نقد و بررسی فیلم «تصور»

خلاصه داستان:

فیلم «تصور» داستان پسر جوانی را روایت می کند که هر شب مسافران زن با چهره ای مشابه را سوار می کند و داستان هایشان را می شوند.

کارگردان:

علی بهراد: کارگردان جوان ایرانی که «تصور» اولین ساخته سینمایی این کارگردان محسوب می شود. بهراد پیش از این فیلم کوتاه «هرمان» را در سال 1398 ساخته بود.

نقد فیلم «تصور»:

اولین فیلم بلند سینمایی علی بهراد درباره فقدان عشق است. اما فیلم روایتی سورئال را برای بیان ایده هایش انتخاب کرده و به ترکیبی از واقعیت و خیال روی می آورد. پسر جوان که در یک تاکسی اینترنتی کار می کند، هر شب مسافران زنی را سوار می کند که چهره ای ثابت دارند. چهره ای از عشقی نافرجام که پسر به ذهن سپرده و هر زنی که در مسیرش قرار می گیرد را با آن چهره متصور می شود. این مسافران حتی می توانند زاییده ذهن پسر باشند و در واقعیت وجود خارجی نداشته باشند.

علی بهراد در اولین تجربه سینمایی خود به خوبی توانسته فضای خیال را در قصه ایجاد نماید. او یکی از سخت ترین کارهای ممکن را در سینمای ایران انجام داده و اثری را روانه سینما کرده که تمام داستان آن در داخل خودرو و با دو بازیگر روایت می شود. از این حیث، «تصور» حال و هوایی شبیه «هولی موتورز» به کارگردانی کاراکس (محصول سال 2012) هم دارد. تکیه فیلم بر دیالوگ هایی است که بین شخصیت های مختلف در داخل ماشین با راننده بیان می شود. دیالوگ هایی که اگر روند سینوسی آن را در نظر نگیریم، می توان از آن به عنوان نکات مثبت فیلم اشاره کرد.

دیالوگ های فیلم اغلب به فقدان عشق می پردازند. اغلب شخیصت های زنی که در مسیر پسر قرار می گیرند، به دنبال عشق و آرامش در زندگی هستند اما بنا به شرایط اجتماعی و اقتصادی که در ایران حاکم است، مسیر متفاوتی را برای زندگی پیش گرفته اند.در واقع آن ها نه تنها عشق به معنای کلاسیک را نیافته اند، بلکه آن را تبدیل به ابزاری برای سرگرم شدن کرده اند. مانند زن جوانی که می گوید همزمان با بیش از 4 نفر در ارتباط است و تنها به دلیل این که سرگرم باشد به سراغشان می رود. یکی از آن مردان او را می خنداند و یکی دیگر ثروت زیادی دارد. با این حال، نقطه اشتراک آن ها در این است که اغلب، عاشق فردی شده اند که توجهی به آن ها ندارد. این وضعیت در مورد پسر هم صدق می کند. او عاشق دختر شیرینی فروش است اما نمی تواند به او ابراز علاقه کند. حلقه گمشده تمام آدم های «تصور»، عشق های گمشده و یا به انتها رسیده است.

با این حال، فیلم در برقرار دیالوگ بین پسر و مسافرانش همانطور که اشاره شد، مسیر سینوسی را پیش می گیرد. برخی از مسافران داستان های تکراری دارند و آن را با اندکی تفاوت نسبت به داستان پیشین را روایت می کنند و برخی دیگر، با بازی ایموجی در داخل ماشین، حوصله تماشاگر را سر می برند! شاید بهتر می بود که این دیالوگ ها پرمغز و در نهایت به یک نتیجه گیری واحد منجر می شد اما در حال حاضر، این روایت اپیزودیک کارکرد مستقل دارند و تاثیرگذاری شان از یکدیگر نیز متفاوت است.

یکی از نکات مثبت «تصور»، بازی لیلا حاتمی در چند نقش است که احتمالاً متفاوت ترین نقش آفرینی این بازیگر در کارنامه هنری اش محسوب می شود. بازی خوب لیلا حاتمی یکی از دلایل مهمی است که تماشاگر می تواند آدم های قصه را باور کرد و با روایت هایشان از دل شهر همراه شود. مهرداد صدیقیان البته بازی قابل توجهی در فیلم ندارد و صرفاً یک همراه مناسب برای لیلا حاتمی در طول فیلم بوده است.

«تصور» یکدست نیست و در دقایقی کسل کننده است اما در این بلبشوی بنجل سازی در سینمای ایران، یک غنیمت به شمار می رود. فیلمی که جسارت دارد و ایده هایش را بدون آن که با قرادادهای نانوشته سینمای ایران ترکیب کند، به تماشاگر ارائه می کند. فیلمی که مستقل است و خوشبختانه، از تاریکی زندگی در شهر سخن می گوید اما در عین حال، شوق و شور زندگی را هم زنده نگه می دارد تا شاید یکی از مسافران خیالی که در ماشین پسر نشسته، جایی در گوشه ای از این شهر، عشق را تجربه کرده و به آرامش برسد. آدم هایی که خواسته زیادی از زندگی ندارند. آن ها می خواهند عاشقانه زندگی کنند و در دریای سیاهی، نقطه سفید باشند.

نمره: 7/10

منتقد: میثم کریمی

نقد و بررسی ویدئویی فیلم «تصور» را در ادامه ببینید: