نقد و بررسی فیلم جنگ ستارگان : آخرین جدای ( Star Wars: The Last Jedi )

« جنگ ستارگان » یکی از معدود آثار تاریخ سینماست که چندان نمی توان از آن تنها به عنوان یک فیلم سینمایی یاد کرد که محبوبیت بسیار زیادی نزد تماشاگران سینما در تمام نقاط دنیا دارد. آنچه که « جنگ ستارگان » طی نیم قرن اخیر از خود بر جای گذاشته، گسترش فرهنگ عامه در پرورش تخیل و داستان سرایی در غرب می باشد بطوریکه این اثر که خود از داستان های کهن انگلیسی نظیر « شاه آرتور » تاثیرپذیری داشته، حالا تبدیل به الگوی بسیاری از داستان نویسان و خالقان آثار تخیلی شده است. « جنگ ستارگان : آخرین جدای » جدیدترین ماجراجویی سازندگان فیلم « جنگ ستارگان » به شمار می رود. اثری که جورج لوکاس سالها پیش گفته بود نیازی به ساخته شدن دنباله های جدید برای آن نیست اما به نظر می رسد این داستان هرگز خیال تمام شدن نخواهد داشت!

داستان فیلم از نقطه ای آغاز می گردد که ری ( دیزی ریدلی ) سرانجام با جناب لوک اسکای واکر ( مارک همیل ) در بالای صخره ملاقات می کند. اسکای واکر که در ابتدا اصلا شبیه به قهرمانان سری فیلمهای « جنگ ستارگان » نیست، رغبتی برای آموزش به جنگاوری به ری ندارد و فکر می کند این اقدام قرار است بیهوده به نظر برسد. اما در طرف دیگر ، نیروهای مقاومت که به شدت تحت فشار قرار دارند و در آستانه شکست هستند، با رهبری ژنرال لیا ( کری فیشر فقید ) خیال تسلیم شدن ندارند اما…

در قسمت قبل سری جدید « جنگ ستارگان » تحت عنوان « نیرو بر می خیزد » ، ما شاهد ورود شخصیت های جدیدی به داستان بودیم که مسیر خود را بطور تمام و کمال از قهرمانان کلاسیک داستان جدا کردند و روایت جدیدی را در این سری از داستانها پیش گرفتند. البته در قسمت قبل بازیگران قدیمی این مجموعه نظیر هریسون فورد و کری فیشر نیز حضور داشتند اما تمرکز داستان بر شخصیت های جدید و در راُس آنها دختری به نام رِی بود که در این قسمت نیز در نقش شخصیت اصلی داستان حضور دارد. اما « آخرین جدای » تفاوت هایی با سری گذشته « جنگ ستارگان » دارد.

این حقیقت انکار ناپذیر است که سری فیلمهای « جنگ ستارگان » در ایران و البته بسیاری از نقاط دیگر دنیا چندان محبوبیت ندارد و با توجه به وسعت دنیایی که خلق کرده و لزوم مطالعه کامل شخصیت ها و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر و گذشته شان، زمان زیادی نیز خواهد برد تا مخاطب نا آشنا با دنیای « جنگ ستارگان » ، بتواند ارتباط عمیقی با این داستان برقرار نماید. اما در « آخرین جدای » این مشکل برای مخاطبین ” غیر جنگ ستارگانی ” تا حد زیادی حل شده چراکه فیلم از خلق دنیاهای جدید و اتصال آن به گذشته آدمهای داستان و احتمالاً ایجاد گره های تازه داستانی خودداری کرده است.

رایان جانسون، کارگردان این قسمت که اثر تحسین شده ای نظیر « لوپر » را در کارنامه فیلمسازی اش دارد ( که باید گفت یکی از بهترین های یک دهه اخیر محسوب می شود ) ، در « آخرین جدای » توانسته قهرمان نوستالژیک این سری از داستانها یعنی لوک اسکای واکر را به داستان بازگرداند و او را در جایگاهی قرار دهد که داستان بیش از قسمت قبل، حال و هوایی حماسی به خود بگیرد و تماشاگران از مشاهده او بر پرده نقره ای هیجان زده شوند. او و کری فیشر که شناسنامه سری « جنگ ستارگان » محسوب می شوند، رهبر جنبشی شده اند که قهرمانانش بازیگران جدید این مجموعه هستند و باید گفت که ترکیب آنها در کنار یکدیگر به خوبی جواب داده و فیلم با هوشمندی از چندپاره شدن فیلمنامه جلوگیری کرده است.

ویژگی تحسین برانگیز دیگر درباره « آخرین جدای » و بطور خلاصه تمام مجموعه های « جنگ ستارگان » آنکه شخصیت منفی داستان با پرداخت بسیار مناسب تبدیل به فردی می شود که مخاطب سینما با او همراه می شود و سرنوشت او جز زمانی که لحظه شکست اش فرا می رسد، برای او اهمیت می یابد. کایلو رِن در اینجا چیزی بیشتر از انسان درمانده ای است که به دلیل انتقام و مشکلات شخصیتی سعی در نابودی جهان دارد. فیلم به خوبی انگیزه های شخصی و دلایل اقدامات او را شرح می دهد و به خوبی او را در کنار قهرمانان داستان پرورش می دهد تا ما در هر دو جبهه ، با شخصیت های قابل لمس و رها نشده مواجه باشیم که یک ویژگی ارزشمند محسوب می شود.

در کنار فیلمنامه و روایت ارزشمند داستان، آخرین قسمت از « جنگ ستارگان » در بخش جلوه های ویژه و استفاده از فناوری های روزِ گرافیکی در اوج قرار دارد و کم کاری در این بخش مشاهده نمی شود. در فیلم لحظات نفس گیر فراوانی به چشم می خورد و نبردهای حماسی یکی پس از دیگری از راه می رسند. در این میان، نبرد خوش رنگ و لعابی که جان بویگا یا همان فین، در بخشی از فیلم رقم می زند نیز به چشم می خورد که از حیث فیلمبرداری و استفاده جلوه های کامپیوتری، چشم نواز و حماسی هست و هیجان جذابی را به تماشاگر منتقل می نماید.

در میان بازیگران فیلم، قطعاً مارک همیل بیش از دیگر بازیگران در کانون توجه قرار می گیرد. بازیگری که در نقش اسکای واکر بهرحال خاطرات چند نسل از طرفداران « جنگ ستارگان » را در ذهنشان شکل داده و در اینجا اگرچه شبیه به یک رهبری واقعی نیست، اما تاثیرگذاری که در حد و اندازه نامش باشد را بر جای می گذارد. همیل به خوبی توانسته بار دیگر از پس نقش اسکای واکر برآید. دیزی ریدلی و جان بویگا نیز به نظر می رسد که توسط هواداران این سری پذیرفته شده اند و حضورشان در فیلم خوشایند به نظر می رسد. تماشاگران همچنین می توانند وداعی با کری فیشر فقید داشته باشند که حضورش در فیلم « آخرین جدای » آخرین حضورش بر پرده سینما خواهد بود؛ به شرط آنکه فناوری دیجیتال مسبب بازگشت او به داستان نباشد.

« جنگ ستارگان : آخرین جدای » می تواند یک وجه منفی برای طرفداران سرسخت این سری داشته باشد و آن اینکه اینبار، دنیای داستان گسترش نمی یابد و به همین جهت غافلگیری های بزرگی در داستان به چشم نمی خورد. این اتفاق برای آن دسته از مخاطبین سینمایی که علاقه ای به این سری از فیلمها ندارند می تواند هیجان انگیز باشد چراکه فیلم بیشتر در خدمت شخصیت های داستان و داستانهایشان است و تا حدی ساده شده که بتوان بدون اطلاع دقیق از دنیای وسیع فیلم، آن را تماشا کرد و از آن لذت برد. « آخرین جدای » اگرچه هنوز « جنگ ستارگان » است اما به واقع غیر جنگ ستارگانی ترین قسمتِ این عنوان می باشد!

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

جنگ ستارگان : آخرین جدای