نقد و بررسی انیمیشن The Lorax ( لوراکس )

در صنعت انیمشین سازی ، به دلیل حضور کمپانی فوق العاده قدرتمندی به نام « پیکسار » ، کمتر کمپانی به خود این جرات را می دهد تا پا به عرصه انیمیشن بگذارد. اما خوشبختانه چند کمپانی کوچکتر انیمیشن سازی هم هستند که به دور از هرگونه تبلیغات و حواشی به دنبال ساخت انیمیشن های برای کودکان هستند، « Illumination Entertainment » یکی از همین کمپانی هاست.

« Illumination Entertainment » در سالهای گذشته کمپانی گمنامی بود که کمتر کسی اطلاع دقیقی از نحوه فعالیت آن داشت اما در سال 2010 با عرضه یک انیمیشن بسیار موفق به نام « Despicable Me » ( این انیمیشن را با نام « من نفرت انگیز » در ایران می شناسند ) توانست نام خود را بر سر زبانها بیندازد. پس از انیمیشن موفق « Despicable Me » ، اینبار شرکت « Illumination Entertainment » به سراغ ساخت یک انمیشین زنده ( تلفیق انیمیشن با یک فیلم واقعی ) به نام « Hop » رفت که اگرچه به موفقیت انیمیشن قبلی نرسید اما با اینحال قابل قبول بود. « لوراکس » که براساس یکی از داستانهای دکتر سئوس ساخته شده. سومین ساخته این کمپانی خوش ذوق در دنیای انیمیشن هست.

« دکتر سئوس » یکی از نویسندگان محبوب کتاب کودکان و حتی از بعضی جهات ، بهترین نویسنده کتاب کودکان در کشور امریکا بود که بسیاری از آثارش یا دستمایه ساخت فیلمهای سینمایی شدند یا تبدیل به انیمیشن شده اند. از جمله کتابهای شناخته شده« دکتر سئوس » که به چاپهای فراوانی هم رسیده می توان به « هورتون همه را می شنود » ، « گربه کلاه به سر » و « تخم مرغ های سبز و ژامبون » اشاره کرد. « لوراکس » هم یکی از داستانهای محبوب « دکتر سئوس » بوده که اینبار کودکان دهه های گذشته می توانند این داستان و شخصیت هایش را در قالب سه بعدی بر پرده سینماها ببینند و با آن تجدید خاطره کنند.

داستان « لوراکس » در شهری عاری از هرگونه نعمت طبیعی به نام Thneedville می گذرد. این شهر که توسط فردی به نام اوهر ( با صداپیشگی راب ریگل ) اداره می شود، مدتهاست سیستم طبیعی تولید اکسیژن که درختان می باشند را خفه کرده و به دلیل سود مالی بیشتر ، یک نوع سیستم تولید اکسیژن مصنوعی را در این شهر بکار گرفته است. در این شهر عجیب، پسری به نام تد ( با صداپیشگی زاک افرون ) زندگی می کند که از تمام دنیا فقط یه چیز می خواهد و آن اینکه با دختری به نام آدری ( تیلور سوییفت ) ازدواج کند. آدری دختر مهربانی هست که همیشه در حیاط منزلشان در حال نقاشی درختان خیالی است. آدری به تازگی اعلام کرده با هرکس که بتواند یک درخت واقعی برای او بیاورد ازدواج خواهد کرد! این موضوع سبب می شود تا تِد برای رسیدن به عشق اش ، سخت به دنبال یافتن یک نمونه از درخت واقعی باشد اما متاسفانه این درخت در Thneedville وجود خارجی ندارد و تِد مجبور می شود برای یافتن درخت ، از شهر خارج شده و ماجراهای تازه ای را دنبال کند…

« لوراکس » انیمیشن جذابی هست اما مشکلاتی دارد که چشم پوشی از آنها در یک انیمیشن کار آسانی نیست. « لوراکس» انیمیشن محتوای آموزنده ای برای کودکان دارد، پسری که برای ابراز عشق دست به هر کاری می زند و چیزی هم که دل دختر را بدست می آورد یک درخت هست که نماد زندگی می باشد. این ایده فوق العاده می توانست یک داستان آموزنده بی نظیر را رقم بزند اما متاسفانه این داستان جذاب با جهت دهی غلط برخی شخصیت ها تبدیل به محلی برای رقابت خوب ها و بدها به بدترین شکل ممکن با یکدیگر شده است. عجیب ترین مشکل فیلم نگاه یک طرفه سازندگان به مقولات زیست محیطی است که در نوع خودش جای تعجب بسیار دارد. اینکه سازندگان به شکل یک طرفه، اداره کنندگان شهر را انسانهایی هیولا صفت معرفی کرده اند و موجودات خوب دنیا را حومه نشینان و حیوانات خطاب کرده اند، اتفاقی است که کمتر در انیمیشنی تا بدین حد واضح به آن پرداخته شده بود. معمولا در ساخت یک اثر انیمیشن سعی می شود تا کاراکترها به جای اینکه به دسته سیاه و سفید تقسیم شوند، بیشتر متمایل به خاکستری باشند تا کودک هم فکر نکند که سرنوشت بدی همیشه نابودی هست! ، اما در « لوراکس » بصورت ناخوشایندی شخصیت ها تک بعدی هستند. دیگر مشکل « لوراکس » عدم روایت یکدست داستان است. در انیمیشن« لوراکس » تا زمانی که مخاطب با خودِ شخصیت ” لوراکس ” آشنا نشده ، شاهد انیمیشنی جذاب برای کودکان هستیم اما به محض اینکه خودِ ” لوراکس ” وارد داستان می شود و نصیحت های خسته کننده اش را به تماشاگر ارائه می کند، فیلم در نوعی سراشیبی سقوط می کند. متاسفانه شخصیت ” لوراکس ” بیشتر از آنکه برای کودکان قابل لمس باشد، شبیه به بزرگترهایی شده که صبح تا شب مشغول نصیحت کردن هستند و حوصله برای آدم نمی گذارند!

شوخی های فیلم برای کودکان موثر و مناسب هست و می تواند به راحتی با مخاطب کم سن و سالش ارتباط برقرار کند، اما متاسفانه این شوخی ها مخصوص سنین کودک طراحی شده و هیچ نکته بارزی برای بزرگسالان ندارد. بعضی از صحنه های فیلم هم نظیر سکانس ” دیسکو” ، که حسابی شلوغ هست، سالهاست که دیگر در انیمیشن ها مورد استفاده قرار نمی گیرد و به زبان ساده تر تاریخ مصرف گذشته هست.

خوشبختانه از لحاظ گرافیکی « لوراکس » به مانند « من نفرت انگیز » خوش رنگ و دل نشین است. ریزه کاری های مرسوم این روزهای دنیای انیمیشن ها به خوبی در « لوراکس » بکار رفته و در یک کلام می توان گفت که از لحاظ گرافیکی « لوراکس » بی نقص هست ( لطفا سعی نکنید این انیمیشن را با کارهای « پیکسار » مقایسه کنید ). البته پیشنهاد می کنم که این انیمیشن و رنگ بندی های جذاب اش را حتما بصورت 3 بعدی تماشا کنید تا لذت تماشای آن دو چندان شود. صداپیشگان هم کارشان را به خوبی انجام داده اند. بهترین صداپیشه فیلم « دنی دویتو » هست که در نقش ” لوراکس ” صداپیشگی کرده است. « زاک افرون » در نقش تِد معمولی هست و « تیلور سوییفت » هم که احتمالاً بیشترین توجه روی او معطوف شده، بهرحال صدایی بهتر از دیگران دارد! ورود « تیلوز سوییفت » از دنیای خوانندگی ( آن هم خواننده ای که ظاهراً به جز ” عشق ” سوژه ی دیگر ی برای ارائه ندارد! ) به سینما می تواند خبر خوبی برای طرفداران این خواننده محبوب باشد.

« لوراکس » در مقایسه با ساخته قبلی کمپانی « Illumination Entertainment » یعنی « Hop » یک پیشرفت به حساب می آید ( هرچند که نمی توان این فیلم را با « Hop » به دلیل تفاوت در ساختار بصورت کامل مقایسه کرد ) اما در مقایسه با « Despicable Me » به مراتب ضعیف تر هست. « لوراکس » چنانچه به مسئله مهم محیط زیست با دیدی حرفه ای تر و نه احساسی نگاه می کرد، می شد که این انیمیشن را یکی از بهترین های سال قلمداد کرد اما مشکلات روایت داستان و ناهماهنگی هایی که در این بخش وجود دارد، کار را خراب کرده است!