نقد و بررسی فیلم Hanna ( هانا )

داستان هایی با مضمون ” جاسوس های حرفه ای که می تواند هر بشری را از پا درآورد! ” سالهاست که بر پرده سینماها نقش بسته است. از محبوب ترین این فیلمها هم می توان به سری جیمز باند اشاره کرد. اما با ورود به قرن 21 ، لزوم تغییر در شخصیت جاسوسان در فیلمها احساس شد و در این بین بود که سری فیلمهای بورن متولد شد. فرق سری بورن با جیمز باند این بود که جیسون بورن یک تنه در مقابل دشمنانش ایستادگی نمی کرد و بر خلاف جیمز باند یک انسان عادی بود . هانا فیلمی است که با توجه به فضای مدرن جاسوسی در سینما ساخته شده و خوشبختانه کارگردان بسیار باهوشی به نام جو رایت را هم در پشت دوربین به خود می بیند.

اریک ( اریک بانا ) یک مامور سابق و کارکشته سازمان جاسوسی آمریکا ، CIA ، است که بعد از بازنشستگی اش به همراه دختر خود در خانه جنگلی زندگی می کند. دلیل اریک برای زندگی در جنگل و دور بودن از اجتماع این است که دخترش هانا ( سیرشا رونان ) را تحت آموزش های سنگین جاسوسی قرار دهد تا او هم بتواند به مانند پدرش یک مامور بی نقص شود. هانا که از بچگی تحت آموزش پدر بوده، حالا تبدیل به آدمکشی شده که به راحتی به چند زبان سخن می گوید و توانایی بالقوه ای در از میان برداشتن هدف هایش دارد. بنظر می رسد زمان آن رسیده که هانا بتواند ماموریت های خود را شروع کند، بنابراین اریک قصد دارد تا هانا را برای انجام ماموریتی به اروپا بفرستد. اما پیش از انجام این ماموریت ، محل زندگی این پدر و دختر توسط سرویس جاسوسی آمریکا شناسایی می شود. رهبر گروهی که محل زندگی اریک و هانا را شناسایی کرده ، ماموری خشن به نام ماریسا ( کیت بلانچت ) است. ماریسا بی صبرانه می خواهد تا این پدر و دختر را به دام خود بیندازد و آنها را از بین ببرد. افراد ماریسا بلافاصله بعد از کشف محل زندگی این دو ، به محل مورد نظر رفته و موفق می شوند هانا را دستگیر کنند اما اریک به سختی از مهلکه فرار می کند و بعد از مدتی، هانا هم موفق می شود تا از دست ماموران بگریزد و حالا هانا که تا به حال به دور از پدر خود زندگی نکرده، مجبور است با طبیعت انسانی دست و پنجه نرم کند و…

مطمئناً اگر کارگردان باهوشی مثل جو رایت در راّس سازندگان هانا نبود، مشخص نبود که این داستان به چه شکلی روایت و پایان می یافت. جو رایت کارگردانی است که شهرتش را مدیون ساخت فیلمهایی براساس رمان های مشهور انگلیسی نظیر غرور و تعصب است؛ اینکه جو رایت را در مقام کارگردان در این فیلم می بینیم واقعاً یک نعمت است. رایت در هانا به تماشاگر ثابت می کند که می توان در پس زمینه یک فیلم اکشن ، چیزی به نام منطق را هم جستجو کرد. هانا در مرحله اول فیلمی است که شاید همانند زیادی در عالم سینما داشته باشد ( مثل فیلم فرانسوی نیکیتا ) اما ویژگی ایی که آن را از دیگر فیلمها جدا می کند، توجه و تمرکز بر فیلمنامه و قرار دادن چاشنی احساسات در آن است. هانا دختری است که شاید هیچ کس یارای مقابله با او را نداشته باشد؛ او به چند زبان سخن می گوید و تمام روشهای کشتن را مو به مو به ذهنش سپرده است اما مشکل پیش بینی نشده ایی که برای هانا رخ می دهد، وجه تمایز فیلم هانا با دیگر فیلمهای جاسوسی است. هانا در حین اولین ماموریت اش متوجه می شود نقص بزرگی به نام عدم درک انسانیت دارد. هانا هیچگاه با انسانی صحبت نکرده و تا به حال معنی دوست داشتن را نمی دانسته! تمام چیزی که وی تابحال از زندگی آموخته، تعیین هدف و از میان برداشتن آن بوده است. در سکانسی که هانا با یک خانواده انگلیسی روبرو می شود، شما می توانید اوج هنرنمایی جو رایت را تماشا کنید. در این سکانس هانا چیزی به اسم خانواده را که تا آن زمان ندیده بود، از نزدیک می بیند و البته روابط انسانی و عاطفی آنها با یکدیگر اصلاً برای او قابل درک نیست. اوج هنرنمایی جو رایت در به تصویر کشدن عواطف انسانها در این سکانس یکی از بهترین قسمتهای فیلم است. در کنار بحث اخلاق که در هانا به خوبی روایت می شود، نباید از پیچیدگی منطقی داستان فیلم هم به راحتی بگذریم. هانا در مدت زمان 111 دقیقه ای خود سوالات زیادی را در ارتباط با رابطه هانا و ماریسا مطرح می کند. ماریسا ماموری سنگ دل است که ظاهراً هیچ بویی از انسانیت نبرده و تنها نکته ای که ما در رفتار وی مشاهده می کنیم، خشونت و عدم وجود ظرافت زنانه در وی است! اما در لحظاتی وی در مقابل هانا احساساتی می شود و ما با شخصیتی متفاوتی از وی آشنا می شویم. این رفتارهای متناقض ماریسا در مقابل هانا، یکی از دلایلی است که تماشاگر را مجبور می کند تا فیلم را به انتها برساند و جوابهای خود را در انتهای فیلم دریافت کند. در بحث اکشن فیلم باید خدمتتان عرض کنم که انتظار صحنه های اکشن به سبک شلاقی سری فیلمهای بورن را نداشته باشید . اکشن فیلم در خدمت داستان فیلم است و باعث بالا رفتن آدرنالین خونتان نمی شود.

اما بازی های هانا یکی از بهترین ها در سری فیلمهای جاسوسی به حساب می آید. سیرشا رونان ( تلفظ درست نام او سئوریس یا چیزی شبیه به این است که برای من یکی از مشقت بار ترین کارهای ممکن است! به نظرم تنها کسی که می تواند اسم این او را درست تلفظ کند، خود اوست. یک نکته جالب هم درباره وی این است که معنی اسم و فامیلش به زبان ایرلندی، آزادی است ) یکی از با استعداد ترین بازیگران نوجوان امروز هالیوود است. بازی تاثیر گذار سیرشا در فیلم تحسین شده تاوان که منجر به کاندید شدن وی برای دریافت اسکار شد، و همچنین درام جذاب و دیدنی پیتر جکسون به نام استخوان های دوست داشتنی، از جمله نقش آفرینی های زیبای سیرشا در مدت زمان بازیگری اش بوده است ( او تنها 17 سال سن دارد). سیرشا در نقش هانا یکی از وزنه های فیلم به حساب می آید. بازی خشک و تاثیر گذار وی که در آن لبخندی مشاهده نمی شود، مهمترین دلیلی است که تماشاگر را وادار می کند تا برای این جاسوس نوجوان که هیچ وقت کسی دوستش نداشته دل بسوزاند!. کیت بلانچت اما در نقش ماریسا دیدنی است. بلانچت بازیگری است که همیشه می توان روی بازی او حساب باز کرد. شخصیت خشک و بی روح ماریسا، دقیقا همان چیزی است که بلانچت به آن احتیاج دارد تا در آن بدرخشد و خوشبختانه ما شاهد یکی از بهترین بازیهای بلانچت را در این فیلم هستیم.. بانا هم که از زمان فیلم قبلی اش ، همسر مسافر زمان ، در سال 2009 تا هانا، پدر یک دختر 16 ساله شده! بازی خوبی در نقش اریک داشته است اما بازی خوب وی در مقابل بازیهای عالی سیرشا و بلانچت به نوعی گم شده است.

هانا بعد از مدتها این نکته را به یادم آورد که می توان اکشن سالمی هم ساخت. اکشنی که در آن خبری از تدوین های سیلابی نباشد و البته فیلمنامه منطقی ایی هم داشته باشد. جو رایت متخصص روایت داستان های عاطفی است و به همین دلیل است که در فیلم اکشن هانا، روابط انسانی به شکل جذابی به تصویر کشیده شده و تماشاگر را تا به انتها بر سر صندلی اش می نشاند. هانا را از دست ندهید.