نقد و بررسی فیلم جودی (Judy)

در تاریخ سینما همواره هنگام صحبت درباره زنانی که به عنوان ابزار برای به تصویر کشیدن جذابیت های فیزیکی معرفی شده اند، نام مرلین مونرو به میان آمده است. اما به نظر می رسد جودی گارلند بازیگری بوده که تاریخ بیش از آنچه که درباره مرلین مونرو نوشته شده، به او بدهکار است. بازیگری که در قرن بیستم یک نمونه تمام و کمال از ماشین آدم سازی هالیوود بود و سرنوشتش به گونه ای رقم خورد که می توان او را یک قربانی تمام عیار هالیوودی در کنار مرلین مونرو دسته بندی کرد؛ با این توضیح که گارلند توانایی فوق العاده ای در آوازخوانی و اجرا داشت. شاید پیش از پرداختن به فیلم « جودی » نیاز باشد تا توضیحاتی درباره گارلند داده شود با این توضیح که خواندن سرنوشت او می تواند بخش های زیادی از داستان فیلم را لو بدهد. پس اگر علاقه ای به اطلاع از داستان زندگی گارلند ندارید، از خواندن توضیحات درباره او خودداری نمائید.

گارلند بازیگری را از سن کودکی آغاز کرد و خیلی زود با فیلم « جادوگر اُز » به شهرت رسید. او استعداد بی نظیری در خوانندگی و اجرا داشت و توانایی های بازیگری اش نیز سبب شده بود تا محبوبیت فراوانی نزد تماشاگران کسب کند. همین مسئله اما سبب توجه بیش از اندازه هالیوود به او و در راٌس آن، کمپانی معروف MGM شده بود بطوریکه آنها توجه شدید به وضعیت گارلند داشتند. این کمپانی گارلند را مجبور به استفاده از قرص های مختلفی از جمله آمفتامین می کرد تا انرژی اش همواره بالا باشد و البته وزنش هم بالا نرود! با اینکه جودی گارلند هرگز اضافه وزن چندانی نداشت، اما هالیوود از او می خواست که مثل یک ستاره رفتار کند و ظاهر خود را مانند ستارگان بسازد.

همین مسئله باعث شد تا گارلند در سالهای جوانی به مصرف قرص های گوناگون اعتیاد پیدا کند و علاوه بر قرص های انرژی زا، قرص های خواب آور را نیز به برنامه روزانه اش اضافه نماید. چنین رویه ای از لحاظ روحی او را در شکننده ترین حالت ممکن قرار داده بود که ازدواج های پی در پی و شکست های عاطفی ثمره آن بود. ازدواج های پرتعداد گارلند در سالهای جوانی، اغلب به شکست و جنگ های گوناگون برای حضانت از فرزندانش گذشت و او را خسته تر از همیشه کرده بود. با توجه به وضعیت گارلند و گذشت سالهای طلایی فعالیت او در هالیوود و اقبال تماشاگران به ستارگان جدید، کمپانی MGM در نهایت قرارداد خود را با گارلند تمدید نکرد و هالیوود او را برای همیشه کنار گذاشت.

پس از این اتفاق، گارلند روزهای بسیار سختی را پشت سر گذاشت اما به لطف دوستانی که طی دوران کاری با آنها آشنا شده بود، توانست اجراهای زنده موسیقی و رادیویی فراوانی را بدست بیاورد و اگرچه میزان پرداخت دستمزد این اجراها هرگز مانند دوران ستاره بودنش نبود، اما می توانست بحران های مالی او را کمرنگ کند. گارلند با اینحال در سال 1969 و چند ماه پس از اجراهای لندن که فیلم « جودی » درباره آن است، به دلیل مصرف بیش از اندازه قرص های دارویی در حمام منزلش و در سن 47 سالگی درگذشت. گارلند از بدو تولد تا زمان مرگ، به سختی توانست شخصیت واقعی خود را به تماشاگران نشان دهد چراکه دهه ها از او تصویری ترسیم شده بود که مردم و هالیوود عاشق آن شده بودند و نمی خواستند این تصویر در ذهنشان لکه دار شود.

گارلند در یک مصاحبه از سیستمی عجیب و ترسناک در دوران حضورش در هالیوود پرده برداشت که توجه فراوانی را به خود جلب کرده بود. او در یک مصاحبه عنوان کرد :« کمپانی MGM من و نفرات دیگر را مجبور می کرد که قرص های نیروزا مصرف کنیم تا صبح ها و شب ها کار کنیم و در زمانی هم که می دیدند خسته شدیم و توان نداریم. ما را به بیمارستانِ خود استودیو می بردند و با قرص های خواب بیهوش مان می کردند و پس از 4 ساعت هم ما را بیدار می کردند و دوباره به ما قرص نیروزا می دادند تا به مدت 72 ساعت یکسره کار کنیم!» وضعیتی که برای گارلند رخ داد، تقریباً مشابه آنچه بود که برای مرلین مونرو نیز رقم خورده بود، اما تاریخ بهرحال توجه بیشتری به مرلین مونرو داشت و مستندها و فیلمهای سینمایی و کتاب های فراوانی درباره سبک زندگی و مشکلاتش منتشر کرد. فیلم « جودی » اما قرار است به ماه های آخر زندگی گارلند بپردازد و ماجراهای او را در اجرای لندن به تصویر بکشد.

داستان فیلم در سال 1969 رخ می دهد و ما جودی گارلند ( رنه زلوگر ) را می بینیم که قصد ورود به لندن و اجرای پنج هفته ای دارد که بلیت های آن از مدتها پیش فروخته شده است. اما گارلند پیش از اجراهایش در لندن با مشکلات عدیده ای مواجه است. او با افسردگی شدیدی دست و پنجه نرم می کند که باعث نامتعادل شدن رفتار او شده و در عین حال، نیاز شدیدی به پول دارد تا بتواند کودکانش را مورد حمایت مالی قرار دهد و…

« جودی » مطابق فرمول رایج آثار بیوگرافی ساخته شده و تمام ویژگی های اسکار پسند این ژانر را نیز در خود دارد. فیلم، داستان ماه های آخر زندگی جودی گارلند را روایت می کند و قصد دارد اوج بحران های روحی و مالی او را به تصویر بکشد و برای توضیح درباره روندی که منجر به رسیدن گارلند به این نقطه شده نیز فلشبک هایی به گذشته می زند. اما مطابق معمول آثار ژانر بیوگرافی، فیلم در بخش داستانی شامل مشکلاتی است که دلیل آن نیز عدم توازن در توجه به نقاط عطف زندگی سوژه اصلی اش می باشد. بدیهی است که فیلم قرار نبوده مشمول روایت تمام ریز جزئیات زندگی گارلند باشد، اما در عین حال، بخش های مهمی از زندگی این بازیگر در اینجا به حال خود رها شده از جمله لیزا، دختر بزرگ گارلند که در آن زمان در حال تبدیل شدن به یک ستاره بود و در فیلم تقریباً اثری از او به چشم نمی خورد!

عدم اشاره سازندگان به اتفاقات مهم دهه شصت در زندگی گارلند نیز یکی از نقاط ضعف فیلم می باشد که باعث می شود تصویر کاملی از او ترسیم نشود. فیلم برای روایت برخی اتفاقات و تنش ها به گذشته می رود اما به برخی لحظات مهم گارلند در دهه شصت نیز اشاره ای نمی کند و بی تفاوت از کنار آنها رد می شود تا تصویر نهایی باقی مانده بیشتر شبیه به یک مسیر همواره بحرانی باقی بماند. چنین عدم توازنی درباره اکثر آثار ژانر بیوگرافی صدق می کند و « جودی » نیز در چنین دامی گرفتار شده که تماشاگر را مجاب می کند پس از تماشای فیلم به مطالعه درباره روند زندگی این بازیگر بپردازد و جزئیات بیشتری درباره او بداند تا پازل های فیلم منطقی تر به نظر برسند.

با تمام ایراداتی که در روایت به چشم می خورد، اما فیلم به لطف حضور رنه زلوگر به یک اثر درخشان مبدل شده است. زلوگر در نقش جودی گارلند یکی از بهترین بازیهای سال را رقم زده که بطور قطع نامزدی اسکار را برای او به همراه خواهد آورد. نکته جالب درباره زلوگر اینجاست که وضعیت او شباهت هایی با گارلند در دوران کاری اش دارد. زلوگر سالهاست که از دوران ستاره بودنش در هالیوود و محبوبیتش نزد تماشاگران گذشته و حالا با بازگشت در نقش گارلند، امید دارد که بتواند بار دیگر اسکاری را کسب نماید و البته در کانون توجه قرار بگیرد. زلوگر برای بازی در نقش گارلند، همان ویژگی را به نمایش گذاشته که همواره در دهه های گذشته سینما درباره او بیان می شد و آن اینکه زلوگر هرگز در یک فیلم سینمایی بازی نمی کند و تماشاگر نشانی از خودِ زلوگر را در تصویر نمی بیند، بلکه او بطور تمام و کمال تبدیل به شخصیتی می شود که در حال ایفای نقش اوست!

« جودی » علاوه بر اینکه درباره یکی از اسطوره های هالیوودی قرن بیستم است، کمک شایانی به تماشاگر امروزِ سینما در درک فضای هالیوود می کند. صنعت پر زرق و برقی که در پشت صحنه آن ستاره هایی همچون جودی گارلند ساخته شده و مانند یک ربات به کار گرفته شدند و در نهایت نیز مانند عروسک فرسوده و بی کارکرد کنار گذاشته شدند و جایگاهشان با افراد جدید پر شد. « جودی » اگرچه نمی تواند تصویر چندان دقیقی از گارلند ارائه دهد و موضوعات مختلفی زندگی او را بصورت جسته گریخته به تماشاگر ارائه داده، اما یک رنه زلوگر دارد که توانسته قدرت و در عین حال شکنندگی گارلند در ماه های آخر زندگی اش را به بهترین شکل ممکن به تصویر بکشد و به نظر می رسد که این ویژگی برای داستان زندگی گارلند بر پرده سینما، بهترین اتفاق ممکن باشد.

منتقد : میثم کریمی

این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.

به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید

جودی (Judy)