نقد و بررسی فیلم X-Men: First Class ( مردان ایکس :درجه یک )

مردان ایکس : درجه یک، پنجمین قسمت از سری فیلمهای مردان ایکس است. دو قسمت اول مردان ایکس به ترتیب در سالهای 2000 و 2003 به کارگردانی بریان سینگر ساخته شد. سپس ساخت قسمت سوم  مردان ایکس تحت عنوان ” مردان ایکس : آخرین مقاومت ” را به برت راتنر سپردند که به علت کثرت شخصیت های داستان و نداشتن خط مش مشخص، در مقایسه با قسمت های قبل فیلم ضعیف تری به حساب می آمد.. چهارمین قسمت که البته برای سری مردان ایکس دنباله به حساب نمی آمد، ” مردان ایکس : ولورین ” نام داشت که توسط گاوین هود کارگردانی شد. ولورین همانطور که از نامش پیداست درباره شخصیت ولورین بود و به دیگر شخصیت های فیلم کاری نداشت. ولورین هم به مانند آخرین مقاومت ، فیلم خسته کننده ایی بود که به نظر می رسید هدف و مسیر مورد نظرش را گم کرده است و وارد مسیری ناشناخته شده که برای طرفدارانش جذاب نیست. حالا پنجمین قسمت از مردان ایکس با نام ” مردان ایکس : درجه یک”  به اکران درآمده که اتفاقاً این یکی هم یک مقدمه برای این سری فیلم به حساب می آید و داستان دو شخصیتِ پروفسور چارلز و اریک ( ماگنت ) را دنبال می کند و در این بین کمی هم به ماجرای عاطفی چارلز و دوست قدیمی اش ، ریون ، می پردازد. البته علاوه بر این 2 داستان اصلی، چند داستان فرعی هم به فیلم اضافه شده که نبودش بهتر از بودنش بود.

داستان درجه یک از این قرار است : سال 1944 است و اریک در یکی از اردوگاه های نازی ها گرفتار شده است و به دلیل داشتن قدرت مافوق طبیعی اش در خم کردن فلزات، مکرراً توسط دکتری به نام کلاوس اشمیت  ( کوین بیکن ) مورد آزار و اذیت قرار می گیرد. اِریک در این اردوگاه متاسفانه  شاهد مرگ مادرش توسط کلاین است و به همین جهت کینه ای عظیم در دلش ایجاد می شود. در همین زمان در ایالات متحده ، چارلز ژاویر  پسر جوانی است که قدرت تمرکز و تله پاتی او یکی از ویژگی های خارق العاده او به شمار می آید اما او سعی می کند بجای استفاده نابجا از آن، به یادگیری اصول استفاده از آن و همچنین مطالعه درباره دیگر موجودات جهش یافته بپردازد. به سال 1960 می رویم. حالا اِریک ( مایکل فاسبندر ) مرد جوانی شده که در پی انتفام گرفتن از دکتر اشمیت است که اکنون با نام سباستین شاو در ایالات متحده فعالیت می کند. ژاویر (جیمز مک آووی ) هم در حال حاضر مراحل آخر دانشگاه را به پایان می رساند و بزودی در مقام یک پروفسور خواهد بود.اما خطری بزرگ جهان را تهدید می کند. دکتر شاو به تازگی با تحریک دو دولت ایالات متحده و شوروی قصد دارد تا جنگی اتمی به راه بیندازد تا از این طریق بتواند موجودات قدرتمند ماوراء طبیعی را کشف کند و از آنها سوء استفاده کند. بنابراین CIA از پروفسور ژاویر درخواست می کند تا تیمی از موجودات جهش یافته تشكيل دهد و بر این مشکل فائق آید و…

قبل از تماشای مردان ایکس : درجه یک فکر می کردم که باز هم با یک مردان ایکس بی هدف روبرو خواهم شد که تنها می خواهد اصل و نسب شخصیت های داستانش را به تماشاگران بی حوصله سینما نشان دهد، اما بعد از تماشای آن نظرم کاملاً عوض شد. مردان ایکس : درجه یک به خوبی توانسته ضعف های دو قسمت پیش را برطرف کند و به ماهیت اصلی خود یعنی سرگرم کردن تماشاگر برگردد. یکی از مشکلات ولورین این بود که بیش از حد به شخصیت اصلی داستان بها داده شده بود و همچنین اثری از شخصیت های آشنای کمیک مردان ایکس در آن به چشم نمی خورد که این قضیه باعث ناامیدی تماشاگران شده بود. بنابراین نویسندگان که عدم استقبال تماشاگران از ولورین را شاهد بودند ، تصمیم گرفتند تا در برتر که این یکی هم مقدمه ایی بر رابطه دو شخصیت اصلی سری داستان های مردان ایکس هست، بیشتر شخصیت های کلاسیک داستان را بار دیگر در کنار یکدیگر جمع کنند و چاشنی اکشن آن را هم که شناسنامه اصلی این سری از داستان ها است، پر رنگ تر کنند. نتیجه آن شده که بیشتر شخصیت های کمیک مردان ایکس در برتر گرد هم آمده اند و فرصت کم نظیری را در اختیار تماشاگران قرار داده اند تا آنها را یکجا در فیلم ببینند. اما این حضور پر رنگ شخصیت های داستان به این معنی نیست که فیلم به همه آنها پرداخته است. همانطور که سازندگان پیش از اکران فیلم عنوان کردند، هسته اصلی برتر بر پایه رابطه بین اریک و چارلز ( که در داستان اصلی به ترتیب نقشهایشان توسط ایان مک کلین و پاتریک استوارت ایفا می شد ) است. دو دشمن قدیمی که در برتر دو دوست صمیمی هستند و قرار است در این قسمت به تماشاگران نشان داده شود که چه عاملی باعث اختلاف این 2 و تبدیل شدنشان به دو دشمن سرسخت شد.. البته خوشبختانه برتر اشتباه ولورین را تکرار نکرده و اینبار شاهد یک داستان دراماتیک نیستیم. اکشن یکی از نقاط قوت فیلم به حساب می آید که از لحاظ جلوه های بصری کم و کسری ندارد؛ البته در بعضی از سکانس ها ضعف نرم افزاری در پرداخت جلوه های ویژه به چشم می خورد اما روی هم رفته جلوه های ویژه برتر قابل قبول است و می تواند تماشاگران را راضی کند. اما انتقادی هم بر فیلم وارد است و آن هم دمیدن مایه های سیاسی به فیلم است. متاسفانه هالیوود روندی را آغاز کرده که بر پایه آن شخصیت های داستانهای کمیک در مسائل واقعی دنیا دخالت داده می شوند! و باید نقش ناجی را ایفا کنند. قرار دادن پس زمینه بحران جنگ سرد و فرستادن موجودات جهش یافته برتر برای مقابله با آن و نجات دنیا، امری نیست که تماشاگر به راحتی از کنار آن بگذرد. چه بهتر بود که این شخصیت های داستان به جای تلاش برای نجات آمریکا و جهان از دست شوروی خونخوار!! در یک داستان و مکان غیر واقعی به دنبال نجات انسانها می رفتند. فیلم اگرچه اصلاً یک اکشن است و هدفش هم سرگرم کردن تماشاگر، اما با اینحال نمی توان پس زمینه های سیاسی و پیام های آن را نادیده گرفت و چشم بر آنها بست.

بازیگران نیز یکی از نکات مثبت فیلم به حساب می آیند. در برتر خبری از بازیگران نام آشنای داستان اصلی مردان ایکس نیست. اینبار بازیگران جوان فیلم را هدایت می کنند و به خوبی هم اینکار را انجام داده اند. جیمز مک کووی که با فیلم تحت تعقیب به هنرپیشه ایی قابل اعتماد در فیلمهای اکشن تبدیل شد، بهترین بازی را در برتر ارائه داده است. رابطه ی عاطفی او با ریون ( با نقش آفرینی جنیفر لارنس ) بهترین داستان فرعی فیلم به شمار می رود. کمتر پیش آمده بود که در سری مردان ایکس رابطه عاطفی بخش قابل اعتنایی برای تماشاگران باشد اما به لطف کارگردانی حرفه ایی متیو وان ، اینبار ما می توانیم یک رابطه عاطفی منطقی و قابل باور را در مردان ایکس شاهد باشیم. متیو وان پیش از این توانسته بود در فیلم کمدی- اکشن اُدرنگی، رابطه ی ساده پدر و دختر را تبدیل به جذاب ترین بخش فیلم کند. او با در برتر سعی کرده با فرمولی مشابه در پس زمینه اکشن فیلم ، رابطه ایی عاطفی را به تصویر بکشد که به نظرم در این راه به خوبی موفق شده است. مایکل فاسبندر در نقش اریک نیز بازی بسیار خوبی دارد. خشم و کینه اریک از دکتر شاو به دلیل مرگ مادرش که در سکانس آغازین فیلم به وقوع می پيوندد ( یکی از خشن ترین سکانس هایی که می توانید در سری مردان ایکس ببینید ) باعث می شود تا تماشاگر بر خلاف تصویر ارائه شده از آن در قسمت های قبلی فیلم ، اریک را انسانی ذاتاً بد نداند و حتی با او بر سر کوبیدن بر سر دنیا موافق باشد. کوین بیکن هم در نقش دکتر شاو ی خبیث بازی بسیار خوبی دارد. مدتها بود که بیکن را در هیبت یک شخصیت منفی ندیده بودیم. بیکن با آن قیافه خشن و خشک اش یکی از بهترین انتخابها برای شخصیت منفی بوده است..

مردان ایکس : درجه یک در مقایسه با ولورین از هر لحاظ فیلم بهتری است. برتر با اینکه باز هم مقدمه ایی برای معرفی شخصیت های مردان ایکس است اما به راحتی می تواند رضایت طرفداران این سری را جلب کند. تنها مشکلی که من با فیلم دارم همان پس زمینه ی سیاسی فیلم است که به نظرم اگر نبود می توانست نتیجه بهتری داشته باشد. واقعاً چه لزومی داشت که خاطرات جنگ سرد و محیط خفقان آن دوران بار دیگر زنده شود و در جریان آن، مردان ایکس برای مقابله با این مشکل دست به کار شوند؟!

منتقد : میثم کریمی