نقد و بررسی فیلم آلیتا : فرشته جنگ ( Alita: Battle Angel )

محبوبیت اقتباس از مانگاهای ژاپنی در سالهای اخیر در هالیوود گسترش فراوانی یافته و تهیه کنندگان به این نتیجه رسیده اند که این داستانهای جذاب و خواندنی ژاپنی، می توانند تماشاگران بسیاری را به سالن های سینما بیاورند. پیش از این فیلم « شبح درون پوسته » با بازی اسکارلت یوهانسون نیز از مانگایی ژاپنی اقتباس شده بود که به فروش قابل قبولی در سینما دست پیدا کرد. حالا نوبت به داستان « آلیتا » از نویسنده ژاپنی، یوکیتو کیشیرو رسیده تا سر از سالن های سینمای هالیوود در آورد. این مانگای ژاپنی نخستین بار در سال 1990 خلق و طراحی شد و تا سال 1995 ، 9 جلد از آن نیز منتشر شد. حالا ببینیم که آیا همکاری مشترک جیمز کامرون و رابرت رودریگز توانسته نتیجه موفقی داشته باشد یا خیر.

داستان فیلم در آینده رخ می دهد جایی که مردم به دو دسته تقسیم شده اند، عده ای در آسمان و میان ابرها زندگی فوق العاده ای دارند و عده ای در زمین نگون بخت با انبوهی از مشکلات ساکن شده اند. جایی که دکتر ایدو ( کریستوف والتز ) در میان ویرانه ها دختر سایبورگی را می یابد که بدن آن ویران شده اما مغزش بطور حیرت انگیزی سالم مانده است. او تصمیم می گیرد دختر را به آزمایشگاه خودش ببرد و برای او بدنی تازه خلق کند، او پس از موفقیت نام دختر را « آلیتا » ( رزا سالازار ) می گذارد. اما مشکلی که وجود دارد این هست که آلیتا از گذشته خود بی اطلاع است و نمی داند که قبلاً چه کسی بوده و چه فعالیتی انجام می داده تا اینکه با پسری به نام هوگو ( کیان جانسون ) آشنا می شود که برای مرد خبیثی به نام وکتور ( ماهرشالا علی ) کار می کند و…

مانگاهای ژاپنی در بخش ایده پردازی و خلاقیت های طراحی، همواره از پیشگام ترین ها در خلق دنیاهای خیالی بوده اند. میزان جزئیات تصویری در این کمیک های مصور به حدی بالاست که کار را برای اقتباس کنندگان سینمایی از این آثار به جهت بدیع بودن فضای قصه، تا حد زیادی راحت می کند. « آلیتا : فرشته جنگ » نیز مانند « شبح درون پوسته »، در بخش های فنی و در راٌس آن جلوه های ویژه، اثری برجسته محسوب می شود که دارای جزئیات تصویری فراوان می باشد و امکان ندارد که مخاطب خود را شگفت زده نکند. شهر خیالی خلق شده در « آلیتا » همواره المان هایی برای غافل گیر کردن مخاطب دارد و مسابقات عجیب و غریبی هم که در آن ترتیب داده می شود، می تواند هیجان تماشاگر را دو چندان نماید. در مجموع باید گفت که « آلیتا » در بخش اکشن و جلوه های ویژه توانسته اثری برجسته باشد و رضایت مخاطبش را جلب نماید.

اما مشکل اصلی فیلم نه در جلوه های ویژه که کاملاً تحسین برانگیز هستند، بلکه در فیلمنامه پر ایراد قصه می باشد که از هم گسیخته و سردرگم است و در تمام پرده ها دچار مشکل می باشد. فیلم در گام نخست از پرداخت شخصیت ها عاجز است و نمی تواند قهرمان، ضد قهرمان و حتی شخصیت منفی خود را به درستی پرورش دهد و در این خصوص به کلیشه ها روی می آورد. این ایراد زمانی پر رنگ تر می شود که بدانیم مانگاهای ژاپنی همواره از دقیق ترین شخصیت پردازی ها در قصه بهره می بردند و خالقین آنها با ریز بینی فراوان، پیامهای اجتماعی و سیاسی و حتی فرهنگی را در لایه های پنهان قصه خود قرار داده و به مخاطب انتقال می دادند. اما اینجا در اقتباس سینمایی همه چیز در مسیر کلیشه های ژانر گام برداشته و فاقد پیچش های داستانی می باشد.

« آلیتا : فرشته جنگ » شباهت های بسیاری به فیلم ایلیزیوم (Elysium) پیدا کرده و مسیری هم که در داستان طی می شود به جز چند تفاوت کوچک، در همان راستا قدم بر می دارد. البته در این بین باید به ساخته های دو سال اخیر سینما نظیر « بازیکن آماده شماره یک » و « موتورهای فانی » و چندین فیلم دیگر نیز اشاره کرد که به مبارزه علیه سیستم و اختلافات طبقاتی و نظام سرمایه داری و مسائلی از این دست، نگاه یکسانی داشته و تفاوت چندانی از یکدیگر نداشته اند. « آلیتا : فرشته جنگ » نیز در مسیر کلیشه های مبحث ” فرد در مقابل سیستم ” قرار می گیرد و مسئله ناامید کننده اینکه دستاورد جدیدی در بخش روایت داستان بدست نمی آورد. در مجموع به نظر می رسد که بخش داستانی بی اهمیت ترین مسئله درباره این فیلم بوده است.

رزا سالازار، بازیگر نقش اصلی فیلم که با چشمان بزرگ از دیگران متمایز شده، حضور موفقی در نقش اصلی فیلم داشته است. سالازار که اخیراً او را در فیلم « جعبه پرنده » نتفلکیس دیده بودیم، یکی از معدود بازیگران موفق فیلم به شمار می رود. دیگر چهره های آشنای فیلم نظیر جنیفر کانلی حضور بی اهمیتی در فیلم دارد و به نظر می رسد که تنها به جهت تبلیغات و بازاریابی در اثر از آنها استفاده شده است. ماهرشالا علی نیز یکی از بازیهای ناامید کننده اثر را رقم زده که بیشتر به جهت شخصیت پردازی ضعیف وکتور می باشد که شخصیت منفی کلیشه ای داستان است.

اگر خیلی توقعی از فیلمنامه نداشته باشید و پیچش های داستانی و درام و شخصیت پردازی و مسائلی از این دست ذهنتان را درگیر نمی کند، باید گفت که « آلیتا : فرشته جنگ » می تواند اثری جذاب و تماشایی برای شما باشد. جلوه های ویژه فیلم چشم نواز هستند و مخصوصاً اگر بتوان آن را به صورت سه بعدی یا در سینماهای IMAX دید، لذت تماشای آن چند برابر نیز خواهد بود. « آلیتا : فرشته جنگ » می تواند مخاطبش را حسابی سرگم کند اما برای اینکه در ذهن او باقی بماند یا موجب تحریک اندیشه او شود، زیادی نحیف و از هم گسیخته است؛ هرچند که برای کارگردان که در سالهای گذشته از « شهر گناه » به « ماچته » رسیده بود، یک قدم بلند رو به جلو محسوب می شود!

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

آلیتا : فرشته جنگ (Alita: Battle Angel)