تاریخ ایران ظرفیت های بسیار زیادی برای ساخت آثار تاریخی دارد. تاریخ کهن این سرزمین شخصیت های فراوانی را در خود داشته که هرکدام از آنها برگی از تاریخ سرزمین ایران را رقم زده اند. شخصیت های تاریخی که سهم شان در سینما و تلویزیون ایران تا به امروز بسیار کم بوده و این کم کاری را می توان یک نقص عظیم برای صدا و سیما و سینمای کشور دانست که از داشته های ارزشمند کشور برای ساخت یک اثر تلویزیونی یا سینمایی بهره نبرده اند.
با این وجود در یک اقدام ارزشمند، به تازگی پخش سریال « بانوی سردار » از تلویزیون آغاز شده است. سریالی که درباره شخصیت تاریخی ” بی بی مریم ” می باشد که تنها زن سردار دوران مشروطه در ایران می باشد که به مبارزه با ظلم و استبداد برخاست. او فرزند حسینقلی خان ایلخانی، حاکم ایل بختیاری بود و برخلاف زنان آن روزگار، سواد خواندن و نوشتن داشت و حتی درباره دوران زندگی خود و سبک زندگی زنان، مطالبی نیز منتشر کرده بود. او درباره زندگی زنان می نویسد : « در ایران زن های بدبخت یا باید بزک بکنند، شبانه روز در فکر لباس و پودر و سرخاب باشند یا خیاطی و ریسمان تابیدن، کار بزرگ آن ها همین است. افسوس که وجود چند میلیون زن در خاک ایران از عدم علم برای هیچ کس اهمیتی ندارد، کاری که به آن ها می دهند، ترشی، خیار، بادمجان انداختن می‌باشد. »
با اینکه بی بی مریم در تاریخ ایران شخصیت مهمی محسوب می شود اما مورخین تا به امروز چندان به آن اعتنایی نکرده و به نوعی، او شخصیت فراموش شده تاریخ محسوب می شود. اما پخش سریال « بانوی سردار » تصمیم ارزشمندی بوده تا مردم ایران آشنایی بیشتری با او و فعالیت هایش داشته باشند. با اینحال این سریال ایرادات زیادی دارد که باعث می شود ارزش تاریخی سریال مورد تردید باشد. با اینکه نمی توان قاطعانه درباره رویدادهای زندگی بی بی مریم اظهار نظر کرد، اما منابع قابل اعتماد وجود دارند که بتوانند زندگی این سردار زن و اتفاقاتی که در دوران زندگی او رقم خورده را به تصویر کشید.
نخستین ایراد سریال در نحوه ارائه تصویر بی بی مریم است که فاقد هویت بختیاری می باشد. این تصمیم سازندگان از این جهت قابل درک است که آنها می خواستند تا با فارسی صحبت کردن بی بی مریم، تمام مردم ایران بتوانند سریال را تماشا کنند اما مشکل اینجاست که او کاملاً با لهجه فارسی امروزی صحبت می کند و نشانه های هویت ایل بختیاری هم در او مشاهده نمی شود. این ایراد قابل بسط دادن به دیگر شخصیت های سریال هم هست و آنها کاملاً فارسی و به دور از هویت بختیاری به گفتگو می پردازند. در طراحی لباس و صحنه نیز ویژگی های ایران قدیم چندان لحاظ نشده و به لحاظ تاریخی نمی توان تشابهی میان پوشش بازیگران با نمونه واقعی آنها یافت.
پرداخت بی بی مریم در سریال «بانوی سردار » نیز از جمله ضعف های سریال به شمار می رود. مونولوگ های گاه و بی گاه بی بی مریم ارتباطی با فضای قصه ندارد و موعظه های فراوان او نیز این وضعیت را قوت می بخشد. دیدی که سازندگان به این زن قدرتمند در تاریخ ایران داشته اند، دیدگاهی شبیه به معلم اخلاق بوده است در حالی که بی بی مریم به جای موعظه و دادن درس اخلاق، همه را تشویق به مقابله با ظلم در دوران مشروطه می کرد و از ساکن ماندن بیزار بود.
سریال « بانوی سردار » حتی در ارجاعات تاریخی هم اشتباهات زیادی دارد که به نظر می رسد به دلیل عجله نویسندگان برای نوشتن فیلمنامه سریال بوده که فرصت تحقیق و پژوهش را از آنها سلب کرده. بدیهی است که تلاش برای قهرمان سازی و مبارزه با ستم بخش بزرگی از قصه های تاریخی در مدیوم سینما و تلویزیون را تشکیل می دهد، مخصوصاً که قصه درباره یک سردار جنگجوی کشور باشد. اما برخی اشاره ها به حدی ناکارآمد هستند که حتی باعث تعجب می شود. مانند حضور انگلیسی ها و جستجوی آنها برای یافتن نفت در جایی بین سورشجان تا چغاخور که با واقعیت انطباق خاصی ندارد. اشاراتی از این دست در سریال وجه تاریخی سریال را خدشه دار کرده است.
ساختن سریال درباره شخصیت های تاریخی ایرانی اقدام پسندیده ای است و به نظر می رسد صدا و سیما در تعیین استراتژی ساخت سریالها با محوریت تاریخ ایران، مسیر درستی را انتخاب کرده باشد. اما نوع پرداخت به تاریخ ایران و تحقیق درباره رویدادها می تواند اعتماد بیشتر مخاطب تلویزیون را به همراه داشته باشد. با تمام ضعف ها، کماکان باید گفت که پخش سریال « بانوی سردار » یک اتفاق خوش یُمن در تلویزیون محسوب می شود.
منتقد : ندا ارسلانی
این مطلب بصورت اختصاصی برای سایت ” مووی مگ ” به نگارش درآمده و برداشت از آن جز با ذکر دقیق منبع و اشاره به سایت مووی مگ، ممنوع بوده و شامل پیگرد قانونی می گردد.
به خانواده بزرگ جامعه مجازی مووی مگ بپیوندید
بازیگر نقش اول خیلی افتضاح بازی میکنه