نقد و بررسی فیلم دامبو ( Dumbo )

اگر از کودکان امروز بپرسید که با کدام اثر دیزنی خاطره دارند بدون شک انیمیشن های جذاب سالهای اخیر پیکسار ( زیر مجموعه دیزنی ) را مثال خواهند زد. اما اگر از پیرمردها و افرادی که سن و سالی ازشان گذشته و حالا صاحب نوه هم شده اند بپرسید، یکی از نامهایی که خواهند گفت، فیل گوش دراز بامزه ای است که نخستین بار او را در سال 1941 ملاقات کردند. انیمیشن پراحساسی که درس های زندگی به کودکان آن روزگار داد تا آنها امروز پدران ما باشند. در آن زمان تیم برتون ( کارگردان فیلم ) اصلا متولد هم نشده بود اما او تصمیم گرفته تا یک نسخه بازسازی از این فیلم در کارنامه هنری پر فراز و نشیب خودش داشته باشد.

داستان فیلم در دوران پس از جنگ جهانی اول در سال 1919 رخ می دهد. در این دوران، کهنه سربازی به نام هولت ( کالین فارل ) یکی از بازماندگان آن جنگ مهیب است که با از دست دادن یک دستش، به خانه برگشته اما در منزل خبری از همسرش نیست چراکه او بر اثر بیماری از دنیا رفته و تنها چیزی که از خانواده برای او باقی مانده دو فرزندش است. هولت حتی نمی تواند در محل کارش در سیرک مشغول باشد چراکه معلول جسمی محسوب می شود و این یعنی روزگار سختی در انتظارش خواهد بود. اما هرطور که هست، او نگهداری از فیلی را برعهده می گیرد که به زودی صاحب فرزندی خواهد شد. فرزندی که با گوش های بلند به دنیا می آید و به همین جهت او را به تمسخر دامبو ( به معنای احمق ) صدا می کنند.

توضیح بیشتر درباره داستان اضافه گویی محسوب می شود چراکه شما قطعاً تحت تاثیر تبلیغات دیزنی بارها و بارها تبلیغات این فیلم را دیده اید ( اگر هم ندیده باشید محال ممکن است که « دامبو » را نشناسید! ). « دامبو » نسخه تیم برتون سرشار از جلوه های کامپیوتری است و به جز خود فیل پرنده ماجرا، بیشتر محیط پیرامون ما با افکت های کامپیوتری جذابی ساخته شده اند که تصاویر را جلا بخشیده. این طراحی پر ظرافت و چشم نواز محصول حضور کسانی در پشت صحنه است که مجسمه خوش رنگ اسکار را در کارنامه دارند. سخت هست که بتوانیم از طراحی صحنه و جلوه های کامپیوتری « دامبو » ایراد بگیریم. تیم برتون در اینجا کار خود را به خوبی انجام داده است.

اما مگر طراحی صحنه و افکت های کامپیوتری هرگز مسئله فیلم « دامبو » بود؟ پاسخ مشخصاً خیر است. چیزی که از انیمیشن « دامبو » در یاد تماشاگران سینما باقی مانده سکانس های احساس برانگیز مشهورش مثل لالایی خواندن مادر برای فیل کوچک بود که اشک همه را در می آورد. اما در نسخه تیم برتون خبری از شدت عمل برای جلب احساس مخاطب نیست و همه چیز خیلی ” تیم برتون ” وار در جریان است. صادقانه باید بگویم که که سکانس های پرواز و احساساتی شدن فیل کوچک حسابی با چشم و ذهن آدم بازی می کند اما مثل 80 سال پیش نمی تواند اینقدر تاثیرگذار باشد که یکدیگر را در آغوش بگیرید و گریه کنید!

چیزی که در « دامبو » تیم برتون می تواند عامل ضعف معرفی شود، شخصیت های انسانی است که در اطراف فیل حضور دارند. بازیگران مشهوری در این فیلم به ایفای نقش پرداخته اند. از کالین فارل گرفته تا مایکل کیتون و اوا گرین، اما به نظر نمی رسد که کسی انتظار می داشت که آنها شخصیت محوری تری در داستان داشته باشند و دنیای کودکانه « دامبو » را به تسخیر خودشان درآوردند. چیزی که ما به عنوان مخاطب از « دامبو » به یاد داشتیم، دنیایی کودکانه به همراه پیامهای اخلاقی سرشاری بود که به فرزندان آن روزها ارائه شد. اما در نسخه تیم برتون آدمهای بزرگ تر سهم بیشتری در قصه ایفا کرده اند و متاسفانه کیفیت مناسبی هم ندارند. درخشش تصویر کالین فارل و مایکل کیتون نمی تواند مانع از بروز ضعف آنها باشد مخصوصاً زمانی که با انگیزه های آنان در فیلم مواجه می شویم.

آیا « دامبو » شایسته تماشا است؟ پاسخ یک بله بزرگ است اما همین شایستگی را برای ماندگاری در ذهن دارد؟ پاسخ در اینجا قطعاً خیر است! نسخه جدید « دامبو » نمی تواند جایگاه انیمیشن کلاسیک را بگیرد و حتی هیچ ویژگی هم ندارد که ذهن تماشاگر معطوف به آن شود. این فقط یک بازسازی خوش رنگ و لعاب تیم برتونی از موضوع فیل پرنده است که باعث تجدید خاطرات ما با آن انیمیشن می شود اما تیم برتون قطعاً نمی تواند قهرمان این باسازی باشد. او تمام ویژگی های تیم برتون ضعیف شده را به فیلم جدیدش منتقل کرده، پس نباید با انتظار زیاد به تماشای فیلم بنشینیم.

منتقد : دیوید ساندرلند

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

دامبو (Dumbo)