندن ما به در بسته می خورد. قالب صحنه های ترسناک فیلم « فعالیت های ماوراء طبیعی 4 » در نمایان شدن یک فرد در پس زمینه صحنه هایی هست که شخصیت ها در حال صحبت با دوربین هستند یا روبروی دوربین در حالت خوابیده به سر می برند. در این صحنه ها ما با یک کودک روبرو هستیم که بی خود و بی جهت سر و کله اش پیدا می شود و در پس زمینه گویی که در حال تماشای یکی از نقاشی های پیکاسو است، به تماشاگر خیره می ماند و آنطور که کارگردانان برای ما عیان کرده اند، ما باید از این وضعیت بترسیم!

فرمول های ایجاد ترس در قسمت چهارم « فعالیت های ماوراء طبیعی » به حدی تکراری و خسته کننده هستند که حتی شاید در بعضی موارد نتیجه معکوس هم بدهند. شاید در قسمت اول وقتی که میکا ، دوربین را بر روی دست می گرفت و به گشت و گذار در خانه برای پیدا کردن کتی می پرداخت، می توانستیم استرس و وحشت را به هنگام یافتن کتی در روی تاب حس کنیم، اما در قسمت چهارم خبری از شخصیت جایگزینی که بتواند حتی ذره ای ترس را به مخاطب القا کند نیست. در اینجا ما با پسربچه ای مواجعه هستیم که قرار هست سبب بروز فعالیت های ماوراء طبیعی در خانه باشد و با دیدنش ترس بر اندام تماشاگر وارد شود، اما فیلم هیچ دلیل قانع کننده ای برای برای ترسیدن از این پسربچه به مخاطب ارائه نمی کند و به نظر من شخصیت اَلکس با آن جیغ های بنفش بسیار ترسناک تر از رابی است!

همچنین باید به استفاده بی رویه از جلوه های صوتی ترس آور ( بووو ) در فیلم اشاره کنم که در این قسمت تبدیل به یک تجربه گوش خراش و ازار دهنده شده است. البته بکارگیری این حربه برای ترساندن تماشاگر ، امری متداول در فیلمهای ترسناک به شمار می رود و حتی می توان گفت بدون ایگونه افکت های صوتی ، فیلم ترسناک، قدرت انتقال ترس به مخاطب را تا حدود زیادی از دست می دهد. اما در « فعالیت های ماوراء طبیعی 4 » این حربه اصلاً کارساز نبوده و استفاده مکرر از آن ، سبب می شود تا پس از مدت کوتاهی، دیگر شنیدن آن هم تاثیری بر احساس مخاطب در آن لحظه نداشته باشد. شاید بهتر بود دو کارگردان این فیلم بجای اینکه بابت هر حرکت مشکوکی که در خانه انجام می شود این افکت های گوش خراش را به فیلم اضافه کنند، آن را نگه می داشتند و در یک صحنه غافلگیر کننده از آن استفاده درستی به عمل می آوردند تا ارزش کار تا این حد نازل نباشد.

بازیگرانی که هم برای قسمت چهارم « فعالیت های ماوراء طبیعی » به کار گرفته شده اند ، کیفیت بالایی ندارند و به جز جیغ های گوش خراش و آزار دهنده ای که توسط خانم کاترین نیوتن در هر 10 دقیقه منتشر می شود، دستاوردی دیگر برای فیلم به ارمغان نیاورده اند. شاید بهترین بازیگران فیلم ، دو کودک خردسالی باشند که بهرحال دیالوگ های خودشان را به خوبی بر زبان می آورند. دوست گیج و کودن اَلکس به نام مت هم هیچ نقش بسزایی در داستان ندارد.

« فعالیت های ماوراء طبیعی 4 » نکته تازه و برجسته دیگری ندارد که بخواهم به آن بپردازم. فیلمنامه کماکان به شدت ضعیف است؛ فرمول ها ایجاد ترس در مخاطب بروز نشده باقی مانده اند و سازندگان فکر کرده اند هنوز بعد از گذشت 5 سال می توانند با تکیه بر همانها، مخاطب را به وحشت بیندازند؛ افکت های صوتی به شدت گوش خراش و بی موقع بکار گرفته می شوند. به نظرم بهتر است که پرونده سری فیلمهای « فعالیت های ماوراء طبیعی » برای همیشه بسته شوند تا شاهد نزول کیفیت این فیلم در هر بار ارائه قسمت جدید از آن نباشیم. قسمت اول این سری از فیلمها یک اثر کاملاً محترم و قابل قبول بود اما با ارائه قسمت های دوم و سوم و حالا قسمت چهارم، کیفیت این آثار به حدی کاهش پیدا کرده که ندرت می توان آن را تحمل کرد. شاید بهتر باشد تهیه کنندگان به دنبال سوژه دیگری بروند و برای همیشه دست از سر داستان « فعالیت های ماوراء طبیعی » بردارند تا حداقل یک خاطره خوش به واسطه قسمت اول این سری از فیلمها برای طرفداران ماندگار شود.

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگیرد قانونی می شود.

به جمع طرفداران مووی مگ در فیس بوک بپیوندید