نسل کشی ارامنه در دوران جنگ جهانی اول، یکی از تاثیرگذارترین و وحشیانه ترین اقدامات تاریخ بشریت علیه یک کشور می باشد که سالهاست حکومت ترکیه مانع از تحقیقات مستقل درباره آن شده است. گفته می شود طی گذشت چند سال از آغاز جنگ جهانی اول، نزدیک به یک و نیم میلیون ارمنی توسط حکومت عثمانی قلع و قمع شدند و زنان و کودکان بسیاری برای بردگی نیز به این کشور منتقل شدند. این فاجعه بشری در فیلم « قول » دستمایه ساخت اثری عاشقانه شده است.
داستان فیلم در دوران جنگ جهانی اول رخ می دهد. میکائیل ( اسکار آیزاک ) مرد جوانی است که دهکده کوچک را ترک می کند تا بتواند در شهر قسطنطنیه به ادامه تحصیل بپردازد. او در این شهر با روزنامه نگار آمریکایی مشهوری به نام کریس ( کریستین بیل ) و نامزد او به نام آنا ( شارلوت لی بون ) آشنا می شود و کمی بعد دلباخته آنا می شود اما با رویکرد حکومت عثمانی در قبال ارامنه، او دستگیر شده و به کمپ کار اجباری فرستاده می شود و…
« قول » را تری جورج کارگردانی کرده که از آخرین ساخته سینمایی اش به نام « Stand Off » 6 سال گذشته، اثری با نقش آفرینی برندان فریزر که امروز نه کسی آن فیلم را به یاد دارد و نه کسی می داند برندان فریزر کجاست! با اینحال جورج سازنده یک اثر فاجعه محور دیگر درباره نسل کشی در رواندا به نام « هتل رواندا » بوده که یکی از بهترین آثار ساخته شده در سینما درباره نسل کشی به شمار می رود و برای او نیز نامزدی اسکار را نیز به همراه داشته است.
اثر جدید تری جورج نیز قرار است یادآور موفقیت های او در « هتل رواندا » باشد اما فیلمنامه اثر اجازه رسیدن به چنین نقطه ای را نمی دهد. شاید مهمترین نکته درباره « هتل رواندا » که سبب موفقیت اثر گردیده بود، تمرکز و تاکید فیلمساز بر اتفاقات فیلم و اجتناب از پرداختن به مسائل حاشیه ای نسل کشی در رواندا بود که سبب یکپارچگی و البته تاثیرگذاری اثر گردیده بود. اما در « قول » وضعیت اینچنین نیست و نسل کشی ارامنه در پس زمینه داستان به وقوع می پیوندد و اگرچه نقش پررنگی در داستان دارد، اما رفت و برگشت دائم داستان به سمت و سوی مثلث عاشقانه و مصائب میکائیل، باعث شده تا اثر یکدستگی خود را از دست دهد.
فیلم زمانی که به داستان عاشقانه میان میکائل و آنا و البته حضور کریس می پردازد، اثری ساده و خنثی است که هیچ ویژگی ارزشمند منحصر به فردی ندارد. در این بخش از فیلم مطابق انتظار، کلیشه های رایج ژانر رعایت شده و خلاقیتی هم در جزئیات روایت این کلیشه ها به چشم نمی خورد تا عاشقانه فیلم کسل کننده به نظر برسند و قابلیت بالایی برای فراموش شدن داشته باشند.
در پرداخت فیلم به موضوع ارامنه نیز فیلم دچار ضعف های آشکاری است و بی آنکه سکانس های دستگیری و کشتار و باقی موارد، ارتباط مشخصی به یکدیگر داشته باشند در قالب اپیزودهای مختلف به نمایش در می آیند. به نظر می رسد که تری جورج می خواسته به هر روشی که امکان دارد آنچه که درباره کشتار ارامنه شنیده را به تصویر تبدیل نماید اما از یاد برده که می بایست برای به تصویر کشیدن چند موقعیت تاریخی در سینما، ایجاد یک بستر داستانی مناسب نیاز است تا ماندگاری اثر در ذهن مخاطب تضمین شود. در فیلم شخصیت های متعددی وجود دارند که پیامهای سیاسی مستقیم ارایه می کنند که این روش از فیلمسازی سالهاست که منسوخ شده و کاربردی هم در سینما ندارد.
اما « قول » ویژگی های مثبتی هم دارد که فیلمبرداری و بازیگری از جمله آن به شمار می رود. طراحی صحنه و لباس از نقاط برجسته اثر محسوب می شود و فیلمبرداری تماشایی اثر – مخصوصاً زمانی که جزئیات را از زوایای دور ترسیم می شود – تماشایی هستند و قابل ستایش. بازیگران اصلی فیلم نیز در نقش های خود به خوبی ظاهر شده اند. اسکار آیزاک که قطعاً در آینده بیشتر او را در نقش های مهم خواهیم دید، در نقش اصلی فیلم بازی بسیار خوبی از خود ارایه داده و کریستین بیل نیز در نقش کریس، تماشایی و باورپذیر است. بازی کوتاه شهره آغداشلو در فیلم نیز شایسته تقدیر است.
بازگشت تری جورج به سینما با « قول » احتمالاً همانند ساخته قبلی اش، خیلی زود بدست فراموشی سپرده خواهد شد. با اینحال « قول » اگرچه روایت جذابی ندارد و به نظر می رسد که سبک و سیاق فیلمسازی جورج نیز در مقایسه با متد فیلمسازی مدرن، چندان مخاطب پسند نباشد اما بهرحال جدیدترین ساخته او توانایی ایجاد علامت سوال در ذهن مخاطب را دارد. عاشقانه ساده و کلیشه ای فیلم را که کنار بگذاریم، « قول » سراسر اشاره های تاریخی به فجایعی است که بخشی از تاریخ بشریت را تشکیل داده که تا به امروز سهم کمتری نسبت به فجایع جنگ های جهانی در سینما داشته و نیاز هست تا بیشتر درباره آن گفته و شنیده شود.
منتقد : میثم کریمی
این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.
به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید
قول : The Promise
کارگردان : Terry George
نویسنده : Terry George، Robin Swicord
بازیگران :
Oscar Isaac…Mikael Boghosian
Charlotte Le Bon…Ana Khesarian
Christian Bale … Chris Myers
Shohreh Aghdashloo … Marta Boghosian
رده سنی : PG-13 ( مناسب برای افراد بالای 13 سال)
ژانر : درام – تاریخی
زمان : 133 دقیقه
همه اقوام و ملت ها در طول تاریخ کشت و کشتار کرده اند ، انگلیسی ها قرنها در هند و ایران و افغانستان و سایر مستعمرات ، آلمان ها که به وحشی بودن خود معترفند ، آمریکا که شهره عالم است اسپانیا و وووو ترک ها مغول ها یونانی ها اعراب ، ایرانیان همه کشته اند همین ارمنی ها که در خوجالی ارمنستان به زن و بچه رحم نکردند…. ولی جالب اینجاست که همه برای همدیگر فیلم درست میکنند تا دیگران را نسل کشی و خودرا قربانی و البته آمریکا هم قهرمان جهان