«اصغر فرهادی» که به زودی فیلم «قهرمان» (A Hero) را به واسطه جشنواره تلیوراید برای اولین بار در آمریکای شمالی اکران میکند، در مصاحبه جدیدی با «هالیوود ریپورتر» از مضامین درام جدیدش گفته است. فرهادی که صفحهای رسمی در اینستاگرام دارد اما در توییتر و فیسبوک حسابی به نام او نیست میگوید: «وقت زیادی میگیرد و از نظر احساسی، آدمی نیستم که بتوانم آن حجم از اخبار منفی را هضم کنم.»
به گزارش مووی مگ به نقل از 30نما، این کارگردان برنده اسکار در «قهرمان» از پدید آمدن شخصیتهای قدیس و شرور در شبکههای اجتماعی انتقاد میکند. این فیلم که در جشنواره کن جایزه بزرگ هیأت داوران را کسب کرد، داستانی در مورد شخصیتی به نام رحیم با بازی «امیر جدیدی» روایت میکند که پدری بدهکار و طلاقگرفته است و تصمیمش برای بازگرداندن کیفی پر از سکههای طلا او را در زندان فردی نیکوکار نشان میدهد اما پیشینه رحیم پیچیدهتر است از آنچه در شبکههای اجتماعی نقل میکنند.
فرهادی در تلیوراید میگوید شخصیتپرستی در شبکههای اجتماعی و ظهور و سقوط قهرمانان روزمره را نقد کرده است: «دیگر اجازه نمیدهیم افراد اشتباه کنند. موضوعی که برای من جالب است این بود که آدمهای عادی در لحظاتی از زندگیشان دست به اعمال نوعدوستانه میزنند و مردم میخواهند این فرد برای همیشه نوعدوست باقی بماند. نمیگویم مردم باید اشتباه کنند، بلکه هر فرد برای اینکه انسان باشد باید لغزشهایی داشته باشد.»
هرچند داستان فیلم «قهرمان» در شهر شیراز و در فرهنگی خاص روی میدهد اما منتقدین بسیاری روایت آن را همهشمول دانستند. فرهادی میگوید: «وقتی میگویند فرهنگ تحریم – یعنی وقتی یک نفر بالا میرود و بعد مردم سعی میکنند او را پایین بیاورند – در همه جای دنیا اتفاق میافتد.»
فرهادی ژانویه سال ۲۰۱۷ با کسب آخرین نامزدی اسکارش در فاصله چهار هفته مانده به برگزاری مراسم به نشانه اعتراض به فرمان اجرایی منع سفر ایرانیان به ایالات متحده توسط «دونالد ترامپ» به این کشور سفر نکرد. فرهادی میگوید: «در آن زمان همهچیز بسیار سریع اتفاق افتاد. با پخشکننده آمریکایی حرف زدیم و تصمیم بر این شد که در مراسم حاضر شوم. اما آن تحریم را بیاحترامی به مردم ایران و نیز دیگر کشورها دانستم. اینکه من میتوانستم مسافرت کنم اما دیگران نه، احساس بدی به من میداد. یکی دو شب بر روی نوشتن یک بیانیه کار کردم. مسئله تنها تحریم نبود. مسئله تفرقه انداختن میان مردم کشورم، در آمریکا و هر جای دیگری و دستهبندی آنها بود. سیاستمدارانی که چنین میکنند. فکر کردم که این نگاهی کلی است به بشریت.»
فرهادی میگوید اوایل سال ۲۰۲۰ مشغول تولید «قهرمان» در شیراز بوده که از پاندمی آگاه شده است: «طراح صحنه آمد و گفت: «یک بیماری در چین شیوع پیدا کرده، و ممکن است به ایران هم برسد و باید خیلی مراقب باشیم.» چند روز بعد، شنیدیم که دو نفر در ایران از دنیا رفتهاند بنابراین فیلمبرداری را متوقف کردیم. فکر کردم: «تا یکی دو ماه آینده تمام خواهد شد.»» با این حال، توقف پروژه بسیار طولانیتر از انتظار شده و فرهادی از فرصت به دست آمده استفاده میکند تا تغییراتی کلیدی در فیلمنامه ایجاد کند و به شخصیت شرور قصه با بازی «محسن تنابنده» انگیزههای جدید و سمپاتیکتری ببخشد.
فرهادی در مورد شخصیت تنابنده میگوید: «پیش خود فکر کردم چیزی نیست که در همه فیلمهایم وجود داشته باشد. و شروع کردم به کار بر روی این شخصت و خانوادهاش… و پیشینهای برایش ساختم که وقتی مخاطب آن را میشنود، احساس میکند: «او هم حق دارد.»»
در حال حاضر بیش از ۹۷ هزار نفر در ایران پس از ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست دادهاند، نرخ مرگی که حتی از بریتانیا و ایالات متحده نیز بالاتر است. فرهادی در این رابطه میگوید: «مردم هرگز فراموش نخواهند کرد. وضعیت بسیار ناراحتکنندهای است و مردم بهشدت خشمگین هستند. مردم امیدی ندارند که در آینده چیزی تغییر کند. هر روز فقط اخبار بد به گوش میرسد، و به نظر میرسد که نظام برای ایجاد تغییر و بهبود وضعیت زندگی مردم نمیخواهد کاری کند.»
فرهادی در این مصاحبه فاش میکند که داستان فیلم بعدیاش خارج از ایران خواهد بود و اگرچه همچنان به کار در کشورش ادامه میدهد، اما محدودیتها تأثیر مخربی روی او داشته است. فرهادی در مورد اینکه فیلمهای بدون سانسور چگونه به نظر میرسیدند میگوید: «مسائل بسیاری تغییر میکرد. ما به این فیلمها رئالیسم میگوییم، اما برای نمونه، صحنههایی که زنی در خانه است و حجاب دارد، روسری دارد، واقعی نیست. دقیقاً نمیتوانم بگویم که اگر آزادی عمل داشتم فیلمهایم به چه شکلی درمیآمدند، اما میدانم که بهتر میشدند چون ذهنم آزادتر میشد.»
این کارگردان ۴۹ ساله که اولین فیلم بلندش را در سال ۲۰۰۳ کارگردانی کرده در پایان میگوید: «وقتی سالها در مسیری بسیار ناهموار گام بردارید، راه رفتن شما به همان شکل تغییر میکند. و وقتی به یک مسیر هموار برسید، زمان میبرد تا بتوانید به شکل عادی راه بروید. بنابراین نمیتوانم به شما بگویم چگونه میتوانستم در یک راه هموار حرکت کنم، اما میدانم که راحتتر خواهد بود.»
دو فیلم قبلی فرهادی یعنی «جدایی» (A Separation) و «فروشنده» (Salesman) که داستانهایی در ایران روایت میکردند برنده اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شدهاند. «قهرمان» امسال ممکن است در این شاخه که حالا «بهترین فیلم بینالمللی» نامیده شده این موفقیت را برای سومین بار تکرار کند. فیلم «جدایی» فرهادی در بخش بهترین فیلمنامه اریجینال نیز نامزد اسکار شده بود. آمازون فیلم «قهرمان» را ۷ ژانویه سال ۲۰۲۲ در سالنهای سینما اکران و ۲۱ ژانویه از سرویس پرایم ویدیو پخش میکند.
